De 20 beste platen van 2020

Als er een god bestaat, dan was hij in 2020 dolken in de rug van de wereld aan het schikken. We hebben ons opgetrokken aan kitscherige achtergronden in Zoom, overvloedige scheuten rode wijn en muziek. Enola presenteert de twintig allerbeste platen van een voor de rest Ongelooflijk Ontzettend Teringkutjaar.

20. Einstürzende Neubauten :: Alles In Allem

De eerste volwaardige plaat van de Neubauten in dertien jaar begint met “Ten Grand Goldie”, een oorworm die nog in geen enkel bestiarium was beschreven. De song is tekenend voor de richting die Blixa Bargeld en de zijnen met Alles In Allem uitgaan. De karakteristieke Neubauten-vormentaal blijft er aanwezig: Blixa’s heen-en-weergeschizofreen tussen Duits en Engels, zijn tinnenvogelkreetjes, de bouwwerfinstrumentals waarmee hij zijn absurdisme stut. Maar daarnaast is Alles In Allem een bewijs van de gratie waarmee deze band zijn route door de decennia heen heeft herberekend. Einstürzende Neubauten zijn altijd eigenzinnig geweest. Nu zijn ze ook melodieus, verfijnd, en geenszins van plan om irrelevant te worden. (pvw)

19. Bright Eyes :: Down in the Weeds, Where the World Once Was

Na bijna tien jaar komt Conor Oberst opnieuw naar buiten als Bright Eyes. De man heeft er een donkere periode op zitten, en dat blijkt een stevige creatieve voedingsbodem: Bright Eyes komt aanzetten met enkele van zijn beste songs. Muzikaal wordt geen poging ondernomen het warme water opnieuw uit te vinden, waardoor Down in the Weeds, Where the World Once Was vanaf het prille begin zeer vertrouwd aanvoelt. (jvdb)

18. Run The Jewels :: RTJ4

“Al lachend zegt de zot de waarheid.” Hofnarren Killer Mike en El-P leverden dit jaar voor de vierde keer een album af bij gratie van deze gevleugelde woorden. Niet te beroerd om zichzelf en de rest van de wereld in de zeik te zetten, rapten deze brave huisvaders de concurrentie net zozeer in de vernieling als ze hun brein tot moes roken. Het resultaat is een album als een smoking gun met ons communiezieltje als slachtoffer. (jdr)

17. Adrienne Lenker :: Songs en Instrumentals

Ook voor Adrianne Lenker betekende 2020 een hele tijd isolement. Gelukkig voor ons liet ze de kans niet liggen om in afzondering nieuwe muziek te maken, hoewel dat niet eens de bedoeling was. Met het resultaat, tweeluik Songs en Instrumentals, bewijst Lenker dat ze gewoon hors catégorie speelt – niet voor het eerst en niet voor het laatst. (ep)

16. Nordmann :: In Velvet

Het was geen simpel opnameproces – een nieuwe producer en andere aanpak, ver weg van de ‘kom-we-pakken-effe-een-plaat-op’-filosofie van vroeger –, maar het leverde op. Voor In Velvet vertrok Nordmann moedig bij een tabula rasa. Die potige combinatie van seks en groove beheersten ze immers tot in de puntjes. Tijd voor iets anders.

En als Nordmann op In Velvet wat inboet aan spontaniteit en kracht, dan wordt dat ruimschoots gecompenseerd door wat je ervoor in de plaats krijgt: een band die zijn grenzen verlegt, die zoekt én vindt, en de luisteraar deelgenoot maakt van dat proces. De naam Radiohead viel regelmatig. Als dat een synoniem is voor experimenteerdrift en drang naar vernieuwing: goed voor ons. De schimmige, met weemoed en elektronica gevulde dromerijen die hier opduiken roepen immers een compleet nieuwe speelzone op, een ingenieus samengestelde onderwaterwereld die teert op een paar vaste sterktes – een soepele ritmesectie, een ongewone gitarist, een uit de duizenden te herkennen saxman – en dat allemaal een heel nieuwe richting uitstuurt.

We hoorden er de possible musics van Jon Hassell in, hier en daar ook wat van dat frivole gerotzooi zoals je dat hoort bij volk op Rune Grammofon en Hubro, maar vooral: een herboren band. Eentje die een fantastische soundtrack maakte voor eindeloze nachtritten (het mág effe niet, maar fuck it), gemijmer met hersenen die in overdrive gaan, voor onrust met of zonder reden. Een moedige, soms fragiele derde, een nieuwe richting, een verzameling auditieve kortfilms die niet zonder elkaar kunnen bestaan. (gp)

15. Spinvis :: 7.6.9.6.

In de liner notes van de plaat expliciteert Erik de Jong dat het ‘vanwege de covid-pandemie niet toegestaan was om gezamenlijk in dezelfde ruimte op te nemen’. Het is een van de oorzaken voor het ‘zolderkamergevoel’ van 7.6.9.6 dat doet denken aan het debuut. Met kleine woorden en zinsflarden is hij meer nog dan een verhalenverteller een leverancier van emoties geworden. Van schoonheid, troost, geluk in kleine miniatuurtjes van songs, die zich laten luisteren als een handleiding van hoe we met dit alle zekerheden wegmaaiende jaar in godsnaam moesten omgaan. (pn)

14. Lyenn :: Adrift

Hét nachtalbum van 2020. Een album om op te zetten vlak voor de laatste lamp gedoofd is, om met een glas rode wijn erbij oude of recente herinneringen te overlopen. Adrift biedt schoonheid, troost, rust, bedachtzaamheid. Maar ook: onrust, melancholie, tristesse en zelfs sensualiteit. Een emotioneel complex album, zowel muzikaal als tekstueel, zoals er dit jaar geen ander gepasseerd is. Een album dat buiten grenzen of genres staat ook. Lyenn bevestigt alleen maar als unieke stem in ons Belgische muzieklandschap. Of schrap die Belgisch maar. Lyenn heeft dat niet nodig. (ml)

13. I Like Trains :: Kompromat

Of Edward Snowden de klokkenluider van de apocalyps was, zullen we pas achteraf weten. Waar we wel zeker van zijn is dat we met Brexit en Trump al minstens twee van de vier duistere ruiters hebben gezien. I Like Trains zag het Zwaard van Damocles, wist waar de klepel hing, en maakte met Kompromat dé plaat die dit ongemakkelijke tijdsgewricht in verwrongen noten perste. Een luistertip voor al uw nijdige buien. (mvs)

12. Eefje de Visser :: Bitterzoet

Met Bitterzoet bracht Eefje de Visser een plaat uit die in onze taal haar gelijke niet kent. Het is een zwoele, zinderende nachtelijke trip waarin songs, sound en stem een gouden, in sensualiteit badende driehoek vormen die De Visser tot de koningin van de Nederpop maakt. Voor referenties moeten we ons voortaan richten op pakweg Robyn. Net als Folklore bij Taylor Swift is Bitterzoet voor Eefje de Visser de kroon op het werk van een natuurlijke evolutie. De Lage Landen zijn te klein voor haar geworden. (pn)

11. Shabaka and the Ancestors :: We Are Sent Here By History

De Brits-Barbadaanse saxofonist Shabaka Hutchings is de voorbije jaren uitgegroeid tot een van de speerpunten van een nieuwe generatie jazzmuzikanten. Maar tevens een bezig bijtje dat met verschillende projecten bezig is. Naast de ritmische energiebom Sons Of Kemet en het spacejazzcombo The Comet Is Coming speelt hij ook samen met een Zuid-Afrikaanse begeleidingsband als Shabaka & The Ancestors. Op hun tweede album We Are Sent Here By History serveert het zestal een onweerstaanbare mix van Afrikaanse ritmes, een paar decennia jazz, en Caribische groove. De centrale stelling die de geëngageerde Hutchings hier duidelijk wil maken is dat de wereld op een keerpunt staat en dat er hier en nu gereageerd moeten worden. Hutchings toont wat voor een uitzonderlijk talent hij is door dit allemaal samen te voegen tot een onweerstaanbaar geheel dat swingt als geen ander album dit jaar. (bw)

10. Taylor Swift :: Folklore en Evermore

Een muzikale krachttoer. Wat met Folklore al een stunt was, kreeg een even verrassend vervolg met Evermore, dat ook nog eens minstens even sterk was. Dit tweeluik, met als geluidsarchitecten onder meer Aaron Dessner (The National) en Jack Antonoff (Lana Del Rey), bevestigde voor de luie luisteraar wat een uitstékende songschrijfster Swift al die jaren ook op haar popplaten al was. De melodieën en ontelbare tekstuele vondsten blijven vintage Swift op deze dubbelslag. Het is het orgelpunt van haar vervelling van weliswaar rotgetalenteerd maar behaagzuchtig (country-)popmeisje tot zelfbewuste artieste die hitparadedominantie aan muzikale relevantie knoopt. Noem het gerust een love game in dit muziekjaar. (pn)

9. Bruce Springsteen :: Letter To You

Net als met 9/11 slaagde Springsteen erin de juiste plaat op het juiste, moeilijke moment uit te brengen. Deze brief van hem, gericht aan ons, aan z’n bandleden, aan z’n eigen verleden, is een deken van warme troost en verbinding, een glimlach met bijbehorende schouderklop van een goeie vriend. Muzikaal knettert het zoals tijdens de hemelbestormende dagen van Born To Run. Springsteen kijkt z’n eigen sterfelijkheid in de ogen, eert z’n muzikale makkers die al het leven lieten en haalt in de winter van z’n carrière het niveau van z’n lentedagen. De mooiste brief van het jaar. (pn)

8. Waxahatchee :: Saint Cloud

Saint CloudKatie Crutchfield settelde zich, nam afscheid van de drank en omarmde haar roots uit het zuiden van de VS. Het resultaat is een prachtverzameling ogenschijnlijk eenvoudige, maar des te meer oprechte songs vol melancholie en hoop. Als in een roadtrip blikt Crutchfield tussentijds terug op haar leven en linkt ze plaatsen aan herinneringen die tot inzichten leiden (of is het omgekeerd?): “Where do you go when your mind starts / To lose its perfected shape?” Een bevrijding voor haar, een aanwinst voor ons. (jp)

7. Pothamus :: Raya

Mechelen ’s nachts, dat wilt u niet meemaken. Afgaand op het debuut van dit drietal schuilt ook  na de avondklok in elke verlaten straat het onheil, loert om elke gindse hoek het gevaar. Raya is het geluid van ellende dat zich in de verte aankondigt, maar nooit echt helemaal dichterbij komt. Opdat u vooral bang zou blijven. (mvs)

6. Bob Dylan :: Rough and Rowdy Ways

Sinds Love & Theft (2001) volgen de studio-albums van Bob Dylan een vergelijkbaar stramien. Een paar bluesnummers, een reeks tekstuele referenties om de fans zoet te houden, lange nummers, en een warme productie van Dylan zelf onder het pseudoniem Jack Frost. Rough and Rowdy Ways wijkt daar niet van af, maar het is misschien wel het meest geïnspireerde album van Dylan sinds 2001. De referenties in het album gaan alle kanten op: van Frankenstein over de moord op Kennedy tot dichter Walt Whitman. Maar in handen van Dylan wordt het allemaal samengevoegd tot een coherent geheel, waarbij ‘s mans krakende stem wonderwel past. Met nummers als “The Black Rider”, “Mother Of Muses”, en vooral “Key West (Philosopher’s Pirate)” toont Dylan dat hij zelfs in de nadagen van zijn carrière nog altijd op een uniek niveau staat. (bw)

5. Sault :: Untitled (Black Is) en Untitled (Rise)

Hoe klinkt het bankroet van vijfhonderd jaar onderdrukking? Volgens het stijlvol mysterieuze Sault als een indrukwekkende mozaïek van gospel, hiphop, soul, dub én samba. Tussen juni en en oktober nam de Britse groep een bloedhete zomer in de tang met twee albums die opgekropte woede combineerden met meer soul dan een cocktail van Marvin Gay, Sam Cooke en Curtis Mayfield. (jdr)

4. Perfume Genius :: Set My Heart On Fire Immediately

Vorig jaar legde Mike Hadreas de wapens jegens zijn lichaam neer in een dansperformance die hij samen met zijn partner maakte. Een proces dat naar eigen zeggen bevrijdend en genezend werkte. En ieder nummer, van het broze “Jason” tot het smachtende “On the Floor”, ademt dat uit: Hadreas is niet langer een getormenteerde heremiet, maar jaagt onvermoeibaar de verbinding na met zichzelf, zijn lichaam en anderen. Een grootse coming-of-age, waarin de zelfverzekerde en zelfbewuste artpopartiest beter klinkt dan ooit tevoren. (ld)

3. Fiona Apple :: Fetch The Bolt Cutters

Een zelfverklaarde kluizenaar releaset een album dat volledig in haar huis is opgenomen, waarbij ze dat hele huis (kasten, stoelen, bestek, decoratie, hondengeblaf) gebruikt als instrumentarium. Die heerlijk speelse arrangementen contrasteren met beenharde teksten over mentale problemen, seksueel misbruik en foute relaties. Bloedmooie vocale harmonieën balsemen al eens, schrille vocale uithalen krabben en bijten dan weer terug. Fetch The Bolt Cutters is een extatische schreeuw van creatieve vrijheid en mentale bevrijding. (pn)

2. Phoebe Bridgers :: Punisher

PhoebebridgersEen song heeft ze letterlijk in een droom bedacht – ze is nog altijd op zoek naar de notitie die ze halfwakker in haar gsm heeft ingesproken. In een andere gaat ze stoned naar de winkel en koopt ze vervolgens niets. Elders is ze vol woede én medeleven tegenover de vader die haar als kind heeft misbruikt. Jaren later belt hij haar jongere broer voor zijn verjaardag – tien dagen te laat: “But you get a few points for tryin’”.

De elf folksongs op Punisher, die Phoebe Bridgers grotendeels zelf heeft geproducet, zijn stuk voor stuk onthutsend mooi. Maar nog meer dan dat is het de integriteit, nuchterheid en humor waarmee ze haar teksten stoffeert dat Bridgers zo hoog op deze lijst staat. Op korte tijd – en met een omweg via Better Oblivion Community Center en boygenius – heeft deze 25-jarige singer-songwriter een unieke stem ontwikkeld. Een die zonder problemen naast die van Fiona Apple, Big Thief en haar idool Elliott Smith kan staan. (pvw)

1. The Flaming Lips :: American Head

Met bijna veertig jaar op de teller en een wereld die verlangt naar onschuldiger tijden is het niet vreemd dat zelfs The Flaming Lips op American Headteruggrijpen naar een verleden dat alvast in de hoofden zoveel eenvoudiger lijkt. Een album lang staan de jaren zeventig centraal, al was toen alles evenmin peis en vree. Meer dan eens is het een bitterzoete terugblik die frontman Wayne Coyne tentoonspreidt op een tapijt van klanken die even Amerikaans klinken als apple pie.

In het annus horribilis dat 2020 geworden is, met de ene voorbode op ramp na de andere, is het zo slecht nog niet om te beseffen dat ook decennia eerder vooral op persoonlijk vlak eenieder met demonen kampte en het verlies van onschuld toen al tot de orde van de dag behoorde. American Head doet geen uitspraken over de grote wereld maar kijkt vooral naar zichzelf en put daar hoop uit. Zo leverde The Flaming Lips het soort universele album af dat niemand verwachtte maar waar iedereen baat bij heeft. (jb)

De platen van het jaar volgens onze redacteurs:

Jef De Ridder

Philippe Nuyts

Matthieu Van Steenkiste

Bjorn Weynants

 

verwant

Eindejaarslijstje 2023 van Jef De Ridder

Welke albums waren dit jaar de kroketten bij mijn...

Bob Dylan :: Shadow Kingdom

Shadow Kingdom is de soundtrack van de concertfilm die...

Stef Kamil Carlens :: “Komaan Bob, het mag toch ietske meer zijn”

Niemand zingt Dylan zoals Dylan, luidt een volkswijsheid, maar...

Eindejaarslijstje 2022 van Philippe Nuyts

Globaal gezien wint elk jaar tegenwoordig een lelijkheidsprijs. De...

Taylor Swift :: Midnights

Wat maakt iemand tot de perfecte popster vandaag? Uitgaan...

aanraders

Bolis Pupul :: Letter To Yu

Bolis Pupul is al lang niet meer ‘de zoon...

Porcelain id :: Bibi:1

Ook wij moeten er soms aan herinnerd worden dat...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

Talk Show :: Effigy

Het leven is een club waar al eens klappen...

Whispering Sons :: The Great Calm

Wat het Belgisch leger steeds meer nalaat, weten de...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in