Toegegeven, op papier heeft de combinatie van de wankele stem van manisch-depressieve gek Daniel Johnston met de keurige strijkers — en blazersarrangementen van een elfkoppig jazzorkest alles om een pijnlijke mislukking te worden. En toch: Beam Me Up!, waarop Johnston bestaande nummers herwerkt met de hulp van het Nederlandse orkest Beam, is een meer dan geslaagde samenwerking en een te koesteren plaat geworden.
Daniel Johnston is een man van eenvoud. Met ongecompliceerde, soms bijna kinderlijk simpele woorden en een beperkte muzikale begeleiding weet hij te ontroeren, te doen lachen of gewoonweg leuke verhaaltjes te vertellen. Die openhartigheid wordt nu ondersteund door Beam, voluit het Brabantse Ensemble voor Avontuurlijke Muziek, dat hoofdzakelijk bestaat uit strijkers en blazers, aangevuld met keyboards, elektronica, gitaar en percussie. Een avontuurlijk experiment, dat is het minste wat je kunt zeggen.
Voor Beam Me Up! werd een doorsnede genomen uit de volledige carrière van Johnston, die meer dan vijfentwintig jaar geleden begon met de release van enkele zelf opgenomen cassettes. De meeste songs op Beam Me Up! zijn reeds eerder uitgebracht; sommige tracks bleven eerder anoniem, andere behoren tot zijn bekendste hits. Allemaal krijgen ze nu een orkestrale remake die ze extra kleur en glans geeft. De nummers van Johnston zijn vaak zo eenvoudig en zo eerlijk dat ze niet met een complexe begeleiding te verzoenen vallen en daarom blijft het orkest waar het hoort te zijn: op de achtergrond. Daniel Johnston en zijn fragiele wereld van humor, bewondering en angst spelen nog steeds de belangrijkste rol.
Van nummer tot nummer varieert de muzikale omlijsting enorm. De violen die het gevoel van nostalgische romantiek versterken in "Love Enchanted", staan bijvoorbeeld recht tegenover de synthesizer-intro van "Try To Love" en de chaotische drukte van "Walking The Cow". Die variatie is zelfs enkele keren aanwezig binnen eenzelfde nummer, zoals in "Must", dat begint met een duistere, dreigende baslijn maar gaandeweg versnelt en op een vrolijk swingende dansvloer uitmondt.
Zoals we van Johnston gewend zijn, balanceert zijn stem voortdurend op het randje van haar mogelijkheden — of beter gezegd: haar beperkingen. Echt zingen kan hij nog steeds niet en zijn tempo ligt soms mijlenver verwijderd van dat van het orkest. Mensen die Johnston nog nooit hoorden zingen, zullen misschien aanvankelijk de wenkbrauwen fronsen of de tenen krullen maar met wat geluk nadien ook de schoonheid van zijn muziek omarmen. "Devil Town" en "Love Will Find You In The End" — twee van Johnstons bekendste nummers – missen de ingetogenheid van het origineel maar verliezen toch nauwelijks aan aantrekkingskracht. Ook in deze versie blijven ze de mooiste voorbeelden van het talent van deze unieke singer-songwriter.
Slechts drie nummers op Beam Me Up! zijn nieuw maar toch heeft Daniel Johnston met nauwelijks vers materiaal een boeiende plaat afgeleverd. De soms verrassende orkestrale arrangementen van Beam geven zijn nummers weliswaar extra volume, toch staan ze de simpele schoonheid ervan niet in de weg en zo tonen ze nogmaals wat voor een buitengewoon getalenteerde songschrijver Johnston is.
