Blog Film Fest Gent 2023

Film Fest Gent viert de 50^ste verjaardag en ook onze filmredactie is aanwezig op deze feestelijke editie van het grootste filmfestival van Vlaanderen. Ontdek de komende weken samen met onze filmrecensenten wat het filmlandschap dit jaar weer in petto heeft terwijl ze het unieke, maar veelzijdige programma doorreizen. Wij mochten op 21 september alvast naar de voorstelling van het programma in Sphinx Cinema.

Het Gentse filmfestival heeft in het vijftigjarig bestaan een rijke geschiedenis geschreven en die wordt dit jaar bovenal in de schijnwerpers gezet. Zo kan je luisteren naar de podcast Sunset Confessions in samenwerking met De Morgen, waarin Ben Van Alboom samen met een interessante groep gastsprekers de knapste festivalverhalen bovenhaalt. Daarnaast cureerde Patrick Duynslaegher een ‘Classics’-sectie waarin hij zestien films koos uit meer dan vijfduizend titels die ooit de festivalrevue passeerden.

Starten doet Film Fest Gent dit jaar met Holly, de nieuwe langspeler van Fien Troch, waarmee het de derde keer op rij is dat het festival een film van eigen bodem kiest om mee te openen. Daarna volgt een veelzijdig programma van maar liefst 113 langspeelfilms, drie tv-series en 44 kortfilms. De officiële competitie staat dit jaar in het thema van ‘De impact van muziek en geluid op film’, wat voor een diverse compilatie van sobere tot extravagante films zorgt. Onze redactie kijkt alvast uit naar o.a. Gouden Leeuw-winnaar Poor Things (Yorgos Lanthimos), het stomende Smoke Sauna Sisterhood (Anna Hints), het Brusselse verhaal Here (Bas Devos), en de brandend actuele films Critical Zone (Ali Ahmadzadeh), Io Capitano (Matteo Garrone) en Past Lives (Celine Song).

Daarnaast focust het festival op uitzonderlijke vrouwenverhalen, zoals het hierboven vermelde Smoke Sauna Sisterhood, waarin de intiemste gevoelens naar boven komen in een vrouwensauna. Ook May December (Todd Haynes), waarin de grenzen tussen een actrice en haar personage vervagen, How to Have Sex (Molly Manning Walker) over de seksuele grenzen van drie zestienjarige meisjes op vakantie en Blackbird Blackbird Blackberry (Elene Naveriani) over een onverschrokken ouder wordende vrouw, zijn elk unieke films door, over en/of voor vrouwen. Zo behoren ook de activistische series She They Us en Draw for Change! waarin vrouwelijke cartoonisten aan het woord komen tot deze categorie.

Uniek aan de 2023-editie van Film Fest Gent is het 2×25-project waarin de programmatoren van het festival filmcomponisten en regisseurs aan elkaar koppelden. Deze cupido-onderneming resulteert in 25 unieke kortfilms waarin onder andere beelden van Paul Schrader, Terence Davies, Jia Zhangke en Stijn Coninx zich vermengen met muziek van Tsar B, Howard Shore, Anne Dudley en Colin Stetson. De kortfilms worden voor elke film tijdens het festival vertoond. Een ander nieuwigheidje is de VR-installatie Floating With Spirits, een trip tussen realiteit en fantasie naar de Dag van de Doden in het Zuiden van Mexico.

Film Fest Gent is als filmfestival pionier in de focus op filmmuziek. Dit komt niet enkel naar voren in het competitiethema van dit jaar maar ook in de World Soundtrack Awards en de Film Music Days van 19 tot 21 oktober, waarbij o.a. Broislav Slavov van Baldur’s Gate 3 te gast is. Het VIDEODROOM-spektakel bestaat dit jaar uit de eigenzinnige herinterpretaties van de black metalband Wiegedood die een soundtrack maakte voor de Japanse stille horrorfilm A Page of Madness, de muzikale versie van Hamaguchi’s Evil Does Not Exist genaamt Gift, Heleen Deckerqs Girlhood (2017) die een nieuwe soundtrack kreeg van Whispering Sons en meer. Daarnaast zijn er nog heel wat huiveringwekkende films te zien in de Midnight Cult-sectie die dit jaar geïntroduceerd wordt. Daar vinden onder meer Hundreds of Beavers, Late Night With The Devil en The Sweat East een plekje in de duisternis.

Het festival heeft dit jaar dus opnieuw heel wat interessants op het menu staan. De programmatoren lieten zich niet meer begrenzen door een bepaald filmland als focus te nemen en dat is te zien in het verreikende programma. Wij staan al te popelen de Gentse bioscopen opnieuw plat te lopen, en u hopelijk ook!
Voor diegenen die echt niet kunnen wachten tot volgende week, schreef recensente Esther De Loose alvast een eerste indruk over de competitiefilm Io Capitano van Matteo Garrone.

Io Capitano (The Captain)

In Io Capitano toont Gomorrah-regisseur Matteo Garrone de hoopvolle odyssee van twee Senegalese jongens, van Dakar tot Sicilië. Wat begint als een reis naar een mooiere toekomst waarin ze hun muzikale dromen kunnen waarmaken, wordt de realiteit voor de jongens al snel grimmiger wanneer ze de dorre woestijn doorkruisen, in de gevangenis in Libië belanden en onbegeleid de woeste Middellandse zee oversteken in een roestig bootje.

Matteo Garrone staat ervoor bekend een naturalistische weergave te bieden van de realiteit van migranten. Ook in Io Capitano geeft hij het woord aan de vluchtelingen zelf. Het script is gebaseerd op waargebeurde vertellingen van Senegalese vluchtelingen in Italië. Zonder een waardeoordeel te koppelen aan de dromen van de jongens en wat hen overkomt, toont de film de gebeurtenissen door de ogen van Seydou en Moussa, de 16- en 17-jarige Senegalese neven die samen aan de gevaarlijke doortocht beginnen. Samen met hen beleef je een rollercoaster van hoop, verdriet, ongeloof en afschuw.

Naast enkele ongeloofwaardige sprongen in de verhaallijn blijft Garrone in zijn esthetiek wel dicht bij de realiteit en schuwt hij het tonen van de gruwelijke situaties waarin de jongens terechtkomen niet. De indrukwekkende woestijnlandschappen, de levendige kleuren die hun Senegalese thuis representeren en de surrealistische droomsequenties van Seydou zorgen voor een mooie afwisseling tussen zware en hoopvolle scènes in de film. Ook de close-ups van acteur Seydou Sarr, die eveneens de prijs voor Beste Jonge Acteur won in Venetië, maken van Io Capitano een sterke voorproever van het competitieprogramma van Film Fest Gent 2023.

“Io Capitano” van Matteo Garrone met Seydou Sarr, Moustapha Fall, Issaka Sawagodo Italië/België/Frankrijk, 2023, Score: 7/10 (EDL)

Zondag 8 oktober

Op maandag beginnen in Gent de persvisies, op dinsdag 10 oktober gaat dan het publieksluik van het Gentse filmfeest ook echt van start. We beginnen vandaag alvast met een voorbeschouwing van twee films die de komende dagen op het programma staan in Gent.

About Dry Grasses (Kuru Otlar Üstüne)

Vier jaar nadat hij in Cannes triomfeerde met het meesterlijke Winter Sleep keerde Nuri Bilge Ceylan (Iklimler, Three Monkeys) terug naar de Azorenkust met The Wild Pear Tree, waarin de omzwervingen werden gevolgd van een aspirant-schrijver en diens neerbuigende houding ten aanzien van z’n gokverslaafde vader werd geschetst. Ook voor zijn jongste prent mocht de Turkse estheet afzakken naar de Croisette, waar About Dry Grasses deel uitmaakte van de officiële competitie. Spilfiguur in de rijk geschakeerde film is een gerespecteerde maar uitgebluste onderwijzer. Hij droomt ervan om zijn provinciestadje te ontvluchten en in Istanbul een nieuwe baan toegewezen te krijgen, maar ziet zijn plannen gedwarsboomd wanneer hij en een bevriende collega worden beschuldigd van wangedrag. About Dry Grasses lijkt wel opgezet als een aaneenschakeling van lang uitgesponnen (filosofische) gesprekken tussen mensen die hun emoties altijd in bedwang moeten houden. Voor Ceylan vormt het de aanleiding om de plot in alle rust te laten openbloeien en te koppelen aan een majestueuze mise-en-scène (de uitgestrekte sneeuwlandschappen van Oost-Anatolië smeken om uitvoerig bestudeerd te worden). (DiVB)

“About Dry Grasses” (Kuru Otlar Üstüne) Met Deniz Celiloğlu, Merve Dizdar, Musab Ekeci. Regie: Nuri Bilge Ceylan. Duur: 197’ Turkije, Frankrijk, Duitsland, Zweden 2023. Score: 8/10

And the King Said, What a Fantastic Machine

De Zweedse regisseurs Axel Danielson en Maximilien Van Aertryck verwierven internationale bekendheid met hun kortfilm Ten Meter Tower. Voor And the King Said, What a Fantastic Machine duiken ze de rijke geschiedenis van de mediacultuur in. Vanaf de geboorte van de camera obscura en de eerste bewegende beelden, tot aan de uitvinding van de televisie en de digitale revolutie die werd ontketend aan het begin van het nieuwe millennium, schetst deze documentaire de opkomst van onze beeldvorming. Historisch archiefmateriaal dat vakkundig werd gemonteerd smelt samen met homevideo’s, commercials en op sensatie gerichte livestreams, zonder dat daar echt een onderliggende boodschap aan gelinkt wordt. De camera mag in de 21e eeuw dan nog de koers van de geschiedenis bepaald hebben, meer dan een wandeling door de tijd maken doet de film eigenlijk niet. “Hoe we gebeurtenissen om ons heen bekijken en de betekenis weergeven of vervormen, is wat filmische taal niet alleen de taal van geluid en bewegende beelden maakt, maar een taal die ons dwingt onze interpretatie van gedachten, gevoelens en herinneringen in twijfel te trekken”, stelt filmrecensent Robert Daniels. Deze denkpiste confronteert ons met de keerzijde van de mediavrijheid: het verspreiden van fake news en de stortvloed aan bagger die het internet overspoelt – waar iedereen de kans kan grijpen om zijn of haar ongezouten mening te verkondigen of gal te spuwen. De titel van de documentaire is een verwijzing naar Edward VII, die commentaar leverde op een reproductie van zijn kroning, die destijds werd vereeuwigd door filmpionier Georges Méliès. (DiVB)

“And the King Said, What a Fantastic Machine” Met Chris Anderson, Felix Bergsson, Ulrika Bergsten. Regie: Axel Danielson, Maximilien Van Aertryck. Duur: 88’ Denemarken, Zweden 2023. Score: 5/10

We selecteerde ook reeds twee titels uit de reeks van 16 ‘classics’ die te zien zijn in het kader van de vijftigste jubileum-editie van het FFG.

Ludwig – Requiem für einen Jungfräulichen König

Ongeveer gelijktijdig met de veel beroemdere film van Luchino Visconti over Ludwig II van Bavaria, verscheen in 1972 ook de hoogste eigenzinnige interpretatie van Hans-Jürgen Syberberg. Beide films hebben hun eigen insteek, al delen ze zeker een a-historische benadering waarin esthetische kwaliteiten ver primeren boven enige geschiedkundig correcte bespiegeling.

Syberberg benadert de mythes rond de historische figuur van Ludwig II – en zijn fascinatie voor de kunst van Richard Wagner – als een barokke opera bestaande uit statische tableaus waarin pose maar ook licht en kleur, krachtige picturale composities opleveren. De film is (zelf)bewust artificieel en theatraal en is ook zowel doorspekt met bewuste anachronismen, als met allerlei knappe visuele invallen zoals de Wagner-figuur die in verschillende gedaantes opduikt. Alles is opgebouwd aan de hand van fragmenten die vaak slechts heel los met elkaar verbonden zijn en die enkel op associatieve manier verschillende aspecten van de titelfiguur aansnijden. (DaVB)

“Ludwig – Requiem für einen Jungfräulichen König” met Harry Baer, Ingrid Caven, Hanna Köhler Regie: Hans-Jürgen Syberberg Duur: 140′ Brd-Oostenrijk 1972 Score: 9/10.

A Touch of Sin (Tian Zhu Ding)

In A touch of Sin toont Zhangke Jia, de regisseur van Still Life en The World, de vernietigende invloed van het oprukkende kapitalisme op de Chinese samenleving. Dit nieuwe gedachtegoed vond in het door en door corrupte systeem dat door het totalitaire regime overeind wordt gehouden, een zo mogelijk nog vruchtbaarder voedingsbodem dan in het westen, waardoor een monsterlijke symbiose ontstond die de extreemste uitwassen van beide ideeën met elkaar verenigt. Letterlijk alles is verworden tot koopwaar en elke relatie bestaat enkel nog als een pure transactie.

Deze vierdelige film toont een aantal personages die allemaal in botsing komen met de blinde kracht van het systeem en daar met geweld op reageren. In het eerste verhaal wil een mijnwerker het corrupte handeltje aan de kaak stellen tussen zijn dorpsoverste en een steenrijke industrieel die met behulp van smeergeld de winsten van de plaatselijke mijn voor zichzelf houden. Wanneer de intimidatie, onverschilligheid en spot hem te veel worden, grijpt hij uiteindelijk naar de wapens.

Ook de protagonist in het tweede luik kiest voor een gewapende oplossing: hij pleegt roofmoorden om zichzelf te kunnen spiegelen aan de levensstijl van de nieuwe superrijken. In deel drie neemt een receptioniste van een sauna bloederig wraak op één van de zelfingenomen klanten van het complex die haar op een bepaald moment letterlijk om de oren slaat met zijn rijkdom. Het meest onthutsende moment is voor het laatste verhaal, waarin jonge prostituees de culturele revolutie van Mao – één van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van het land – gebruiken als inspiratie voor een nachtclubspektakel. Ook het eigen verleden is verworden tot koopwaar, waarmee de tieners hun lichaam aanbieden aan gretige zakenmannen uit Taiwan en de Chinese grootsteden.

De wanhoop en ellende worden door Zhangke Jia op verbluffende wijze geësthetiseerd en elk van de delen draagt een eigen duidelijke signatuur. Het eerste – en beste – stuk over de mijnwerker lijkt wel een western, waarin de landschappen van Monument Valley vervangen zijn door de betonnen paleizen van het nieuwe China. Dit verhaal bevat ook de meest rake observatie over de gelijkenissen tussen het corrupte communistische systeem en het oprukkende kapitalisme: een grootse verwelkoming die in scène wordt gezet dient nu niet langer om een bureaucratische leider te paaien, wel om de plaatselijke steenrijke zakenman gunstig te stemmen.

De bloederige afrekening met de brutale klanten in de sauna, knipoogt naar het martial arts genre, terwijl het laatste deel vooral schatplichtig is aan de dromerige visioenen van Wong Kar Wai.

A Touch of Sin is een les in grootse mise-en-scène en het bewijs dat sociaal-realistisch drama in de handen van de juiste cineast ook echt opzienbarende cinema kan opleveren. Het blijft vooral verbazend dat dit sterk persoonlijke en uitdagende werkstuk doorheen de censuur van de Chinese autoriteiten wist te glippen. (DaVB)

“A Touch of Sin (Tian Zhu Ding)” met Wu Jiang, Lanshan Luo, Li Meng Regie: Jia Zhangke Duur: 130′ China, Japan, Frankrijk 2013 Score: 9/10

Maandag 9 oktober

Amal

Lubna Azabal, die eerder dit jaar haar opwachting maakte in het wondermooie Le Bleu du Caftan, schittert opnieuw in het rauwe sociale drama Amal, dat op Film Fest Gent zijn wereldpremière beleeft. Azabal kruipt in de huid van een taaie lerares die haar nek te ver uitsteekt voor eigen goed (ze neemt het op voor een meisje dat het leven zuur wordt gemaakt omwille van haar lesbische geaardheid) en daarmee zichzelf in gevaar brengt. Dat de Belgisch-Marokkaanse cineast Jawad Rhalib aanvankelijk koos voor een loopbaan in de wereld van de journalistiek alvorens hij destijds postvatte in de regisseursstoel, is duidelijk waar te nemen in de manier waarop hij dit delicate onderwerp onder de loep neemt.

Het staat als een paal boven water dat Azabals vertolking het fundament vormt van de film. Haal die echter weg en je blijft over met een weinig vernieuwend werkstuk, dat ondanks zijn hoog realiteitsgehalte (met uit het leven gegrepen taferelen en veel handgeschoten camerawerk) toch vooral binnen de begrenzingen van dit genre blijft. (DiVB)

“Amal” Met Lubna Azabal, Evelyn Ariza, Kenza Benbouchta. Regie: Jawad Rhalib. Duur: 107’ België, Frankrijk 2023. Score: 6,5/10

May December

Een kleine twee uur duurt dit beklijvende verhaal dat je helemaal meezuigt in de bizarre leefwereld van Gracie (Julianne Moore) en Joe (Charles Melton). Als gevolg van een kinderlijk trauma, neemt Gracie als 36-jarige op onethische wijze wraak op het mannelijke geslacht. Het slachtoffer is de 13-jarige Joe. Voor deze feiten bracht Gracie enige tijd door achter de tralies, waar ze tevens ook bevallen was van Joes kinderen: de tweeling Charlie en Mary. Is hun relatie gebaseerd op echte liefde, of is ze doordrongen van Gracies manipulatie? Deze vraag stelt Joe zichzelf pas vele jaren later, wanneer zijn kinderen afstuderen en er interesse komt vanuit de filmwereld om Gracie en Joes verhaal te vertalen naar het witte doek. De actrice die de rol van Gracie op zich zal nemen, is Elizabeth Berry (Natalie Portman). Maar deze gaat wel heel ver om zich Gracies karakter en handelingen eigen te maken. Naarmate de film vordert, balanceert ze steeds instabieler op de koord van fictie en werkelijkheid.

Ook al blijft May December scène na scène intrigeren, toch zijn er nog enkele lacunes terug te vinden. Zo wordt Gracies periode in de gevangenis nauwelijks tot niet besproken, krijgen we een eerder abstract beeld over Elizabeths privéleven en zou het personage van Georgie (Gracies zoon uit haar eerste huwelijk) dat tikkeltje aanweziger mogen geweest zijn om de film als geslaagd over de hele lijn te aanschouwen. (TVDS)

“May December” Met Natalie Portman, Julianne Moore, Charles Melton. Regie: Todd Haynes. Duur: 113’ Usa 2023. Score: 8,5/10

Past Lives

Het semi-autobiografische Past Lives is een ingetogen karakterstudie die loopt over drie verschillende tijdsperiodes. De Koreaanse kinderen Nora en Hae-Sung zijn onafscheidelijk en er ontluikt zowaar ook iets moois tussen de twee. Tot Nora met haar ouders emigreert naar Toronto, om uiteindelijk als schrijfster haar droom na te jagen in New York. Daar worden de twee jeugdvrienden vervolgens herenigd met elkaar, maar na meer dan twee decennia liggen de verhoudingen wel enigszins anders. Past Lives is een zachtaardige film over gemiste kansen, zelfreflectie, onvervulde verlangens en de speling van het lot. Het is de eerste proeve achter de camera van toneelschrijfster Celine Song, die ook zelf instond voor het scenario. De regen van lofbetuigingen aan het adres van de cineaste (een moderne Brief Encounter; een masterclass in storytelling) zijn nogal veel eer voor een doorsnee liefdesverhaaltje dat barst van de goede bedoelingen maar nooit echt helemaal van de grond lijkt te komen. (DiVB)

“Past Lives” Met Greta Lee, Teo Yoo, John Magaro. Regie: Celine Song. Duur: 105’ Usa, Zuid-Korea 2023. Score: 6/10

Dinsdag 10 oktober

Tien oktober is de dag dat het Gentse filmfeest ook officieel van start gaat voor het publiek, met een openingsvertoning van Fien Trochs Holly. Onze recensenten brachten ondertussen al uren door in de duisternis van de zalen, om de vele persvisies bij te wonen die gisteren van start gingen. Vandaag een reeks titels die allemaal de komende dagen eveneens ingepland staan als publieksvoorstelling.

Dream Scenario

Gitzwarte komedie, die vaag herinnert aan het werk van Charlie Kaufman, over een doodgewone man die van de ene op de andere dag in de schijnwerpers komt te staan. Nicolas Cage is geweldig op dreef en helemaal in z’n nopjes als een sociaal onhandige universiteitsprofessor wiens leven op zijn kop wordt gezet wanneer wildvreemde mensen van over de hele wereld hem plots in hun dromen zien verschijnen. Als die nachtelijke optredens (waarbij hij aanvankelijk passief aan de zijlijn blijft en geen aanstalten maakt om enige actie te ondernemen) een steeds donkerder karakter krijgen, komt de prof in aanraking met de schaduwzijde van de roem. De situaties waarin de argeloze protagonist verwikkeld raakt zijn te gek voor woorden. Hoe vergezocht de pitch van Dream Scenario ook lijkt, de film wordt stevig in de hand gehouden door de Noorse scenarist/regisseur Kristoffer Borgli, die u vast nog kent van de gedurfde satire Sick of Myself – waarmee hij de elite van Oslo een veeg uit de pan gaf. Het mag duidelijk wezen dat Borgli er telkenmale plezier in schept om humor te serveren waar een scherp randje aan zit. In het geval van Dream Scenario monden zijn onnavolgbare hersenspinsels uit in een even bizarre als onvoorspelbare film, waar u bij voorkeur liefst zo min mogelijk van afweet, om de pret niet te bederven. (DiVB)

“Dream Scenario” Met Lily Bird, Nicolas Cage, Julianne Nicholson. Regie: Kristoffer Borgli. Duur: 100’ Usa 2023. Score: 7,5/10

Holly

In haar langverwachte nieuwste speelfilm Holly schetst Fien Troch (Unspoken, Kid) het ingetogen portret van een onzeker vijftienjarig meisje op wie alle ogen plots gericht zijn nadat ze een dodelijke schoolbrand lijkt te hebben voorspeld. Het ongeluk doet de kleine gemeenschap op haar grondvesten daveren. Getekend door verlies zoeken de nabestaanden een vorm van troost bij de tiener, maar langzaam bezwijkt de studente onder de druk en eist haar gave een grote tol. Net zoals ze in Home de vinger aan de pols wist te houden van wat er leeft onder jongeren die op de drempel naar de volwassenheid staan, weet de gelauwerde Vlaamse cineaste opnieuw de juiste toon te vinden. Ze blijft trouw aan haar intuïtieve stijl en weeft een sterke beeldtaal rond de lineaire plot. Holly is bovenal een film die drijft op sfeer, waarin dialogen tot het strikte minimum worden herleid. Troch benadert het thema ook zonder enige vorm van sensatie of opgeklopte pathetiek, al moeten we zeker ook stilstaan bij de genuanceerde vertolking van debutante Cathalina Geeraerts, die de fijngevoelige film draagt op haar frêle schouders. (DiVB)

“Holly” Met Cathalina Geeraerts, Greet Verstraete, Felix Heremans. Regie: Fien Troch. Duur: 102’ België, Luxemburg, Nederland 2023. Score: 8/10

Fallen Leaves (Kuolleet lehdet)

De Finse droogstoppel en minimalist Aki Kaurismäki (The Match Factory Girl, The Man Without a Past) doet zijn naam weer alle eer aan. Ook in z’n jongste klucht wordt de situatiehumor met uitgestreken gezicht geserveerd. Tegen de troosteloze achtergrond van het industriële Helsinki bloeit de voorzichtige liefde open tussen twee eenzaten die elkaar per toeval ontmoeten wanneer de nacht valt. Ana is werkzaam in een supermarkt, waar ze ten prooi valt aan uitbuiting. De laconieke ziel waarop ze verliefd wordt, is een stielman die kampt met een drankprobleem. Uit deze simpele premisse groeit een bitterzoete komedie die een openlijk eerbetoon brengt aan de filmmakers die een grote invloed uitoefenden op Kaurismäki (Robert Bresson, Jean-Luc Godard, Jim Jarmush) maar dit doet zonder in goedkoop sentiment of effectbejag te vervallen. (DiVB)

“Fallen Leaves” (Kuolleet lehdet) Met Alma Pöysti, Jussi Vatanen, Alina Tomnikov. Regie: Aki Kaurismäki. Duur: 81’ Finland, Duitsland 2023. Score: 6,5/10

Perfect Days

Veel komen we op het eerste gezicht niet te weten over het hoofdpersonage van Perfect Days, de Japanse man Hirayama gespeeld door Kōji Yakusho (Babel, The Eel). Als job poetst hij de extreem schone designtoiletten van Tokyo. Zijn dagelijkse routine bestaat uit zorgvuldig elk hoekje van de toiletten schoonmaken, esthetische zwart-witfoto’s nemen van zijn favoriete boom, naar een badhuis of ‘sento’ gaan, een warme maaltijd eten aan de toog van een van zijn favoriete noedelrestaurants en een boek lezen in zijn bescheiden appartementje voordat hij in slaap valt. Niets speciaals dus, totdat enkele interacties met andere mensen in zijn leven telkens een beetje meer onthullen wie hij is of ooit geweest zou zijn.

De film werd opgenomen in academy ratio, wat het decor van de Japanse metropool toch intiem doet lijken. Wim Wenders’ rustige slice-of-life drama toont het ingetogen stadsleven en de dagelijkse routine van een alleenstaande man. In een harmonieus geheel verweeft hij naadloos vier kortverhalen die hij schreef samen met Takuma Takasaki. Kleine details en sobere interieurs worden in beeld gebracht zoals Ozu dat meer dan vijftig jaar geleden ook deed. Flitsende droombeelden in zwart-wit scheiden Hirayama’s repetitieve dagen van elkaar en geven een inkijk in zijn innerlijke wereld. De vrolijke soundtrack met Amerikaanse liedjes uit de jaren ’70 en ’80 maken het personage dat Kōji Yakusho zo wonderlijk vertolkt nog aandoenlijker. Bij elke cassette die hij insteekt, danst ieder spiertje in het gezicht van de acteur vol met emotie. De Japans-Duitse coproductie is een aanrader voor filmliefhebbers die willen terugkeren naar de schone eenvoud van het leven. (EDL)

“Perfect Days” met Kōji Yakusho, Tokio Emoto, Arisa Nakano. Regie: Wim Wenders. Duur: 123’ Japan, Duitsland 2023. Score: 7/10

La Passion de Dodin Bouffant (The Pot-au-feu)

De Frans-Vietnamese cineast Trần Anh Hùng betoverde zijn publiek al met het ingetogen en poëtische The Scent of Green Papaya (1993). Nu komt hij opnieuw met een romantisch en gastronomisch portret van de relatie tussen de befaamde restauranteigenaar Dodin (Benoît Magimel) en zijn kokkin Eugénie in het Frankrijk van 1885. Sprookjesachtige rurale landschappen worden afgewisseld met bereidingen van traditionele Franse gerechten in de zonnige keuken van het kasteel. De sierlijke Juliette Binoche, die bij de opnames begeleid werd door echte sterrenchefs, beweegt door de keuken met een natuurlijke finesse en buigt zich over potten en pannen waarvan de inhoud het water in de mond brengt. De geuren, texturen en stomende sauzen druipen bijna van het scherm.

Het brandende vuur tussen Binoche en Magimel wordt niet overhaast, maar doordacht aangewakkerd. Hun nachtelijke bezoekjes en poëtische dialogen maken van de film een dromerige romance. Eugénie leeft echter voor haar passie en geeft niet zomaar toe aan haar liefde voor Dodin als dit op een of andere manier haar vrijheid zou durven inperken. Ze leven al twintig jaar gelukkig samen, maar toch geeft Dodin zijn wens om Eugénie zijn vrouw te maken niet op. Hij gelooft in de woorden van Sint-Augustinus dat “geluk erin bestaat te blijven verlangen naar datgene wat al in je bezit is”. La passion de Dodin Bouffant toont hoe vervullend liefde kan zijn en zeker wanneer die liefde geuit wordt in het zorgvuldig bereiden van heerlijke gerechten. De film geniet van een mooie cinematografie waarin het eten en de warm ingerichte keuken centraal staan, vergezeld door de bijna steeds aanwezige zomerzon en met oog voor kleur en geluid. Zo wordt zelfs het simpelste gerecht, zoals een alledaags stoofpotje of pot-au-feu, een verrukkelijke ervaring voor de ogen. (EDL)

La passion de Dodin Bouffant (The Pot-au-feu) met Juliette Binoche, Benoît Magimel, Galatéa Bellugi. Regie: Trần Anh Hùng. Duur: 145’ Frankrijk, België 2023: 7,5/10

Woensdag 11 oktober

Het FFG stoomt onverminderd door, vandaag enkele toppers die onze recensenten zagen van grote namen zoals Baloji en de Argentijn Lisandro Alonso.

Augure (Omen)

‘Un Certain Regard’ is in Cannes al jarenlang een uiterst boeiende nevencompetitie waarin speciale aandacht geschonken wordt aan films die net dat tikkeltje anders durven te zijn op verhalend of visueel vlak. Voor de cinefielen onder ons is het dan ook een zeker kwaliteitslabel geworden dat de nieuwsgierigheid wekt, zo ook voor deze Augure (Omen) van de Belgische rapper Baloji, die er dit jaar de ‘New Voice Prize’ voor kreeg. Augure is tevens ook de Belgische Oscar-inzending voor 2024.

We volgen de jonge Congolees Koffi (Marc Zinga) die in Europa woont met zijn blanke en Belgische vriendin Alice (Lucie Debay). Aangezien het koppel een tweeling verwacht en op het punt staat om te huwen, besluiten ze naar de Democratische Republiek Congo te reizen, in eerste instantie omdat het gebruikelijk is om via een bruidsschat toestemming te vragen, maar nog belangrijker voor Koffi: een poging om zich te verzoenen met zijn stilaan vervreemde familie. De nervositeit die gepaard gaat met deze reis uit zich bij Koffi in een aanval van stuiptrekkingen die op voorhand al verraadt dat het weerzien geen evident of aangenaam treffen zal zijn. De ontvangst is dan ook allesbehalve hartelijk. Zijn zus vergeet hem op te pikken van de luchthaven, zijn vader die in de mijnen werkt beantwoordt geen enkele oproep en de blik van Koffi’s moeder Mujila is doorwoekerd met minachting. Koffi zou verstoten zijn geweest omwille van een wijnvlek op zijn wang, door zijn familie geïnterpreteerd als ‘Zabolo’, een teken van de duivel. Wanneer hij een bloedneus krijgt – van een ongelukkige timing gesproken – en een paar druppels op de baby van zijn zus belanden, is het hek helemaal van de dam (“Zabolo threw blood on him!”). Koffi wordt naar een Sjamaan gesleurd en moet een macaber ritueel ondergaan terwijl Alice machteloos moet toekijken. Dat is het eerste van in totaal vier segmenten die de structuur van Augure vormen. Elk hoofdstuk draagt de naam van een personage (Koffi, Paco, Tshala en Mujila) maar die aparte invalshoeken vermengen zich even vloeiend als de moedermelk die een waterbron paars kleurt in de dromerige openingsscène (de betekenis daarvan krijgt later in de film afdoende duiding). 

Baloji laat in zijn langspeeldebuut traditionele gebruiken, symboliek en modernere opvattingen van een jongere generatie op een doordachte manier clashen, wat voor een constante spanning zorgt die tegelijk bevreemdend, tragisch en herkenbaar werkt. Elk personage lijkt op één of andere manier te vechten tegen demonen die uitgedreven dienen te worden en het is in hun zoektocht naar een zekere validatie dat Baloji zich aandient als een uitstekend verteller. Dat alles wordt meesterlijk ondersteund door een prachtige beeldtaal waarin de realiteit meermaals onderbroken wordt door surreële droombeelden. Zo zien we Koffi en zijn zus even in de gedaante van Hans en Grietje (met hun moeder als stand-in voor de boze heks) en zorgt een eindeloze stroom van tranen ervoor dat een begrafenisplechtigheid herschapen wordt tot een zwembad, een tafereel dat zich op het scherm qua kleurtoon en compositie laat bekijken als een werk van Caravaggio. Augure is bovendien van begin tot eind verzadigd met prachtige kleuren die een magisch realisme weten uit te lokken: paarse rookwolken, gele en blauwe neonverlichting, twee rivaliserende straatbendes waarvan de ene gekleed gaat in roze en de andere zich hult in luipaard patronen (net als oud-president Mobutu). Visueel zijn er dus ook genoeg momenten om duimen en vingers bij af te likken. Tel daarbij nog de begeesterende soundtrack van Liesa Van der Aa en de intelligente benadering van de centrale plot, en je weet dat Augure ook op Film Fest Gent terecht mag hopen op een prijs. (PV)

“Augure (Omen) “ met Marc Zinga, Lucie Debay, Eliane Umuhire Regie: Baloji Duur: 90’ Democratische Republiek Congo, België, Zuid-Afrika, Nederland, Duitsland 2023 Score: 9,5/10

Eureka

Samen met Lucrecia Martel en Matías Piñeiro, vormt Lisandro Alonso een soort heilige drievuldigheid van de moderne Argentijnse cinema. Elk van die cineasten heeft zijn of haar eigen kwaliteiten, bij Alonso kan je er niet omheen – al is dat voor de beide anderen ook wel zo – dat de picturale kracht van zijn werk bijzonder groot is.

Zoals Jauja, begint ook Eureka als een soort western (Alonso kent Viggo Mortensen uit zijn jeugdjaren, waardoor hij zoals ook nu weer, vaak een beroep kan doen op die anders onbetaalbare wereldster) met dat verschil dat we nu kijken naar een zwart-wit film in 4:3 formaat die duidelijk elke conventie van het genre benut en gaat voor een visuele stijl die opgezet is als een hommage aan de grote John Ford. Plots echter wordt de film onderbroken door een weerbericht uit South Dakota en blijken we naar een televisiescherm te kijken dat staat in het huis van een agente behorend tot de inheemse Amerikaanse bevolking, die de orde behoudt in een modern afgelegen reservaat. In een nieuw formaat – 1:85 en kleur – volgen we een eindeloze eenzame nacht (er is blijkbaar geen versterking beschikbaar die avond) getekend door inwoners die ofwel verslaafd zijn aan drugs of alcohol, ofwel ten onder gaan aan geweld en vereenzaming. De iconografie van het ‘wilde westen’ uit het eerste deel, krijgt nu een bittere, wanhopige smaak en de film weet perfect deze wereld te vatten aan de hand van de eeuwige korte codegesprekken met de ‘dispatch’ (let op de manier waarop een dramatische gebeurtenis enkel gesuggereerd wordt door die gesprekken plots ietwat te wijzigen) en het koude rood-blauwe licht van de sirene. De laatste drie kwartier wijzigt Eureka nogmaals van register (en van formaat, nu het ongebruikelijke 1:64) en wordt dit een soort visioen – “tijd bestaat niet, enkel ruimte” zegt een personage – dat verschillende plaatsen en momenten samenbrengt, ook al kan zelfs deze idylle geen soelaas brengen.

Eureka is donker en blijft bepaald aan de ribben kleven (zeker het terneerdrukkende middenluik), maar Alonso esthetiseert zijn sermoen ook dermate, dat we ondanks de ellende, onze ogen niet van het scherm kunnen afwenden. (DaVB)

“Eureka” met Viggo Mortensen, Chiara Mastroianni, Rafi Pitts. Regie: Lisandro Alonso Duur: 146′ Argentinië, Frankrijk, Portugal, Score: 9/10

Vampire Humaniste Cherche Suicidaire Consentant

De titel van Ariane Louis-Seizes’ regiedebuut laat weinig aan de verbeelding over en verraadt op voorhand al grotendeels hoe de plot zich zal ontvouwen. Een beetje jammer, zeker voor een subgenre dat zodanig uitgemolken is dat originaliteit en dus een zeker verrassingseffect vaak achterwege blijven. Ja, zelfs de sympathieke variant van het bloedzuigende, mytisch wezen kennen we onderhand wel.

Sasha (Sara Montpetit) is een jonge vampier die, in tegenstelling tot haar familie, morele bezwaren heeft tegen het doden van mensen voor de levensnoodzakelijke consumptie van bloed. Vooral haar moeder heeft er stilaan genoeg van dat zij en Sasha’s vader haar constant moeten voorzien van zakjes mensenbloed terwijl zij al het harde werk moeten doen. Om haar de kneepjes van het nachtelijke vak te leren, wordt Sasha daarom tijdelijk ondergebracht bij haar oudere nicht Denise (Noémie O’Farrell), een harde tante die met de minste aarzeling naïeve fratboys draineert van hun levenssap. De praktijklessen van Denise blijken tevergeefs, totdat Sasha de depressieve Paul (Felix-Antoine Bénard) leert kennen die liever zou sterven als gevolg van aanhoudende pesterijen. Het pact dat daaruit voortkomt, had u dus ongetwijfeld al kunnen raden.

Los van het feit dat hierin veel echo’s van andere en veel betere films vervat zitten – denk vooral aan Only Lovers Left Alive, Låt den Rätte Komma In (Let the Right One In) en het recentere Bones and All – zou je met die premisse toch nog een onderhoudende prent verwachten. Louis-Seize weet echter geen enkele indruk of thema echt uit te diepen waardoor alles extreem hol en vrijblijvend aanvoelt. Vooral de luchtige benadering van een zwaar beladen thema van een puber die levensmoe is, heeft een wrange smaak. De personages zijn dan ook te eendimensionaal, de pogingen tot (zwarte) humor missen hun effect compleet en nergens weet de onconventionele vriendschap tussen Sasha en Paul enige emotionele diepte te bereiken. Verwacht overigens ook niet al te veel bloedvergieten, want alles wordt bewust heel braaf (en meestal off-camera) gehouden. Er mag wel een lans gebroken worden voor de cinematografie van Shawn Pavlin, die alles met een sfeervolle 80’s textuur in beeld weet te zetten. Dat en enkele momentjes die hinten naar een betere film zijn finaal te weinig om ons van de indruk te ontdoen dat de hoektandjes van dit coming-of-age verhaal wel heel vlijtig bot geslepen werden. (PV)

“Vampire Humaniste Cherche Suicidaire Consentant” met Sara Montpetit, Noémie O’Farrell, Felix-Antoine Bénard. Regie: Ariane Louis-Seize, Duur: 92’ Canada, 2023, Score: 5/10

Smoke Sauna Sisterhood (Savvusanna Sõsarad)

In de documentaire Smoke Sauna Sisterhood komt een groepje Estse vrouwen samen in een smoke sauna, waar ze hun lichaam ritueel reinigen en zich letterlijk en figuurlijk blootgeven. Ze praten over wat het betekent vrouw te zijn en delen intieme ervaringen, zoals hun worsteling met schoonheidsidealen of het ongewenst ontvangen van dick pics. Maar ook voor zwaardere thema’s, zoals borstkanker, verkrachting en abortus, is er plaats in de hut. In de veilige ruimte van de sauna kunnen ze vrij van oordeel of schaamte hun verhalen vertellen, terwijl ze hun lichamen laten zweten en oude volksliederen scanderen. Ondanks hun naaktheid schuilt er een anonimiteit in de sauna, mede door de fragmentarische manier waarop de vrouwen gefilmd worden.

Anna Hints registreert de verhalen, zonder dat ze een gezicht krijgen. De woorden leiden de film en monden de ene keer uit in gelach, de andere keer in tranen. Terwijl de vrouwen praten, zoomt de camera in op hun zwetende lichaamsdelen – een hand, een dij, een rug. Op geen enkel moment worden de naakte lichamen op een exploitatieve of seksuele manier in beeld gebracht. Naakt zijn is in dit geval vrij zijn.

Af en toe verlaten de vrouwen de hut voor een plons in de rivier of om zich uitgestrekt in het gras te leggen. Deze scènes dienen als een mogelijkheid om naar adem te happen en om wat er gedeeld werd in de veiligheid van de stoom te verwerken. Maar de kracht van de film bevindt zich binnen, waar de verbondenheid tussen de vrouwen tastbaar is. Hoewel de documentaire er niet in slaagt de aandacht gedurende negentig minuten volledig vast te houden, grijpt ze toch meermaals naar de keel. (EVH)

“Smoke Sauna Sisterhood” van Anna Hints, met Kadi Kivilo. Regie: Anna Hints Duur: 89’ Estland, Frankrijk, IJsland, 2023, Score: 7,5/10.

Cerrar los Ojos

Víctor Erice is een naam die het hart van iedere zichzelf respecterende cinefiel sneller doet slaan. Net zoals in het aangrijpende El Sur uit 1983 de jeugdherinneringen van een jong meisje werden verbeeld en daarbij weinig expliciet werd gemaakt, worden we ook in de nieuwste film van de gevierde Spaanse cineast (zijn eerste in maar liefst 31 jaar!) uitgedaagd om zelf de verbanden te leggen.

Sleutelfiguur uit Cerrar los Ojos is een oude schrijver/regisseur die al een paar decennia geen nieuwe film meer heeft afgeleverd en zich als een kluizenaar heeft teruggetrokken in een klein vissersdorpje. Op verzoek van een televisiemaakster  – die hoopt een cold case nieuw leven in te blazen – begint hij in het verleden te graven en het mysterie rond de onrustwekkende verdwijning van één van zijn acteurs (tijdens de opnames van z’n laatste onvoltooide prent ‘The Farewell Gaze’) te ontrafelen. Het droefgeestige Cerrar los Ojos vraagt de nodige tijd om te absorberen. Met het bijna drie uur durende verhaal wordt een mooie kapstok aangereikt om te mijmeren over eenzaamheid, verdriet of een moment van stilte aan te duiden – maar bovenal om hulde te brengen aan de ongebreidelde kracht van cinema. (DiVB)

“Cerrar los Ojos” Met Manolo Solo, Jose Coronado, Ana Torrent. Regie: Víctor Erice. Duur: 169’  Spanje, Argentinië 2023. Score: 7,5/10

Donderdag 12 Oktober

Terwijl het publiek de kans krijgt om langzamerhand de eerste titels te beginnen ontdekken, spendeert het Enola-team dag na dag uren in het duister met het nuttigen van een menu van vlot vier tot vijf films per dag. Een pak updates komen er ook vandaag weer aan.

Astrakan

Coming of age-films zijn weer alomtegenwoordig, maar regisseur David Depresseville geeft met Astrakan een persoonlijke draai aan het genre. Hoe tot diep in de twintigste eeuw weeskinderen van over heel Frankrijk werden opgevangen in de bergachtige streek van Morvan, ligt aan de basis van dit wat onevenwichtige langspeeldebuut. Depresseville richt zijn camera op de twaalfjarige Samuel, die moeilijk kan aarden bij zijn nieuwe pleegouders (een koppel met twee kinderen dat gebukt gaat onder financiële problemen) en in een maalstroom van tegenstrijdige gevoelens belandt. Met beperkte middelen weet de cineast ons onder te dompelen in de leefwereld van het eigenzinnige joch. Jammer dat de film deels ontsierd wordt door een slotact die nog geen beetje vloekt met alles wat eraan voorafging, waarin de opgekropte emoties zowaar exploderen en naar een misplaatste climax worden gestuwd.(DiVB)

“Astrakan” met Mirko Giannini, Jehnny Beth, Bastien Bouillon. Regie: David Depresseville. Duur: 104’ Frankrijk 2022. Score: 5,5/10

Playland

Playland is een film over ‘The Playland Café’ dat bestond tussen 1937 en 1998 in de Amerikaanse grootstad Boston en jarenlang – tot het werd gesloten en gesloopt – een prominente verzamelplaats was voor de lokale LGBTQ-gemeenschap.

Dat klinkt als het opzet voor een documentaire of een fictief drama, maar Playland zoekt een meer hybride vorm en presenteert zichzelf eerder als een kunstinstallatie in een museum dan als een echt filmformaat. Er bestaat immers geen beeldmateriaal van de bar, wel geluidsopnames van interviews met mensen die er vaak vertoefden of die betrokken waren bij de organisatie ervan. Het is dat materiaal dat de spil vormt van Playland waarin aan de hand van imaginaire beeldenreeksen plaats en tijd herschapen worden tot bijna rituele heropvoeringen. In een stijl die soms vage echo’s oproept van het werk van Peter Greenaway, zien we bepaalde personages doorheen de tijd opduiken – vaak uitgedost in knap georchestreerde ensembles en voorzien van flamboyante kostumering – terwijl op de achtergrond allerlei geluidsdocumenten het verglijden van de tijd aangeven. Hoewel die flarden aangeven dat de geschiedenis voortkabbelt, blijft de retoriek tegenover diegenen die zich als LGBTQ bekennen, angstvallig gelijkaardig in de vele fragmenten uit officiële verklaringen en verkiezingsboodschappen.

Playland is daarmee het nemen van een soort afdruk die het café achterliet op de stad en op levens, geënsceneerd als een bezwerend mooie droom en bedoeld om te ondergaan als zintuigprikkelend kunstwerk, eerder dan als narratief. (DaVB)

“Playland” met Danielle Cooper, The Lady Bunny, Aidan Dick. Regie: Georden West Duur: 71′ Usa 2023 Score: 7,5/10

The Siren

The Siren voert ons mee naar het begin van de jaren ‘80, toen het conflict tussen Iran en Irak in alle hevigheid woedde. De havenstad Abadan heeft op dat moment een machtspositie ingenomen als één van de belangrijkste spelers in de olie-industrie. Wanneer de edelmoedige Omid er een partijtje voetbal speelt met z’n vrienden, breekt door een allesverwoestende raketaanval op een raffinaderij de hel los. In de belegerde stad, die door chaos is overmeesterd en ieder ogenblik ten val kan komen, poogt de jongen een spoor te vinden van zijn oudere broer die werd opgeroepen naar het font. The Siren is een verbluffende 2D-animatiefilm die de kijker zowel innovatief als louter technisch, maar eveneens door het opvallende kleurgebruik, van zijn of haar sokken blaast. Dit levert een aantal ongeziene hoogstandjes op die bol staan van creativiteit en verbeelding. Regisseur Sepideh Farsi maakte als tiener de eerste oorlogsjaren tussen Iran en Irak mee, wat een blijvende indruk op hem heeft gemaakt. Hij schuwt in zijn film de bloederige realiteit niet, maar tracht in de schemerzone tussen hoop en wanhoop ook een vorm van schoonheid te vinden. (DiVB)

“The Siren” Met: Hamidreza Djavdan, Mina Kavani. Regie: Sepideh Farsi. Duur: 100’ Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, België 2023. Score: 9/10

Three Sparks

Gefascineerd door een eeuwenoude legende rond de naamgeving van het Kasteel van Rofaza in Albanië, brengt beeldend kunstenaar Naomi Uman een uit drie hoofdstukken bestaande documentaire die een eigenzinnige kijk geeft op de mythes en cultuur van het mysterieuze Balkanland.

Die legende luidt dat de stevigheid van het kasteel enkel gegarandeerd zou zijn indien een vrouw ingemetseld zou worden in één van de muren. Rozafa, de echtgenote van een arbeider die meehielp aan de bouw, stemde in op voorwaarde dat één borst, één hand, één oog en één voet niet bedekt zouden worden met steen opdat ze kon blijven zorgen voor haar jongste kind.  Tijdens het tweede luik legt de Mexicaanse de focus op de rol van de hardwerkende vrouwen in en rond het huis, en de mate waarin de inwoners van Rabdisht (het dorp dat het decor vormt en waar Uman tijdens de opnames logeerde) nog steeds trouw de ‘Kanun’ volgen, oude regels die sociale gedragingen en gewoontes als norm verankerd hebben in de samenleving. Zo kunnen vrouwen die opzien tegen het huwelijk kiezen om als man door het leven te gaan, met als eigenaardige bonus dat ze dan ook mogen drinken en roken (maar wel op voorwaarde dat ze dan eeuwig maagd blijven). Het derde deel observeert uiteindelijk ietwat losjes en te geïmproviseerd de plaatselijke bevolking van Rabdisht in hun alledaagse handelingen.

Daar waar de eerste twee hoofdstukken in zwart-wit 16-mm film gedraaid werden, kiest Uman in het laatste hoofdstuk voor digitaal en kleur. Het is dan ook vooral tijdens het eerste uur dat Three Sparks een etnografisch curiosum is, bestaande uit vrij statische en abstracte beelden, waarin informatie overgebracht wordt via tussentitels aangevuld met dissonante klanken en volksmuziek. Die experimentele en speelse aanpak maakt spijtig genoeg plaats voor een meer traditionele en zelfs nonchalante vorm, waardoor het einde toch een tikkeltje aanvoelt alsof Uman niet meer beoogde dan een video-dagboek van haar persoonlijke reiservaring.

(PV)

“Three Sparks” Regie: Naomi Umans Duur: 95′ Mexico, Albanië,2023, Score: 6/10

Vrijdag 13 Oktober

De eerste week van het festival zit er bijna op. Vandaag mag u alweer een reeks updates verwachten met onder andere de nieuwe film van Marco Bellocchio.

Rapito

De Italiaanse cineast Marco Bellocchio (Nel Nome del Padre, Vincere) is nooit vies geweest van een beetje controverse en ook op zijn oude dag ontwijkt hij de gevoelige onderwerpen niet. Rapito handelt over een jonge telg uit een kroostrijke Joodse familie die anno 1858 in opdracht van Paus Pius IX werd weggerukt bij zijn ouders omdat hij in het geniep zou zijn bekeerd tot het katholicisme. Dit verdoken doopritueel en het daaropvolgende incident zette kwaad bloed tot ver buiten de Italiaanse landsgrenzen. Rapito is vaagweg geïnspireerd op het boek Il caso Mortara van Daniele Scalise. Het op ware feiten gesteunde verhaal kwam eerder al in het vizier van Julian Schnabel en Steven Spielberg, maar het is Bellocchio die aan het langste eind trok en het negentiende-eeuwse Bologna treffend tot leven wekt. Hij maakt gebruik van strak afgemeten beeldkaders en een bombastische score om het drama extra kracht bij te zetten, al wordt dit her en der iets te breed uitgesmeerd. Niettemin: een vakkundig gefabriceerde film die een zoveelste zwarte pagina uit de geschiedenis van de katholieke kerk onthult. (DiVB)

“Rapito” Met Fausto Russo Alesi, Barbara Ronchi, Enea Sala. Regie: Marco Bellocchio. Duur: 125’  Italië, Frankrijk, Duitsland 2023. Score: 7/10
Hundreds of Beavers

De kans dat u op Film Fest Gent een film te zien zal krijgen die harder op de lachspieren werkt dan de slapstick uit Hundreds of Beavers lijkt ons bijzonder klein. We bevinden ons in een ondergesneeuwd Noord-Amerikaans landschap, ergens in de 19de eeuw. In een muzikale intro maken we kennis met Jean Kayak (Ryland Brickson Cole Tews), een brouwer van appellikeur die nogal verslingerd is aan z’n eigen goedje maar zijn stokerij vernietigd ziet worden door een invasie van bevers. Jean is meteen gebrand op wraak maar merkt al snel dat de bevers, maar ook enkele konijnen en een agressieve specht, zich niet zomaar laten doen. Wanneer Jean verliefd wordt op de bloedmooie dochter van een plaatselijke handelaar neemt de jacht op de knaagdieren, en bij uitbreiding de hilariteit, zowaar nog extremere vormen aan. De vader van het meisje eist immers honderden dode bevers bij wijze van bruidsschat.

De combinatie van zwart-wit beelden, cartooneske geluidseffecten en een karrenvracht aan visuele gags doen onherroepelijk denken aan de stunts van Buster Keaton of de heerlijk chaotische cartoons van Tex Avery en Looney Tunes. Het meest aanstekelijke is misschien nog het feit dat de bevers en konijnen gespeeld worden door acteurs in een pak en al het overige, van huizen tot bomen en rivieren, getekend is. Met een speelduur van 108 minuten, een flink stuk langer dan de tekenfilms waar het hoofdzakelijk de mosterd haalt, is het niet ondenkbaar dat het voor sommigen allemaal iets te bombastisch en te veel van het goede wordt (adempauzes zijn amper gegund). Anderzijds kan je ook alleen maar bewondering opbrengen voor de manier waarop regisseur Mike Cheslik dit zo lang volhoudt, zonder dat er afbreuk gedaan wordt aan de ontegensprekelijke vindingrijkheid en charme van het geheel. (PV)

“Hundreds of Beavers” met Ryland Brickson Cole Tews, Olivia Graves, Wes Tank, Regie: Mike Cheslik, Duur: 108’, Verenigde Staten, 2022, Score: 8,5/10

The Old Oak

De Britse veteraan Ken Loach schildert in zijn zelfverklaarde afscheidsfilm de teloorgang – maar uiteindelijk ook de groeiende solidariteit – van een voormalig mijnwerkersplaatsje in het noordoosten van Engeland. Daar krijgt de laatst overgebleven pub het steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden en gooit de komst van een groep Syrische vluchtelingen nog meer olie op het vuur. De klassiek opgebouwde film concentreert zich voornamelijk op de uitbater TJ Ballantyne (Dave Turner), die met lede ogen aanziet hoe enkele verstokte stamgasten ten prooi vallen aan xenofobie en racisme, maar zich niet van de wijs laat brengen. The Old Oak komt uit de pen van Paul Laverty, die al sinds halfweg de jaren ‘90 scenario’s levert aan Ken Loach, en het verhaal vormt min of meer een drieluik met I, Daniel Blake en Sorry We Missed You, over de falende politiek in zijn thuisland. Loach weet als geen ander hoe dit actuele verhaal naar z’n hand te zetten, ook al worden veel zaken vaak nogal zwart-wit voorgesteld. De hoogdagen van Loachs sociaal-realistische uppercuts als Kes, Ladybird Ladybird of Sweet Sixteen behoren nu echter echt wel tot het verre verleden. (DiVB)

“The Old Oak” Met Dave Turner, Ebla Mari, Trevor Fox. Regie: Ken Loach.  Duur: 113’ UK, Frankrijk, België 2023. Score: 6/10

The Stones and Brian Jones (+ Q&A Nick Broomfield)

Brian Jones, de oprichter van The Rolling Stones, startte als de drijfveer van de groep en de charismatische gitarist met een ijzersterk sexappeal. Zo wordt hij jammer genoeg niet herinnerd. Degenen die zijn naam nog weten te linken aan The Stones, kennen hem als de man achter de band die na amper zeven jaar faam verdronk in zijn alcohol- en druggebruik en wiens levenloze 27-jarige lichaam teruggevonden werd in zijn zwembad kort nadat hij de band moest verlaten. Een tragisch verhaal van zelfverloochening, eenzaamheid en misplaatst talent waarin de passie voor rock-‘n-roll het niet won van de demonen die Brian Jones met zich meedroeg. Zelf ontmoette regisseur Nick Broomfield Brian Jones op de trein als 14-jarige jongen, een interactie die hem steeds is bijgebleven en deze docu inspireerde. Uiteindelijk is de film slechts een maalstroom van archiefbeelden en nonchalante interviews met de rockartefacten uit de jaren ’60, waarin een focus op de muziek die de groep maakte zoek blijft.

Zijn verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de vrouwen die Brian Jones liefhadden en met wie hij kortstondige, maar vruchtbare relaties had (zeker vijf van hem kregen een kind van de muzikant). Ze vertellen over hun liefde, maar ook over hun ongeloof over wat Jones bezielde toen hij keer op keer zichzelf en de mensen rondom hem kwetste. Nick Broomfield, bekend om zijn muziekdocumentaires over onder andere Kurt Cobain en Whitney Houston, wou met deze documentaire de schijnwerpers verleggen van Mick Jagger en Keith Richards naar Brian Jones. Hij wilde het verhaal vertellen van een generatie, de jaren ’60 in beeld brengen op een zo authentiek mogelijke manier met Brian Jones als schoolvoorbeeld van wat de rebelse jongeren van toen dreef. Als teleurstelling voor zijn welgestelde ouders werd Jones als tiener uit huis gezet. Volgens Broomfield is het juist dat gemis aan ouderlijke erkenning voor zijn muzikale droom en zijn jaloezie op de andere bandleden wat Brian Jones tot zijn ondergang en mysterieuze dood leidde. (EDL)

“The Stones and Brian Jones” met Brian Jones, Mick Jagger, Keith Richars. Regie: Nick Broomfield. Duur: 93’ Verenigd Koninkrijk 2023. Score: 5,5/10

How to Have Sex

Wat start als een festijn van meisjesgegil, enthousiast drinken en slechte muziek à la Spring Breakers wordt al snel een diepgaand portret van eerste seksuele ervaringen, toestemming en volwassen worden. De Zuid-Engelse Tara, Skye en Em vertrekken vol levenslust op meidenvakantie naar Kreta. Al giechelend arriveren ze in hun hotel in Malia en kondigen ze aan dat dit de leukste, zatste en meest sexy vakantie ooit moet worden. Ze vieren dat de examens gedaan zijn en zijn klaar om hun zorgen over de toekomst uit hun hoofd te feesten. Molly Manning Walker toont een realistisch beeld van het soort vakantie dat bij de jongere generaties nog vers in het geheugen zit. Wilde avonden vervagen in troosteloze ochtenden, bonzende hoofden en vage herinneringen. In combinatie met de jeugdige drang om op ontdekking te gaan naar al wat genot te bieden heeft, dreigt het al wel eens mis te gaan.

How to Have Sex benadrukt de dunne lijn tussen instemming en het overschrijden van iemands grenzen. Tara is onzeker over het feit dat ze nog maagd is, maar valt al snel in de smaak bij de jongens in de hotelkamer naast hen. Het queer personage Em kan het al snel vinden met het meisje in dezelfde kamer en de jaloerse Skye neemt het op zichzelf om het feestvuur in de groep wat op te stoken. Voor Tara lokt vluchtige seks echter al snel negatieve gevoelens uit en al zeker wanneer het om eerste ervaringen gaat en jonge, onervaren partners achteloos met elkaars lichaam omgaan. In empathische close-ups zet actrice Mia McKenna-Bruce een geloofwaardige en complexe rollercoaster aan emoties neer. How to Have Sex is een verhaal van eerste ervaringen, vriendschappen tussen tienermeisjes, seksualiteit en bovenal een les in consent die nog al te vaak zoek blijft in scholen.(EDL)

“How to Have Sex” met Mia McKenna-Bruce, Lara Peake, Enva Lewis. Regie: Molly Manning Walker. Duur: 98’ Verenigd Koninkrijk 2023: 8,5/10

Zaterdag 14 Oktober

Halfweg het festival met vandaag onder andere de nieuwe langverwachte film van Yorgos Lanthimos.

Poor Things

Yorgos Lanthimos, het boegbeeld van de Griekse weird wave, overtreft de stoutste verwachtingen na het heerlijk zwartgallige The Favourite, met een onwaarschijnlijke brok cinema die niet in één vakje te stoppen valt. De macabere plot van Poor Things, een bewerking van de gelijknamige roman van de Schotse auteur Alasdair Gray, speelt tegen de achtergrond van het Victoriaanse Engeland. Emma Stone vertolkt een zwangere vrouw die besluit zichzelf te bevrijden door in de Thames een einde te maken aan haar leven. Willem Dafoe is de excentrieke wetenschapper die zich God de schepper waant en er niks beter op vindt dan het dode lichaam van de jongedame weer tot leven te wekken. Mary Shelley’s Frankenstein is natuurlijk nooit veraf in deze hilarische farce. Maar hier is er toch een aanzienlijk verschil: Bella Baxter (Stone) kreeg het verstand van een baby ingeplant en is gezegend met een torenhoog libido. Een louche advocaat neemt Bella op sleeptouw en laat haar de wereld ontdekken waarvan ze wordt afgeschermd. Het met de Gouden Leeuw bekroonde Poor Things is werkelijk een feest om naar te kijken. We vallen van de ene verrassing in de andere. De film is tot in de puntjes afgewerkt en alle ingrediënten (geluidsontwerp, kostumering, cinematografie, muziek en last but not least de uitstekende acteerprestaties) vloeien samen tot één bruisend geheel, waarmee Lanthimos nog maar eens met verve bewijst dat hij zijn stiel volkomen beheerst. (DiVB)

“Poor Things” Met Emma Stone, Mark Ruffalo, Willem Dafoe. Regie: Yorgos Lanthimos. Duur: 141’ Ierland,  Uk, Usa 2023. Score: 10/10

The Teacher’s Lounge (Das Lehrerzimmer)

In Das Lehrerzimmer geeft Leonie Benesch op voortreffelijke wijze gestalte aan een idealistische docente van Poolse origine die wiskunde en lichamelijke opvoeding geeft aan twaalf- tot veertienjarigen. Wanneer de middelbare school waar ze werkzaam is geteisterd wordt door een golf van diefstallen en de leerkracht aantijgingen maakt ten aanzien van een collega, belandt de juf in het oog van een storm die niet meer gaat liggen. Das Lehrerzimmer is een prangende film waarin de autoriteit van ouders en leerkrachten in vraag wordt gesteld en de sluimerende spanning wordt opgedreven in de beslotenheid van de leraarskamer. Hierdoor ontpopt de prent zich tot een claustrofobische thriller, op het scherp van de snee. De Amerikaanse recensent Brian Tallerico doopte het in grauwe tinten geschoten Das Lehrerzimmer tot één van de meest opwindende films van het jaar. Zo’n vaart loopt het echter niet, maar dit is wel een ontdekking van formaat die beslist uw aandacht verdient.(DiVB)

“The Teacher’s Lounge” (Das Lehrerzimmer) Met Leonie Benesch, Leonard Stettnisch, Eva Löbau. Regie:  Ilker Çatak.  Duur: 98’ Duitsland 2023. Score: 7,5/10

Zoete Dromen (Sweet Dreams)

Wanneer een Nederlandse plantage-eigenaar in de Oost-Indische koloniën van de vroege twintigste eeuw plots komt te overlijden (dat dat na een potje buitenechtelijke seks is, geeft u al een idee van de toon van de film) en zijn hele hebben en houden nalaat aan de zoon die hij verwekte bij de inheemse huishoudhulp, zorgt dat voor een steeds verder escalerende vete binnen de familie. Veteranen van de Hollandse cinema zoals Renée Soutendijk en Peter Faber treden aan naast jonger talent om ons te trakteren op intriges, overspel, seks, jaloezie en een blik op de nadagen van de kolonisatie.

De Bosnisch-Nederlandse cineaste Ena Sendijarevic wil iets vertellen over het verleden van Nederland en Indonesië (wat precies, wordt nooit helemaal duidelijk) maar waar we vooral naar kijken is een soort soapopera op steroïden waarin iedereen een hekel heeft aan iedereen en elkaar probeert een hak te zetten. Die verhitte inhoud contrasteert op bijna absurde wijze met de contemplatieve vorm die op trage en introspectieve wijze ons bijzonder fraaie beelden voorschotelt van beeldige interieurs en dito lichtinvallen: de in digitale postproductie vervaardigde hommages aan de Delftse schilderschool zijn vaak fascinerend mooi om naar te kijken.

Het is echter allemaal zo grotesk en nadrukkelijk, dat het soms lijkt alsof het scenario opgevist werd uit de tijd dat de Nederlandse televisie nog toneelteksten verpakte als volkse series met daarin dialogen als “Je lijkt niet ziek” “En jij ziet er niet uit als een dokter”. De botsing tussen houterig script, hoogoplopend melodrama en verheven vormelijk maniërisme, levert een film op die werkelijk op geen enkele manier een geheel lijkt te vormen, maar waar toch een pervers soort plezier aan te beleven valt.(DaVB)

“Zoete Dromen” Met Renée Soutendijk, Peter Faber, Hayati Azis. Regie: Ena Sendijarevic. Duur: 102′. Nederland, Zweden, Indonesië, Réunion. Score: 6/10

Zondag 15 Oktober

20.000 Species of Bees (20.000 Especies de Abejas)

Verdienstelijke coming of age-film over gender- en identiteitsproblemen. Cocó is een meisje van acht jaar dat gevangen zit in een jongenslichaam. Ze wordt geplaagd door angsten en twijfels en brengt de zomervakantie door bij haar grootmoeder op het platteland. Met documentaire-achtige precisie schetst de Baskische filmmaker Estibaliz Urresola Solaguren het kwetsbare portret van een ontwrichte gezinssituatie en wat het betekent om anders te zijn. 20.000 especies de abejas houdt ergens het midden tussen het met de Gouden Beer bekroonde Alcarràs en het meer diepzinnige Alma Viva. Hoewel de film wat standvastigheid mist en hier en daar een beetje dreigt te stokken, wordt de impressionistische stijl van de regisseur wel mooi aangevuld met naturalistische vertolkingen, met voorop het innemende spel van Sofia Otero.(DiVB)

“20.000 Species of Bees” (20.000 especies de abejas) Met Sofia Otero, Patricia López Arnaiz, Miguel Garcés. Regie: Estibaliz Urresola Solaguren.  Duur: 128’ Spanje 2023. Score: 6,5/10

Maandag 16 Oktober

We duiken de tweede week in van het Film Fest Gent en uiteraard blijven onze recensenten u op de hoogte houden.

Drawing Lots

De Georgische schrijver en regisseur Zaza Khalvashi had op het moment van zijn dood – hij werd amper 62 jaar – slechts vier films op zijn palmares staan.  Zijn vijfde en laatste film, aanvankelijk onder de werktitel Rain on Two Sides en op imdb geregistreerd als Lotto, kon nooit door Zaza vervolledigd worden.  Gelukkig zette zijn dochter Tamta haar schouders eronder met een geslaagd resultaat als gevolg dat ergens het midden houdt tussen Tom Barmans’ Any Way The Wind Blows en het werk van Federico Fellini (vooral dan Amarcord en La Dolce Vita).

We bevinden ons temidden van een klein maar charmant wooncomplex in een armere buurt van de Georgische kuststad Batumi.  Via enkele vage gesprekken, roddels en blikken – Drawing Lots teert namelijk voor een groot stuk op mysterie – maken we kennis met de inwoners.  Een jongeman speelt vanop zijn balkon loeihard op een elektrische gitaar, een oudere buur is obsessief bezig met de binnenkoer te bespieden via bewakingscamera’s, een vrouw bedriegt haar echtgenoot met overspel en dan komt er nog een vrijgelaten crimineel langs – geen onbekende voor de buurt – om enkele oude rekeningen vereffenen.  De meeste van deze uiteenlopende personages hunkeren allemaal naar (nieuwe) liefde.  Dat de antwoorden die ze zoeken niet altijd bevredigend zijn wordt gesymboliseerd in het lottospel – het leven is immers vaak een kwestie van puur geluk – dat de bewoners op de binnenplaats verbindt.  Het creatief inzetten van muziek, gaande van blues en hardrock tot treurige violen en loeiharde techno sluit in combinatie met de fraaie kaders en suggestieve beeldvoering van DOP Giorgi Shvelidze wondermooi aan bij de caleidoscopische benadering van deze geheimzinnige maar herkenbare gemeenschap.  (PV)

“Drawing Lots” Met Inga Jakhutashvili, Guladi Goguadze, Leila Bibineishvili. Regie: Zaza Khalvashi, Tamta Khalvashi.  Duur: 84′. Georgië, Litouwen. Score: 8,5/10

All of Us Strangers

Men zegt dat onverwerkte trauma’s uit iemands jeugd hun kopje al eens terug durven bovensteken als ze de dertig bereiken. Wanneer scenarioschrijver Adam (Andrew Scott) besluit om een script te schrijven over zijn ouders, stromen die herinneringen in al hun intensiteit terug zijn leven binnen. Gepaard met een stomende romance tussen Adam en Harry (Paul Mescal), zijn schijnbaar enige buur in het grote nieuwe appartementsgebouw waarin ze wonen, zorgt dit voor een innemend slow-burn drama. Andrew Haigh brengt opnieuw een film met een sterk, onvoorspelbaar verhaal en een doordachte cinematografie die moeiteloos de tranen doet opwellen. Van de eerste tot de laatste scène is elk shot met oog voor detail gecomponeerd. De openingsscène vangt meteen de sfeer van de film. Adam kijkt naar de zonsopgang door het raam van zijn splinternieuwe appartement waarbij zijn reflectie beetje bij beetje zichtbaar wordt, een hoopvolle start van een nieuwe dag die al snel een verdrietige aura krijgt.

Haigh baseerde zich op de cultroman Stranger van Taichi Yamada, maar maakte van het hoofdpersonage een homoseksuele man. Het is de beleving van zijn queerness die tamelijk centraal staat in de filmadaptatie. Samen met Harry ervaart Adam opborrelende gevoelens van eenzaamheid, schaamte en verlies die al hij zijn hele leven meedraagt. Zowel Andrew Scott als Paul Mescal zetten een imposante vertolking neer. De aantrekkingskracht tussen de twee mannen en de mimiek in hun gezichten, zijn buitengewoon overtuigend. Van de voorzichtige aanrakingen waarmee ze elkaars lichaam ontdekken tot de almaar droevigere blik in Harry’s ogen. De slotscène op het liedje The Power of Love van Frankie Goes To Hollywood is er eentje die lang zal blijven hangen, een hartverscheurend einde dat de emotionele kijkervaring compleet maakt. (EDL)

“All of Us Strangers” met Andrew Scott, Paul Mescal, Claire Foy. Regie: Andrew Haigh. Duur: 105’ Uk, Usa 2023. Score: 9,5/10

All Dirt Roads Taste of Salt

Regisseur/scenariste Raven Jackson, is tevens actief als dichteres en fotografe. Ze zette haar eerste stappen op het witte doek met enkele kortfilms en waagt zich nu aan een eerste langspeler, onder de vleugels van producent Barry Jenkins. Dat Jackson een naam is om te onthouden blijkt alvast uit de manier waarop ze met engelengeduld het levensverhaal van een Afro-Amerikaanse vrouw construeert, die tijdens de jaren ‘70 opgroeit in het landelijke Mississippi. De spaarzame stijl en meditatieve shots schenken een volstrekt eigen karakter aan de lyrisch gefotografeerde film, die lak heeft aan verhalende conventies en cinema weer tot pure visuele kunstvorm verheft.(DiVB)

“All Dirt Roads Taste of Salt” Met Charleen McClure, Reginald Helms Jr., Moses Ingram. Regie: Raven Jackson. Duur: 92’ Usa 2023. Score: 8,5/10

Dinsdag 17 Oktober

De vijftigeste editie van het Gentse filmfeest nadert de eindspurt. Hou zeker de blog in het oog voor nog een paar kleppers van formaat met vandaag onder andere de nieuwe film van Kitty Green.

Desperate Souls, Dark City and the Legend of Midnight Cowboy

Anno 1969 observeerde John Schlesinger het leven aan de zelfkant van New York en tekende hij met Midnight Cowboy voor een uitermate realistisch maar brutaal portret van de vriendschap tussen een naïeve gigolo uit Texas en een miezerige oplichter die zijn would-be pooier wordt. Ondanks de beruchte X-rating die de film kreeg, scoorde Midnight Cowboy aan de Amerikaanse kassa’s en verzilverde hij zelfs drie Oscars. In navolging van het boek Shooting Midnight Cowboy: Art, Sex, Loneliness, Liberation, and the Making of a Dark Classic van Glenn Frankel duikt documentairemaakster Nancy Buirski (The Rape of Recy Taylor) achter de schermen van deze gewaagde productie. Desperate Souls, Dark City and the Legend of Midnight Cowboy laat zowel de meeste betrokkenen alsook enkele grote bewonderaars van de film aan het woord. Buirski plaatst de prent in een breed kader: een tijdperk dat gedefinieerd werd door politieke onrust, burgerrechtenbewegingen en de oorlog in Vietnam. Wat op zich niet oninteressant is, maar het zou de documentaire ten goede zijn gekomen als de focus iets meer op de totstandkoming van de film zelf had gelegen.(DiVB)

“Desperate Souls, Dark City and the Legend of Midnight Cowboy” Met Bob Balaban, Ian Buruma, Michael Childers. Regie: Nancy Buirski. Duur: 101’ Usa 2022. Score: 5,5/10

Samsara

Samsara is het boeddhistische concept voor de eindeloze cyclus van leven, sterven en wedergeboorte en het centrale gegeven in deze meditatieve Spaanse productie die begint in Laos, vertoeft in het hiernamaals en eindigt aan de kusten van het Afrikaanse Zanzibar. We volgen eerst in digitale beelden die de schoonheid van het landschap verhevigen, de stervensbegeleiding van een oude dame om uiteindelijk haar te zien gereïncarneerd worden aan de andere kant van de wereld. Tussenin zit het meest ambitieuze gedeelte van de prent die de overgang van het ene leven naar het andere moet verbeelden en dat paradoxaal genoeg doet door aan de hand van een tekst de kijker te vragen de ogen te sluiten om vervolgens toch nog subliminale beeldenreeksen te blijven tonen. Het is op zijn minst een intrigerend moment, maar de minimalistische versie van een beroemde sequens uit Stanley Kubricks 2001, A Space Odyssey, werkt toch niet helemaal. Er gaat van Samsara een zeker bezwerende kracht uit, maar echt beklijven doet de beeldtaal nooit.(DaVB)

“Samsara” met Amid Keomany, Toumor Xiong, Simone Milavahn. Regie: Lois Patiño. Duur: 113′. Spanje, 2023. Score: 6,5/10

Le Ravissement

Beklijvend regiedebuut van Iris Kaltenbäck dat vertelt over een toegewijde vroedvrouw (glansrol van Hafsia Herzi) die ten gevolge van een relatiebreuk de pedalen verliest. Door de leugens de ze verspreidt graaft de protagoniste haar eigen valkuil en schendt op gruwelijke wijze ook het vertrouwen van haar beste vriendin.

Het op ware feiten steunende Le Ravissement is een film die je langzaam maar zeker in zijn greep krijgt en waarmee ook een nieuw talent uit de Franse cinema is opgestaan, iemand die meteen een bijzonder grote maturiteit als als filmmaker aan de dag legt. (DiVB)

“Le ravissement” Met Hafsia Herzi, Alexis Manenti, Nina Meurisse. Regie: Iris Kaltenbäck. Duur: 97’  Frankrijk 2023. Score: 8/10

The Royal Hotel

Na het fel opgemerkte The Assistant uit 2019 werken regisseur Kitty Green en Julia Garner opnieuw samen voor een psychologische thriller. Deze keer speelt de nachtmerrie zich af in de dorre Outback in Australië waar twee jonge Amerikaanse vriendinnen, Hanna (Julia Garner) en Liv (Jessica Henwick), noodgedwongen belanden nadat hun reisbudget opraakte. Ze besluiten enkele weken te werken in een afgelegen bar bij een mijndorpje, genaamd The Royal Hotel. De toxische, door mannen gedomineerde omgeving stelt hen al snel op de proef, de ene caféganger al wat onaangenamer dan de andere. De spanning en angst bouwen zich op en de bouwvallige plek voelt alsmaar minder verwelkomend aan.

Kitty Green zet zich neer als regisseuse die weet hoe ze haar publiek ongemakkelijk maakt. De bedreiging is duidelijk vanaf het begin. De meisjes moeten koste wat vermijden om alleen te zijn met een van de onvoorspelbare mannen uit de bar. Voeg hier de onvriendelijke uitstraling van de norse Australiërs, het zanderige, droge klimaat en de nodige vieze beestjes, aan toe en je hebt een nagelbijtende kijkervaring. Opnieuw weet Green haar publiek de stuipen op het lijf te jagen zonder expliciete scènes te tonen waarin haar vrouwelijke personages het slachtoffer zijn van geweld. Haar focus ligt op de ervaring van de twee vrouwen, hun angsten en hoe ver zij willen gaan om zichzelf te beschermen. (EDL)

“The Royal Hotel” met Julia Garner, Jessica Henwick, Herbert Nordrum. Regie: Kitty Green. Duur: 91’ Australië, Verenigd Koninkrijk 2023. Score: 8/10

Woensdag 18 Oktober

Nog maar een viertal dagen en toch moeten nog een aantal heel grote titels de revue passeren – waaronder de slotfilm The Boy and the Heron van Hayao Miyazaki. Ook vandaag weer een rijke oogst aan recensies op onze blog.

Critical Zone (Mantagheye bohrani)

Sombere afdaling in de onderbuik van de Iraanse samenleving, waar een empathische drugskoerier met zijn wagen door de nacht scheert. Critical Zone werd volledig clandestien opgenomen, zonder goedkeuring van de autoriteiten. De jury van het filmfestival van Locarno (waar de prent de hoofdprijs wegkaapte) prees de film omwille van de gedurfde vertolkingen, het buitengewone sounddesign en de innovatieve fotografie. De ongebruikelijke camerastandpunten suggereren een desoriënterende mentale toestand. Afhankelijk van uw ingesteldheid wekken de repetitieve handelingen evenveel bewondering als irritatie op. (DiVB)

“Critical Zone (Montagheye bohrani)” Met Amir Pousti Shirin Abedinirad, Maryam Sadeghiyan. Regie: Ali Ahmadzadeh. Duur: 99’ Iran, Duitsland 2023. Score: 5,5/10

The Sweet East

Tijdens een schoolexcursie naar Washington DC wijkt de immorele Lillian (Talia Ryder) uit pure verveling af van haar medeleerlingen en verruimt daarmee haar blik op de wereld. Wat volgt is een hoogst merkwaardige (zelf)ontdekkingstocht – een soort Alice in Wonderland op steroïden, waar bitter weinig samenhang in zit. The Sweet East wil te veel van alles tegelijk zijn, en precies daar knelt het schoentje. Regisseur Sean Price Williams vestigde zijn naam als cameraman van de gebroeders Safdie (Good Time, Uncut Gems). Het van de pot gerukte scenario komt uit de koker van Nick Pinkerton, die de jaarlijkse Young Critics workshops op het Film Fest Gent in goede banen leidt. (DiVB)

“The Sweet East” Met Talia Ryder, Earl Cave, Simon Rex. Regie: Sean Price Williams. Duur: 104’ Usa 2023. Score: 5,5/10

Tótem

Recht uit de competitie van de Berlinale komt het bescheiden familiedrama Tótem, waarin een zevenjarig meisje een dag doorbrengt bij haar opa om daar met de andere gezinsleden een verjaardagsfeest voor te bereiden ter ere van haar terminaal zieke vader. Terwijl de rumoerige volwassenen druk in de weer zijn en ego’s met elkaar botsen, doolt het kind door het huis en trekt zich terug in haar eigen wereldje.

De Mexicaanse cineast Lila Avilés legt het accent soms op kleine onbenullige dingen (hoe het zonlicht op het behang speelt bijvoorbeeld of een slak zich gestaag een weg baant) om een bepaalde sfeer op te wekken. Ze brengt ook secuur de onderlinge verhoudingen binnen de familie in beeld, en hoe hun gezamenlijke liefde voor de jarige hen finaal weer dichter tot elkaar brengt. Maar verder is de film nog een maatje te klein om echt uit te kunnen groeien tot een memorabele kijkervaring.(DiVB)

“Tótem” Met Naíma Senties, Montserrat Marañon, Marisol Gasé. Regie: Lila Asvilé. Duur: 95’  Mexico, Denemarken, Frankrijk 2023. Score: 6,5/10

Les Indésirables (Bâtiment 5)

Vier jaar geleden kreeg Ladj Ly de eer om Film Fest Gent op gang te trekken met Les Misérables, een film die zich situeerde in de woelige arbeidersbuurt Montfermeil – waar de regisseur zelf opgegroeide – en illustreerde hoe mensen uit de marge van de maatschappij vochten tegen onderdrukking. Zonder met de moraliserende vinger te wijzen, slaagde Ly erin een krachtig statement te maken, dat soms iets te dik werd onderstreept. De compromisloze stijl uit Les Misérables vinden we andermaal terug in Les Indésirables, dat inzoomt op een woonblok in de banlieus van Parijs. Wanneer de burgemeester plots bezwijkt aan een hartaanval en zijn functie ad interim wordt overgenomen door een arts die vooral op macht en z’n eigen profijt uit is, raken de gemoederen verhit, wat tot etnisch geweld leidt. Tot mijn verbazing overviel me tijdens het bekijken van Les Indésirables op geen enkel moment een déjà-vu. Sterker nog: deze follow-up kan helemaal op eigen benen staan. De film wint erbij dat Ladj Ly zijn verdere analyse van dit milieu tot op het bot kon uitspitten en dus niet over één nacht ijs gegaan is om de kijker te confronteren met hoe wijd discriminatie en gevoelens van rancune of haat vertakt zitten in onze samenleving.(DiVB)

“Les Indésirables” Met Jeanne Balibar, Alexis Manenti, Steve Tientcheu. Regie: Ladj Ly. Duur: 101’ Frankrijk 2023. Score: 7,5/10

Donderdag 19 Oktober

Morgen wacht misschien wel de titel waar het meest reikhalzend wordt naar uitgekeken: Ferrari, de eerste film van de grote Michael Mann in bijna tien jaar. Vandaag dan weer de allerlaatste(?) film van een andere filmlegende: Studio Ghibli bezieler Hayao Miyazaki.

The Boy and the Heron (Kimitachi wa dô ikiru ka)

Hayao Miyazaki, de peetvader van de Japanse animatiefilm, gooide de handdoek al eens in de ring nadat hij in 2013 afzwaaide met The Wind Rises, een plechtstatige tekenfilm over de vermaarde ontwerper van de Mitsubishi A6M-gevechtsvliegtuigen. De regisseur van geliefde pareltjes als My Neighbour Totoro en Spirited Away neemt nu definitief afscheid (al blijft daarover nog twijfel bestaan) met het betoverende The Boy and the Heron, waarin opnieuw elementen uit z’n eigen jeugd zijn verwerkt. De film – waarvan de titel is ontleend aan een roman van Genzaburo Yoshino – speelt in het Tokio van WO II. De schitterende ouverture dropt ons te midden van de chaos die uitbreekt door een felle ziekenhuisbrand, welke het leven kost aan de moeder van de pientere Mahito. Wanneer Mahito’s succesvolle vader later in het huwelijk treedt met de zus van zijn overleden echtgenote (die overigens als twee druppels water op haar lijkt) en het koppel zich vestigt op het platteland, krijgt de jongen het knap lastig om zich te schikken naar deze nieuwe omgeving. Zeker wanneer een mysterieuze reiger aan Mahito’s slaapkamer blijft loeren en hem wel eens terug in contact zou kunnen brengen met zijn moeder. The Boy and the Heron biedt een mooie bloemlezing van alle thema’s die in het rijke oeuvre van Miyazaki aanwezig zijn. Het is een film waarin de cineast wederom alle registers open trekt en zijn stokpaardjes in volle gallop berijdt. De wijze waarop het epische verhaal zich ontvouwt en Miyazaki’s tomeloze fantasie botviert, herschept The Boy and the Heron tot een meeslepend avontuur voor jong en oud, waarvan de picturale kracht zo van het doek spat. (DiVB)

“The Boy and the Heron” (Kimitachi wa dô ikiru ka)” Stemmen: Soma Santoki, Masaki Suda, Takuya Kimura. Regie: Hayao Miyazaki. Duur: 124’ Japan 2023. Score: 8/10

København findes ikke (Copenhagen Does Not Exist)

Wanneer Ida en Sander elkaar kruisen in de Deense hoofdstad is dat de start van een even intense als mysterieuze relatie.  Ida verbreekt, bij wijze van een pact met haar geliefde, al het contact met haar familie en vrienden, en lijkt plots van de aardbol verdwenen te zijn.  Haar vader, gespeeld door karakterkop Zlatko Burić (Triangle of Sadness), wil er uiteraard het fijne van weten en sluit Sander op in een appartement terwijl die met een camcorder op zijn neus gericht een spervuur van vragen moet ondergaan.

Martin Skovbjergs’ tragische verhaal over twee mensen die zodanig verslingerd zijn aan elkaar dat ze de wereld rondom hen lijken te willen ontkennen, steunt op een complex en uitgekookt scenario van Eskil Vogt, de regisseur van The Innocents die recent nog Joachim Triers’ The Worst Person in The World neerpende.  De niet-lineaire vertelstructuur, gebruik makend van voice-overs en flashbacks, geven slechts met mondjesmaat hints die de vreemde gedragingen en existentiële crisis van de geliefden kunnen kaderen.  Ondanks dat gegeven blijf je als kijker hoofdzakelijk in het ongewisse (dat kan ook liggen aan de onderkoelde en afstandelijke personages) zodat de puzzelstukjes pas op hun plaats vallen wanneer Skovbjerg dat wil.  (PV)

“København findes ikke (Copenhagen Does Not Exist)” met Angela Bundalovic, Jonas Holst Schmidt, Zlatko Burić.  Regie: Martin Skovbjerg.  Duur: 99’ Denemarken 2023. Score: 7,5/10

Vrijdag 20 Oktober

Los Delincuentes

Los delincuentes is een heist movie zoals u er allicht nog nooit één zag. Het centrale personage uit de film is Morán (Daníel Elias), een penningmeester die beslist om zijn werkgever te beroven en zo  650.000 dollar op te strijken – wat twee keer meer is dan het totaalkapitaal dat hij over vijfentwintig jaar (bij het ingaan van zijn pensioen) zou vergaren. Niettegenstaande het imago van de bank hierdoor zware schade wordt toegebracht, weet Morán een collega zover te krijgen om het geld in bewaring te nemen terwijl hij z’n celstraf uitzit. Hoe het meanderende scenario zich verder ontwikkelt, ontdekt u liefst zelf. Het uitgangspunt van Los delincuentes is ontleend aan de misdaadfilm Apenas un delincuente uit 1949. De Argentijnse cineast Rodrigo Moreno snijdt geregeld heen en weer in de tijd, om de acties van de twee mannen in kaart te brengen. Ergens daar tussenin wordt het geweer van schouder gewisseld en is het niet de laatste keer dat we op het verkeerde been worden gezet. Recensent Pat Brown concludeerde: “De film is een labyrint waarvan de doodlopende wegen meer voldoening geven dan eender welke duidelijke verlichte exit”.(DiVB)

“Los Delincuentes” Met Daníel Elias, Esteban Bigliardi, Margarita Molfino. Regie: Rodrigo Moreno. Duur: 189’ Argentinië, Brazilië, Luxemburg, Chili 2023. Score:7/10

Zaterdag 21 Oktober

We sluiten deze festivalblog af met onder andere een recensie van Ferrari, de langverwachte nieuwe film van Michael Mann, bijna een decennium na het onterecht verguisde Blackhat. Ondertussen is ook het palmares van deze vijftigste editie bekend: de grote prijs ging naar Los Delincuentos, terwijl Poor Things de muziekprijs in de wacht sleepte. Over beide films kon u hier de afgelopen dagen lezen.

My Name is Alfred Hitchcock

In 2022 werd op Film Fest Gent de boeiende documentairefilm Marcia su Roma vertoond, waarin Mark Cousins A noi! Dalla sagra di Napoli al trionfo di Roma (over de intrede van het fascistische regime in Italië) ontleedde en de veel bestudeerde propagandafilm in een historische context plaatste. De Noord-Ierse schrijver en regisseur heeft ondertussen al een nieuwe docu klaar en behandelt dit keer de omvangrijke carrière van Alfred Hitchcock. Dit twee uur durende filmische essay is opgedeeld in zes verschillende thema’s. In een karrevracht aan beeldfragmenten (die zijn technische virtuositeit illustreren) komen de grootste klassiekers aan bod, maar er wordt ook ruimte gemaakt voor enkele stille films uit Hitchcocks beginperiode die bij het grote publiek allicht minder bekend zijn. My Name is Alfred Hitchcock weet interessante parallellen tussen beide polen bloot te leggen en zet vooral aan om zijn fantastische oeuvre te herontdekken. De master of suspense spreekt bovendien het publiek in hoogsteigen persoon toe: Alistair McGowans imitatie van Hitchcock’s stem is griezelig echt. (DiVB)

“My Name is Alfred Hitchcock” Met Alfred Hitchcock, Sean Connery, Ingrid Bergman. Regie: Mark Cousins. Duur: 120’ Uk 2022. Score: 7/10

Ferrari

De Amerikaanse cineast Michael Mann doorbreekt een stilzwijgen van acht jaar (hij regisseerde tussenin wel nog een episode van de TV-reeks Tokyo Vice). Met zijn eerste film sinds het jammerlijk geflopte Blackhat verwezenlijkt Mann een droomproject dat hij reeds lange tijd koesterde en zijn oorsprong vond in een boek van ex-journalist Brock Yates. Zoals de titel reeds weggeeft, beschrijft Ferrari de turbulente levensloop van ondernemer Enzo Ferrari (vertolkt door Adam Driver, zijn ogen steevast verscholen achter een donkere zonnebril).  In de zomer van 1957 verkeert zijn imperium in een diepe crisis, maar dit belet de toenmalige racepiloot niet om zichzelf en z’n team tot het uiterste te drijven. De regisseur van Manhunter en Heat deelt een les uit in montage (had je anders verwacht?) en geeft inzake het ensceneren van hyperkinetische actie iedereen het nakijken. Pièce de résistance is de verraderlijke Mille Miglia autorally door Italië en een fatale crash, die Mann op adembenemende wijze in beeld zet. (DiVB)

“Ferrari” Met Adam Driver, Penélope Cruz, Shailene Woodley. Regie: Michael Mann. Duur: 130’ Usa, Uk, Italië, China 2023. Score: 8/10