Who Killed … The Zutons is ondertussen twintig jaar oud. Wie heeft de Zutons nu echt vermoord? De aflatende fans? De media die het zeskoppige gezelschap zag als niet meer dan een saxofoon en geen hart? Of toch de verslavingen van zanger Dave McCabe? In elk geval: The Big Decider is geen grootse verrijzenis.
De Merseyside leverde door de jaren heen veel geweldige muzikale artiesten af. Van The Beatles tot Echo & The Bunnymen, het muzieklandschap zou er vandaag heel anders uitzien zonder hun invloeden. Nog een product uit de Mersey-productielijn zijn de Zutons, die hun naam ontleenden aan Captain Beefheart’s Magic Band-gitarist Zoot Horn Rollo.
Na een pauze van zestien jaar is het voormalige zestal uitgedund tot een trio, waarvan songsmid Dave McCabe en saxofonist Abi Harding de harde kern blijven. The Big Decider werd geproducet door Nile Rodgers, maar of we daar blij mee zijn, blijft een open vraag.
McCabes verblijf in een afkickkliniek is het centrale thema van de plaat. Hoewel de band in 2019 een succesvolle minitournee deed om zijn vijftien jaar oude debuutplaat te vieren, werd de uiteindelijke release van hun nieuwste inspanning door de pandemie vertraagd. De geboorte van de Zutons’ vierde bleek namelijk een stuitligging. Oorzaak: McCabe liet op één jaar tijd de drank achterwege, verloor zijn vader en werd zelf vader. Een mens zou voor minder zijn nieuwe plaat in de koelkast steken.
Toen de lockdown dreigde, trok saxofoniste en zangeres Abi Harding bij McCabe en drummer Sean Payne in omdat ze niet alleen wilde zijn. Het trio maakte van een huiselijke studio-opstelling gebruik om aan het raamwerk van hun vierde studioalbum te timmeren. Soms komt grootse kunst voort uit tegenspoed. Is dat het geval met The Big Decider? Bwah.
Het negen nummers tellende album opent met “Creeping on The Dancefloor”; studentendisco-rock met een vleugje glamour, een oproep om de krachten te bundelen omdat samen beter is dan alleen. Single “In Your Arms” zou uit de vroege jaren van de groep kunnen komen en is een fatsoenlijke pop-rockballade over dat gevoel van liefde en veiligheid waarbij de uitdagingen van de wereld lijken weg te smelten door je in de armen van iemand van wie je houdt te nestelen: huidhonger voor gevorderden. “Pauline” geeft McCabes vocalen een goede workout. De achtergrondvocals, verzorgd door Harding en Payne, tillen het nummer naar een hoger niveau. Maar dan hebben we de hoogtepunten zowat gehad.
De rauwe rechttoe rechtaan Zutons van het eerste album hebben onze planeet ondertussen verlaten. Ook een nieuwe “Valerie”– elk weekend in talloze karaokebars verkracht door jammerende harpijen die een paar gin-tonics te veel hebben gedronken en plotseling denken dat ze kunnen zingen als Amy Winehouse – hebben we niet gehoord.
De hand van Rodgers is overal op dit album onmiskenbaar. Als gevolg daarvan klinken de Zutons meer funk en soul dan goed voor hen is.
Scharnierpunt van het album is “Disappear”. Met iets meer dan vijf minuten is dit een driedelig opus dat je in evenveel verschillende richtingen wegslingert. Met zijn psychedelisch intermezzo en een stuk spoken word door Rogers, brengt de titel van het nummer ons op ideeën: we willen ons liefst onder de dichtstbijzijnde steen verschuilen en er de rest van het album niet meer van onder komen.
Het inhuren van Nile Rogers en zijn studiorechterhand Ian Broudie (Lightning Seeds) was op papier een uitstekende keuze. Door de inbreng van het duo valt het album echter tussen schip en wal. Te disco voor een rockplaat, te rock voor een discoplaat. Het voelt on-Zutoniaans aan.
Het is altijd een risico voor een band om nieuw materiaal uit te brengen na een lange periode van afwezigheid. Idealiter moet het de bestaande fanbase tevredenstellen en tegelijkertijd een nieuw publiek aanspreken. The Zutons lijken met dit album in geen van beide opdrachten geslaagd te zijn.