Van alle grootschalige Hollywood-franchises die zich in de loop van deze eeuw opwierpen als het dominante zakenmodel (Star Wars, Star Trek, Marvel, Dark Comics …) is The Fast and the Furious een van de meest opmerkelijke, omdat de serie oorspronkelijk een totaal andere oorsprong had. Zoals de kersverse studie Researching Fast and Furious in the Franchise Era of Hollywood uit de doeken doet, worden moderne franchises ofwel opgezet op basis van voordien bestaande structuur (Harry Potter) ofwel – met Marvel als standaardvoorbeeld – zorgvuldig van bij de start gepland. Het is met andere woorden, van bij het begin de bedoeling verhaallijnen te integreren en over verschillende films uit te spinnen. Dat was absoluut niet het geval in 2001 voor The Fast and the Furious, een eerder bescheiden misdaadthriller die zich afspeelde binnen de wereld van illegale autoraces, een weinig gesmaakt vervolg kende en met de tweede sequel Tokyo Drift ei zo na door de studio werd afgeschreven. Met deel vier volgde een soort ‘reboot’ en vanaf de vijfde aflevering werd de hele insteek herdacht als een actiereeks die eerder aansloot bij James Bond of Mission: Impossible, dan dat ze nog veel uitstaans had met de originele prent. Door de wereldwijde pandemie kende F9: The Fast Saga niet hetzelfde wereldwijde financiële succes als de directe voorgangers, maar dat lag meer aan de nog steeds niet volledig herstelde situatie van de bioscopen dan aan een lagere interesse. En dus is er deze zomer Fast X waarvoor huisregisseur Justin Lin niet langer de teugels in handen had en de regie werd overgenomen door de Fransman Louis LeTerrier (die The Incredible Hulk draaide, evenals twee Transporter films).
Dat de lange geschiedenis van de reeks een belangrijke rol speelt, wordt meteen duidelijk bij de opening van Fast X, die een eerdere verhaallijn weer oppikt en dus een aanzet is om een aantal personages ook weer bij elkaar te brengen. Dat gebeurt ook meteen met een aan deel negen refererende familiescène die ook de zwakste schakel van deze hele zooi meteen nog maar eens in de verf zet: Vin Diesel is geen acteur die naam waardig en zodra hij iets onverstaanbaars gromt over ‘family’ is het allemaal om de ogen bij te draaien en dermate opgeblazen dat we een overgeefreflex moeten onderdrukken. Wachten op de actie dan maar?
Die opent weinig veelbelovend en dat is geen verrassing want LeTerrier is zeker geen beter cineast dan Justin Lin, integendeel. En dus is een eerste gevecht waarin een oude rivaal plots aan de andere zijde komt te staan en betrokken raakt bij de wraakplot die Fast X drijft, een onoverzichtelijke knoeiboel waarin een kat haar jongen niet zou vinden. Dit is een soort apotheose van wat de eminente filmwetenschapper David Bordwell betitelde als ‘intensified continuity’, het idee dat vanaf de late jaren zeventig films steeds meer begonnen in te zetten op onoverzichtelijke montage, ruimtelijke versplintering en overbodige camerabewegingen. Er zit dus bijna geen enkel ‘shot’ in Fast X dat niet cirkelt, inzoomt, zweeft of draait en dat niet in honderd overbodige ‘cuts’ wordt opgedeeld. En toch blijkt plots dat Leterrier in staat is daar ook iets mee aan te vangen. Een spectaculaire actie in de straten van Rome is ondanks de foeilelijke CGI behoorlijk goed opgebouwd en hetzelfde geldt voor een terugkeer naar de ‘roots’ met een straatrace in Rio de Janeiro. De decadente energie van die scènes werkt en geeft F&F voor het eerst sinds lang weer een klein beetje allure.
Wil dat zeggen dat Fast X echt een goede actiefilm is? Bijlange niet. Wie wil weten hoe je echt een degelijke prent met wagens opzet kan beter gelijk welke aflevering van de Mad Max quadrilogie bekijken (en binnenkort het vijfde deel Furiosa). Wie wil zien hoe je ‘intensified continuity’ met stijl tot in het absurde doordrijft neme een van de Dhoom films ter hand, en wie internationale spionage en missies wil, kan terecht bij Mission: Impossible en wel nog deze zomer voor Dead Reckoning – Part I. Maar er valt in Fast X heel af en toe iets te zien op het scherm dat een beetje het bekijken waard is en dat is bepaald een aangename verrassing.
