Niet dat we nog meer willen doorgaan voor oude zakken die vanuit een ongezonde hang naar nostalgie voortdurend zitten te verzuchten dat vroeger alles beter was, maar CGI heeft toch behoorlijk veel kapot gemaakt, en niet uitsluitend in de filmwereld. Neem nu goochelaars en consoorten; een eeuw geleden waren het nog slinkse illusionisten die simpele trucjes omtoverden tot ingenieuze illusies (check The Prestige en in iets mindere mate The Illusionist). Inmiddels blijken ze weinig meer te zijn dan showmensen die op podia in Las Vegas enkel nog weinig vernieuwende hocus-pocus met digitale snufjes brengen. En hupsakee: weg magie. Wie blijkbaar hardnekkig weigert om dat in te zien, is Louis Leterrier, een regisseur wiens naam we na al zijn vorige films ogenblikkelijk weer vergeten waren, omdat het gewoonlijk weinig tastbare maar des te irritantere blockbusters waren als Transporter, The Incredible Hulk of Clash of the Titans. Zijn nieuwste, Now You See Me, is dan ook een nogal van de pot gerukte goochelaarsfilm geworden waar nu eens werkelijk niets achter schuilgaat.
Centraal in Now You See Me staan vier goochelaars/hypnotiseurs/oplichters (Jesse Eisenberg, Woody Harrelson, Isla Fisher en Dave ‘the poor man’s James’ Franco) die door een mysterieuze figuur van de straat geplukt worden om het meest succesvolle goochelaarscollectief ter wereld te worden. Een jaar later staan The Four Horsemen, zoals ze zichzelf noemen, met de steun van geldschieter Arthur Tressler (Michael Caine) in Las Vegas, waar ze er tijdens hun performance in slagen om uit een bank in Parijs drie miljoen euro’s te ontvreemden. Enter Dylan Rhodes (Mark Ruffalo), een FBI-agent die met de hulp van Interpolagente Alma Dray (Mélanie Laurent) er moet in slagen om de vier arrogante goochelaars achter slot en grendel te steken, maar steeds achterop hinkt. Rhodes vermoedt dat er een Vijfde Horseman is, en verdachte nummer één is Thaddeus Bradley (Morgan Freeman op automatische piloot), een ex-goochelaar die inmiddels een fortuin heeft verdiend door de trucs van bekende illusionisten te ontmaskeren.
Now You See Me presenteert zich, met andere woorden, als een behoorlijk klassieke whodunit, en dat is meteen ook de sterkste kracht van de film. Je moet geen Sherlock Holmes zijn om na een kwartier te hebben uitgedokterd dat één van de achterophinkende figuren de hele boel belazert en het brein achter de goochelaarsroven is. Daardoor heeft de film een duidelijk doel voor ogen, waar het voortdurend en aan een behoorlijk snedig tempo naartoe werkt. Maar net daardoor is het ook wel extra jammer dat de uiteindelijke ontknoping zo ongeloofwaardig en zelfs totaal ridicuul is dat je zelfs niet de moeite wil doen om met je ogen te rollen.
Een van de voornaamste oorzaken waardoor Now You See Me finaal op z’n bek gaat, zijn de personages. De plot heeft de ambitie acht personages prominent naar voor te brengen, maar geen enkele daarvan ontstijgt de typering die ze bij hun eerste présence in de film krijgen, en zelfs van een minimum aan uitdieping is nooit sprake. De motivering van de vier goochelaars blijft lange tijd vaag – voor hen draait het niet om het geld, en als je uiteindelijk toch te weten komt waarom ze doen wat ze doen, zijn hun redenen zo belachelijk dat je je afvraagt wie ze in godsnaam heeft bedacht. Andere personages lijken dan weer vooral te dienen om de aandacht af te leiden van het eigenlijke mastermind, en krijgen dan ook een rol toebedeeld die nauwelijks uitdagend of zelfs maar enigszins interessant is. Michael Caine verdwijnt halverwege zelfs zonder enige aanleiding uit de film – ook al staat goochelen centraal in Now You See Me, dat wil niet zeggen dat je verdwijntrucs moet uithalen met je personages als je geen deftige karakterontwikkeling voor hen kan uitschrijven.
Dat de ensemblecast grotendeels in gebreke blijft, ligt dan ook voornamelijk aan de lamlendige karakters die het scenario hen heeft toebedeeld. Alhoewel: kan iemand Jesse Eisenberg eens duidelijk moet maken dat hij moet stoppen met zijn rol uit The Social Network steeds opnieuw te spelen? In die film werkte dat misschien, maar inmiddels is het ongelooflijk enerverend. Dave Franco kampt dan weer met dezelfde houterigheid en wantrouwige blikken die zijn oudere broer vroeger typeerden; we kunnen alleen maar hopen dat ook hij daar na een paar films van af zal geraken, hoewel we ook niet zitten te wachten op een acteur die een doorslagje wordt van zijn familienaam. Daarbij komt nog dat Morgan Freeman staat te acteren zonder de minste vorm van enthousiasme, en dat Mélanie Laurent, die nog steeds een tikkeltje te veel moeite heeft met haar Engels, enkel in een paar one-on-one-scènes tot haar recht komt als actrice. Weten welke rollen je best laat liggen is ook een kunst. Wél de moeite zijn Mark Ruffalo, ook al werkt het zwakke scenario hem voortdurend tegen, en Woody Harrelson, gewoon omdat hij zijn typetje zo vlot speelt dat hij ermee wegkomt.
Maar soit, we kunnen al die acteurs nog zoveel verwijten als we willen, de grote schuldigen achter het lage niveau van Now You See Me zijn de scenaristen en regisseur Louis Leterrier. Die laatste ensceneert de hele plot met bij momenten belachelijk weinig stijlgevoel, en met te veel aandacht voor CGI-gegoochel. Niet alleen boeien de illusies die de vier oplichters uithalen te weinig, omdat je voelt dat ze niet echt zijn, maar ook omdat Leterrier ze met erg weinig smaak in beeld brengt. Veel bombast, veel bla bla bla, maar haast nooit weet de man de juiste toon te vinden. Of hoe zwierige kraanshots ook bijzonder misplaatst en irritant worden wanneer de regisseur en zijn cameraman nooit focus kunnen houden of de juiste compositie kunnen vinden.
Kort samengevat: een goocheltruc werkt niet als je publiek ‘m niet gelooft. (De enige reden waarom de voortvluchtige illusionisten op het einde overigens weten te ontsnappen, is omdat Leterriers productieteam ze van het scherm hebben weggecomputerd – er zit geen ingenieuze truc of slim mechanisme achter.) Now You See Me werkt enkel op het meest basale niveau dat het genre de film aanreikt – je wil weten wie het gedaan heeft, en de enige reden waarom je dat niet zelf kan uitvissen, is de ongeloofwaardigheid van de oplossing. Tegen dat je de ontknoping kent, besef je dat die je eigenlijk niets kan schelen – en dat geldt eigenlijk voor de hele film.
