Op Visitor keert John Moreland terug naar de uitgepuurde americana van zijn eerste albums. En of dat goed nieuws is.
Sinds zijn solo-debuut Earthbound Blues uit 2011 heeft John Moreland gestaag aan een oeuvre gebouwd waarmee hij onderhand wel een zekere reputatie opgebouwd heeft in het americanawereldje. Van alle franjes ontdane songs waarop Moreland zich ontpopte tot een meesterlijke chroniqueur van de condition humaine waren zijn handelsmerk. Zeker albums als in The Throes (2013) en High On Tulsa Heat (2015) bleken het muzikale equivalent van een goeie fles single malt whisky te zijn dat met de jaren nog beter werd. Maar Moreland is het type artiest dat altijd een zoeker blijft. Doorheen zijn carrière ging hij op zoek naar nieuwe invalshoeken en begon hij langzamerhand ook elektronische elementen in zijn muziek te verwerken.
Op LP5 (2020) was dat nog enigszins subtiel, maar op Birds In The Ceiling (2022) kregen de synths en elektronische elementen vrij spel. Niet verwonderlijk dat het album in rootsmiddens op zijn zachtst gezegd wisselvallige kritieken kreeg. Niet geheel onterecht, want als er één ding op het album aan te merken was, dan was het toch wel dat Morelands eigenheid ver te zoeken was. Het album culmineerde voor Moreland in een persoonlijkheidscrisis. Het naar eigen zeggen eindeloze doomscrollen putte hem mentaal uit. Hij besloot een sabbatical te nemen en zich een jaar lang van de muziekwereld af te zonderen, en gedurende zes maanden liet hij daarenboven zijn smartphone volledig achterwege.
Blijkbaar pleurde hij tegelijk zijn drumcomputers en synths buiten, want op Visitor keert Moreland terug naar de uitgepuurde sound van z’n beginjaren. Hij nam het album thuis en grotendeels in zijn eentje op. Enkel echtgenote Pearl Rachinsky zingt mee op een nummer, en z’n oude maat John Calvin Abbey speelde een enkele gitaarpartij in. Op openingsnummer “The Future Is Coming Fast” mijmert Moreland over het voorbije jaar, al richt hij tegelijk een blik op de toekomst, om tot de conclusie te komen dat er eigenlijk niet veel veranderd is: “The news keeps steady coming in / Our condition shows its teeth again / A nightmare we all thought would end.”
Voor sommige nummers houdt Moreland het enkel bij gitaar, andere worden wat voller ingevuld. Op twee korte instrumentale tussenstukken gaat hij echter evengoed aan de slag met field recordings, mandoline en fiddle. Moreland weet als geen ander hoe hij een nummer doorleefd kan doen voelen. Ten bewijze: nummers als “Gentle Violence” of het ronduit prachtige “Blue Dream Carolina”, misschien niet toevallig twee nummers waar een heerlijk stukje op de smoelschuiver in voorbij komt.
Nog zo’n sterk nummer: “One Man Holds The World Hostage”, over mannen die niet kunnen omgaan met hun gevoelens. Het is niet moeilijk om een paar usual suspects voor de geest te halen die als onderwerp kunnen dienen, maar de kracht van het nummer zit in het algemene, zodat je het evengoed op een veel kleinschaliger niveau kunt zien. Op een aantal nummers – zoals het ingetogen “Silver Sliver” of “No Time” – kaart hij zijn besognes met de muziekwereld aan. Moreland is iemand die zich ver van alle trends en drukdoenerij houdt, maar tegelijk kan hij niet aan de realiteit ontsnappen. Toch is het niet allemaal kommer en kwel: het luchtige, laid-back rockende “Ain’t Much I Can Do About It” zorgt even voor een luchtiger intermezzo.
Op Visitor keert John Moreland vol overtuiging terug naar het geluid en de sfeer van zijn eerste albums. “On this lonely earth, I am a visitor / Well I don’t need much / But a healing touch” zingt hij in het titelnummer. En zo is het. Want op zijn best brengt John Moreland muziek met een groot hart, en daar is dit album een uitmuntend voorbeeld van.