Vertonen de releases van Aspen Edities regelmatig al een sterke verbondenheid met de natuur, dan wordt dat allemaal nog een stuk explicieter op Sualme, een cassette waarvoor Ruben Machtelinckx op stap ging door eigen streek en die hij vulde met een combinatie van field recordings en sobere muziek. Het resultaat, de eerste release in de “Et Alia”-reeks van Aspen, is even persoonlijk als charmant.
Zwalm, het komt niet vaak in het nieuws. Weggestoken tussen grotere broers Oudenaarde en Zottegem is het een van de minder ronkende namen van de Vlaamse Ardennen. Een relatief rustig stukje Vlaanderen waar het nog mogelijk is om je op de set van De Witte of Terug naar Oosterdonk te wanen, met deelgemeentes die weinig meer zijn dan dorpskernen met wat uitlopers. Een relatieve rust die je in de grauwe, volgebouwde zone tussen, pakweg, Brussel, Mechelen en Leuven al jaren niet meer vindt. En bovendien zijn er organisaties actief als Kunst & Zwalm, die artistieke creatie koppelen aan wandelingen langs landelijke routes, en ook bij Machtelinckx belandden (of hij bij hen). Het resultaat is Sualme, een verwijzing naar de 13de-eeuwse benaming van zijn huidige woonplek, en een release waarvoor geen studio nodig was. Gewapend met een kleine Tascam DR-100 recorder en wat instrumenten (banjo, gitaar, woodblocks) trok Machtelinckx er op uit.
Sualme is een vijftiendelige soundtrack bij een wandeling langs veel idyllisch groen. Of zo klinkt het toch. De stukken “Mijnwerker I & II” in de kop en staart van het album werden opgenomen tussen vogelgekwetter en windgeruis, met in de verte iets dat een auto kan zijn, en even later een trein. De muziek is uitermate kaal: geplukte banjosnaren en getik op hout. Het meditatieve en rituele van heel wat Machtelinckx-releases verder doorgetrokken. “Vistrap” neemt je mee naar de stroming van een kleine waterweg, met hier en daar karige percussie. In “Krekels” zijn ze ook echt aanwezig, terwijl “Dewy”, een herneming van een van de mooiste stukken uit mono no aware, opgenomen werd tussen de kippen.
Soms blijft de muziek zelfs helemaal achterwege, krijg je enkel fragmenten van het dorpsleven te horen. In “Koers” hoor je het passeren van een reclamegewagen, gevolgd door het kortstondige ruisen van wielrenners die aangemoedigd worden. Verderop hoor je paard en koets en de kerkklokken van Rozebeke. Je stelt je er zo een uitpuilend dorpscafé bij voor. En Machtelinckx kreeg zelfs enkele locals zo ver om een stukje te zingen: “Lieve Vrouwke” en “Op De Purperen Hei” klinken wat wankel en duren geen minuut, maar binnen deze context zijn het pakkende deeltjes van een organisch vloeiend geheel.
Daar zitten ook heel wat stukken in waar de muziek het voor het zeggen heeft. “Circular” exploreert voorzichtig, met een Oosters aandoende beheersing, terwijl Machtelickx voor een handvol stukken in duet gaat met Thomas Jillings op kerkorgel. “Low Organ I & II” plaatsen echoënd houtgetik en banjospel op een ondergrond van lage orgeldrones. “Short Sentence” is eentje die al eerder te horen viel op When The Shade Is Stretched, maar wordt hier ondergedompeld in de zware melancholie van de orgelpijpen.
Op papier is dit een eigenaardige mix van veldopnames, improvisatie en compositie, maar het pakt allemaal erg goed uit. Sualme is dan ook niet zomaar hunkeren naar de ‘puurheid’ of het volkse karakter van het ongerepte Vlaanderen, maar een evenwichtige en prikkelende combinatie van natuur en experiment. Verre van een conventionele release, maar door de afwisseling en korte duur van de meeste stukken eigenlijk best toegankelijk én iets dat liefhebbers van het Aspen-label niet mogen missen.
Sualme is de eerste release onder de noemer “Et Alia”, een nieuw hoekje binnen de Aspen familie en verscheen op cassette. Kopen kan via Bandcamp.
