BEST OF : Sparklehorse

,

Geef toe, meestal zijn ze uw geld niet waard; de verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goed geplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van Sparklehorse.

  1. Pig

Dit nummer is een belangrijk aspect van het grillige, schizofrene verhaal van Sparklehorse: Mark Linkous kon tedere liedjes schrijven die recht naar het hart gingen. Maar als hij kon, verkocht hij je ook een klets in je gezicht. “Pig” komt misschien wel het hardste aan. De zanger kon Good Morning Spider niet agressiever openen dan met deze lap punk. De versterkers mogen op 11, Linkous schreeuwt uit dat hij eigenlijk een klootzak wil zijn. De riff, die meer en meer in overdrive gaat, laat je ondertussen alle hoeken van de kamer zien. Ook al kalmeert Good Morning Spider daarna wat, “Pig” vergeet je niet snel.

Hoogtepunt; 0’42”. Het nummer gaat voor een eerste keer over de rooie. Je zou er bijna schrik van krijgen.

  1. Don’t Take My Sunshine Away

“Don’t take my sunshine away” is de openingstrack van de laatste volwaardige Sparklehorseplaat Dreamt For Light Years In The Belly of a Mountain. Die plaat liet vele jaren op zich wachten omdat Mark Linkous met een depressie worstelde. Dat is er hoegenaamd niet aan te horen, want Dreamt For Light Years is zowaar een bijna vrolijke, lichtvoetige plaat geworden. Al in het openingsnummer breekt de zon door en brengt Linkous een ode aan de liefde, al loert de angst dat het misloopt altijd om de hoek. De tekst refereert uiteraard aan de überklassieker “You are my sunshine” van Jimmie Davis en Charles Mitchell uit 1939. Muzikaal werd de mosterd overduidelijk bij The Beatles gehaald (die opening! Die invallende drums na 30 seconden! Die gitaar op 1’13”! Die strings!). Heerlijke popmuziek.

Hoogtepunt: 2’21”. Als tegengewicht van al dat moois laat Linkous alle distortionpedalen losgaan, waarna Sophie Michalitsianos het nummer op sublieme wijze het gepaste slotakkoord geeft. Vintage Sparklehorse.

  1. Hammering The Cramps

Een klein halfuur ver in het debuutalbum van Sparklehorse, Vivadixiesubmarinetransmissionplot, wordt de luisteraar midscheeps getroffen door “Hammering the cramps”. Misschien wel omdat het instrumentale weerhaakje “Little bastard choo choo” bewust de logische overgang na “Cow” even uitstelt. De stevige repetitieve gitaarriff die het nummer kenmerkt, wordt een drietal minuten volgehouden, grijpt je bij je nekvel en dwingt je hoofd bijna om mee te deinen op het ritme. Typische Sparklehorsethema’s kenmerken ook de lyrics van dit nummer: honden, auto’s en filmverwijzingen (in dit geval “The Exorcist”). Mark Linkous schrijft in simpele, mysterieuze bewoordingen zijn drugsverslaving van zich af en de manier waarop hij ermee omgaat: de krampen van het afkicken bestrijden met de oorzaak van de kwaal.

Hoogtepunt: 1’57”. De toon van het nummer verandert heel even wanneer Linkous voor de eerste — maar niet laatste — keer in zijn carrière de demon Captain Howdy bezingt, met veel echo en reverb, waarna het nummer headbangend eindigt. “Captain Howdy’s here but you can’t see him…”

  1. Comfort Me

Het moment dat je je lief aankijkt en het warm krijgt vanbinnen. Romantiek was Mark Linkous immers lang niet vreemd. Zijn vrouw Teresa was een belangrijke steunpilaar voor de immer mentale instabiele zanger. In dit nummer hoor je zowel verlangen als dankbaarheid, zowel melancholie als het vertrouwen dat het wel goed komt, zolang die ander er maar is. Veel nummers van Sparklehorse zijn een zoektocht naar troost en geborgenheid, maar zelden spreekt de zanger het zo expliciet uit als hier. De zachte slidegitaar doet je langzaam indutten. De zweverige geluidjes van onder meer een theremin geven het nummer zelfs een Mercury Revachtig sfeertje.

Hoogtepunt: 2’20”: de groep legt het nummer even neer en geeft Linkous de kans zijn hart te luchten.

  1. Chaos Of The Galaxy/Happy Man 

Er was een tijd dat Sparklehorse een veel groter publiek had kunnen bereiken dan zou gebeuren, maar daar was Mark Linkous te koppig en te vreemd voor. “Happy Man” bijvoorbeeld had kunnen uitgroeien tot een indierockanthem, “Rainmaker” maar dan groter, als Linkous er niet teveel plezier in had geschept een brok noise over het nummer te gooien. Eerst lijkt het alsof je door een aftandse transistorradio naar een band zit te luisteren die veel te ver van de microfoon staat. Na dik twee minuten gaat “Happy Man” gewoon rechtuit van de ketting en nestelt het zich in je hoofd om er niet meer weg te gaan. En voor je het weet is het voorbij.

Hoogtepunt: 3’18”: “ All I want is to be a happy man”. Helderder heeft het enigma Mark Linkous het in zijn absurdistische teksten nooit geformuleerd. 

  1. Saturday

“Saturday” is een kort maar heel krachtig liefdesliedje uit de debuutplaat van Sparklehorse. Een ode aan de onuitgesproken liefde, de platonische liefde, de tragische liefde. Hij is verliefd en wil het haar graag zeggen, maar hij wacht nog even… tot zaterdag. Wellicht zal het er nooit van komen. Niemand anders dan Mark Linkous was zo bedreven in het vertolken van een gevoel van melancholisch verlangen. Niemand kon zo overtuigend en mooi tegenslag en voorspoed met elkaar verzoenen in een lied.

Hoogtepunt: 1’42”. In de outro wordt “oh Saturday” continu herhaald terwijl de gitaar lichtjes meehuilt.

  1. Morning Hollow

“Morning hollow” staat doodleuk op twéé Sparklehorsealbums; als hidden track op It’s a Wonderful Fife maar ook in het midden van Dreamt For Light Years In The Belly of a Mountain. Daar is een heel goede reden voor: het is namelijk een fantastische song en een ingetogen eerbetoon aan de overleden hond van Mark Linkous. Hij legt in dit nummer extra veel emotie in zijn stem, gebruikt geen stemvervorming, en wordt vocaal prachtig bijgestaan door Sophie Michalitsianos. Een absoluut hoogtepunt in het oeuvre van Sparklehorse, zeven en een halve minuut verstilde pracht. “She don’t get up when I come into the room, she don’t run through the fields anymore”. Rust zacht.

Hoogtepunt: 4’00”. De outro begint, waarin alle instrumenten samen het nummer waardig afsluiten. Het is voornamelijk de vervormde piano op de achtergrond, bespeeld door niemand minder dan Linkous’ held Tom Waits, die de aandacht opeist.

  1. Go

Mark Linkous had zijn hele leven lang een bijzondere relatie met het werk van Daniel Johnston: hij producete een plaat van de lofipionier, coverde verschillende van zijn songs en was de voortrekker van tributeproject The Late Great Daniel Johnston. Daarop herwerkte Linkous zelf met de hulp van zijn vrienden van The Flaming Lips “Go” tot zijn mooiste Johnstoninterpretatie. Het gaat er in de wereld van Sparklehorse een pak lijziger aan toe, en zo ook in deze cover. Linkous en zijn kompanen weten wel perfect de sfeer van naïef optimisme van het nummer ook muzikaal op te roepen. Want uiteindelijk komt alles wel goed, vertrouwen ze ons hier toe. Ook rusteloze zielen komen er wel. Voor Linkous zelf zou het helaas anders lopen, maar wij blijven ons toch verwarmen aan dit kleinood.

Hoogtepunt: 0’50”: “ Well, that’s all well and good/ That’s just the way it should be”, en heel even valt het leven op zijn plaats.

  1. Cow

Een van de sleutelsongs op het magische debuut Vivadixiesubmarinetransmissionplot, ergens op het kruispunt tussen een indierockanthem en een doorgedraaide lofi-jam, tussen gekte en genialiteit in. Het eerste, redelijk behapbare deel van het nummer bevat zelfs een mondharmonica die wonderwel niet in de weg loopt en een instrumentaal refrein dat je van de eerste keer bij je nekvel grijpt. Van de tekst krijg je gegarandeerd een punthoofd, maar –- en geen idee van hoe of waarom -– toch wil je die “ pretty girl/ milking a cow” meezingen. In het tweede deel van het nummer mag de feedback wel van stal tot je niet meer weet waar je hoofd staat. “Cow” illustreert misschien nog het best de sfeer van de eerste Sparklehorseplaat: je snapte er geen snars van, maar het raakte je wel. Wie die magie hier niet voelt, zal hem nergens voelen.

Hoogtepunt: 2’30”: een laatste keer krijgt het refrein wél een tekst mee, over een koeienmelkend meisje. Het moment waarop je finaal terechtkomt in een wereld die je niet begrijpt maar waarvan je voelt dat je er thuishoort. 

  1. Getting It Wrong

Liefde zoals die klinkt in het Sparklehorseuniversum. Althans, dat denken we. In ieder geval: ze spelen ons liedje, maar ze spelen het verkeerd. Natuurlijk doen ze het verkeerd. “Getting It Wrong” is een kleinood van een dikke twee minuten, ergens vooraan op Dreamt For Light Years In The Belly Of The Mountain, waarop de stem van Mark Linkous nauwelijks hoorbaar is doorheen alle vervorming. Maar wat de man hier uit zijn orgeltje en microfoon tovert, gaan recht naar het hart. In onze gedachten zien wij Linkous misschien zelfs een klein beetje lachen, met zacht gekrulde mondhoeken. Als de wereld triest en mooi tegelijk is, dan is “Getting It Wrong” een zeldzame houvast om ook dat tweede te onthouden.

Hoogtepunt: in dit niemendalletje van dik twee minuten is alles even schoon.

  1. Come On In

Onwezenlijk triest, zo zou je “Come On In” nog het best kunnen omschrijven. Het zit dan ook in het hart van posttraumaplaat Good Morning Spider, met armlengte voorsprong de donkerste van Sparklehorse. De arrangementen zijn subtiel, alsof ze schrik hebben het nummer al te hard te verstoren. Alle belletjes en gitaarnootjes vervagen maar langzaam, alsof de muziek uitgevlakt wordt. Uit een valiumwolk komt de flinterdunne stem van Linkous aan de oppervlakte, zoekend naar houvast in een wereld die hij maar half kan vatten. Misschien wel de meest hopeloze vier minuten uit het oeuvre van Sparklehorse.

Hoogtepunt: 1’20”: Linkous doet er even het zwijgen toe om ruimte te geven aan het meest hartverscheurende stukje muziek dat hij ooit op plaat gezet heeft.

  1. Dark Night Of The Soul

Het project dat Sparklehorse op het einde van zijn leven probeerde te verwezenlijken samen met Danger Mouse en David Lynch, zou pas na zijn dood het levenslicht zien. Dark Night Of The Soul, waarop enkel gastzangers te horen waren, was helaas een wisselvallige plaat die soms werkte, maar even vaak niet. Het repetitieve titelnummer, waar de regisseur zelf achter de microfoon plaatsneemt, kruipt traag en onbehaaglijk langs je rug naar boven. De instrumenten zitten onder de spinnenwebben en de vervormde stem van Lynch roept een eigen wereldje op, volledig in lijn met films als Lost Highway.

Hoogtepunt: het nummer baadt vijf minuten lang in dezelfde onheilspellende, paranoïde sfeer waarbij je constant over je schouder wilt kijken.

  1. Piano fire

“Piano fire” is een van meest surrealistische nummers die Sparklehorse ooit heeft uitgebracht. Iemand blijkt ogen van marmer en een metalen hart te hebben. Piano’s branden. Circusvolk heeft harige handen. Op papier klopt er weinig of niets aan de song, die piept en kraakt als de orgels uit de tekst. Het lied lijkt alle kanten uit te gaan, de beide vocalisten zingen vrolijk naast elkaar en alle gitaren zijn geweldig verstoord en vervormd. Als de vocalisten echter Mark Linkous en PJ Harvey heten en John Parish er ook voor iets tussen zit, dan krijg je dus toch een perfect passend geheel.

Hoogtepunt: 0’44”.  PJ Harvey zet haar keel voor de eerste keer open en perst  er op geheel eigen wijze “how do you feel?” uit.

  1. Saint Mary

Na een bijna fatale overdosis verbleef Mark Linkous drie maanden in Saint Mary’s Hospital in Londen. Hij schreef er een beklijvende song over die recht naar de keel grijpt. De tekst is één groot dankwoord voor de dokters en verpleegsters van het ziekenhuis, die gezongen wordt alsof hij zich nog steeds in het ziekbed bevindt, tussen slapen en waken. Er wordt zachtjes aan een gitaar geplukt, onder begeleiding van wat piano en enkele strijkers. Het effect is dat van een muziekdoosje dat je op het nachttafeltje aan het bed van de kinderen zet. Wie verder graaft in de lyrics, komt opnieuw tal van verwijzingen tegen naar oude gedichten, boeken en films, zoals de referentie naar de “bloody elevator” in Stanley Kubricks The Shining.

Hoogtepunt: heel het lied is één lang hoogtepunt, maar in de laatste tien seconden valt het muziekdoosje langzaam stil.

  1. Sad and Beautiful World

Mark Linkous bewaarde een van de hoogtepunten van Vivadixiesubmarinetransmissionplot voor het einde van de plaat. “Sad and beautiful world”, over de heerlijke tegenstrijdigheid die het leven is, is een masterclass in songschrijven: hoe leg ik met zo weinig mogelijk  woorden en zo min mogelijk muzikale vondsten zoveel mogelijk emotie en eerlijkheid in één nummer? De tekst is oersimpel maar wordt door Linkous zo zacht en overtuigend gebracht, onder begeleiding van een lieflijk glooiende pedalsteelguitar, dat de luisteraar tot tranen toe bewogen wordt en denkt: “verdomd, hij heeft gelijk!” en ook wel “waarom heb ik dit niet bedacht?”. De titel is trouwens een niet zo subtiele verwijzing naar een scène uit de film Down By Law die op zijn beurt dan weer geïnspireerd was door een gedicht van Walt Whitman.

Hoogtepunt: de derde strofe vanaf 2’23” waarin Linkous héél lichtjes het ritme varieert en iets meer lettergrepen gebruikt. “Sometimes days go speeding past, sometimes this one seems like the last”.

verwant

Eindejaarslijstje 2023 van Maarten Langhendries

Matig muziekjaar in een meer dan matig jaar. Wij...

Sparklehorse :: Bird Machine

We dachten dat het nooit meer zou gebeuren, maar...

Mulholland Dr. (Re-release)

Na Blue Velvet is Mulholland Dr. uit 2001 zonder...

Licorice Pizza

Wanneer Paul Thomas Anderson, de regisseur van There Will...

Make Christmas Great Again: essentiële kerstmuziekjes

Geef toe: meestal zijn ze uw aandacht niet waard,...

aanraders

Bolis Pupul :: Letter To Yu

Bolis Pupul is al lang niet meer ‘de zoon...

Porcelain id :: Bibi:1

Ook wij moeten er soms aan herinnerd worden dat...

Hurray For The Riff Raff :: The Past Is Still Alive

Alynda Segarra. Bound for Glory. Was Small Town Heroes in...

Daniel Boeckner :: Boeckner!

Als kind is Dan Boeckner zeker niet in een...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in