Karl Van Deun – Almadies (Aspen 005)
“Le son, ce’st son âme.”
De terugkeer van Karl Van Deun een vijftal jaren geleden is een van de mooie kleine verhalen van de Belgische muziek. Jarenlang was hij een graag geziene figuur, tot hij door o.m. een overgevoelig gehoor uit het zicht verdween vanaf de vroege jaren negentig. Maar dan verschenen er bij El Negocito Records twee duo-albums (Ask Me, Don’t Ask Me en Shapes) met voormalige leerling Ruben Machtelinckx (met wie hij een duo vormt sinds 2010), en een in eigen beheer uitgebrachte soloplaat (Weekend Art), die onlangs nog een vervolg kreeg met Zij Ziet Het Zonnige. Van Deun heeft een meer traditionele aanpak dan zijn jongere collega, maar zijn stijl, die ergens tussen folk, jazz, blues en klassiek gitaarwerk ligt, heeft een heel persoonlijke aantrekkingskracht, die een onmiskenbare lyriek combineert met het talent om zelfs al improviserend de suggestie te wekken van eigenzinnige structuren.
Aan Almadies hangt bovendien een bijzonder verhaal vast: in 1995 bezocht Van Deun zijn vriend en collega-gitarist, wijlen Pierre Van Dormael in Dakar (Almadies verwijst trouwens naar een schiereiland in het uiterste westen van Senegal), waar die laatste doceerde aan het conservatorium. Op een avond duwde de ene gitarist een akoestische gitaar in de handen van de andere. Van Deun speelde een dozijn geïmproviseerde stukken, Van Dormael nam ze op op cassette en mixte de muziek. Een kleine kwart-eeuw later belandden zeven improvisaties op Almadies, dat verscheen op 10” vinyl, met artwork van Loïc Van Zeebroek dat niet alleen erg mooi is, maar eigenlijk ook een knappe visuele weergave van de muziek. Van Deuns improvisaties moeten het niet hebben van Grote Gebaren (wat ook niet wil zeggen dat het onderontwikkelde schetsen zijn), maar van een natuurlijke flow en een coherente muzikale taal die wel vaker een soort van pastorale openheid suggereert.
Het is eigenlijk best moeilijk om uit te maken hoe deze zeven stukken tussen drie en zes minuten zich onderling verhouden. Er springt niets uit de band, wordt niet geprobeerd om bakens te verzetten of iets nieuws uit te vinden. Dit is gewoon Karl Van Deun die er op los improviseert. En die muzikale wandelingen zijn bedachtzaam zonder saai te worden. Ze zijn delicaat, maar niet breekbaar. Gevoelig zijn ze ook, zonder melig te worden. Ze zijn erg eenvormig en monochroom, al mijden ze monotonie. Ze herinneren hier en daar aan de naakte excursies van een Frisell, hinten af en toe naar het werk van o.a. Paco de Lucia of de klassieke composities van Villa-Lobos, blinken uit in een soberheid van ideeën die hier en daar voorzien wordt van originele wendingen of smaakvolle franjes.
En wat misschien nog het mooist van al is, dat is dat deze zeven stukken zonder duidelijke strofe/refrein-structuren, opvallende herhalingen of instant herkenbare melodieën toch iets hebben van gecomponeerde études. Ze hebben een interne samenhang en beschikken over een vertrouwdheid en openheid die doorgaans bewaard wordt voor nachtelijke solo-excursies en momenten onder gelijkgezinden. Het is dat soort release. Van Deun-muziek, zoals het motto van Van Dormael het omschrijft. Een kleinood dat vooral vanaf de schemering z’n effect niet mist.
