De enola-filmrecensenten lichten de komende dagen elk hun tien favoriete titels van 2023 toe en op 1 januari krijgt u de samengestelde top 10 van de hele filmredactie. (Om in aanmerking te komen voor deze rangschikking moet een film gedurende het afgelopen jaar een Belgische release hebben gekregen in de bioscoopzalen of via VOD/streaming. Titels van op festivals die pas volgend jaar verschijnen, werden dus niet opgenomen in de lijstjes en verhuizen naar 2024).
- Oppenheimer (C.Nolan – Usa/Uk)
Een fascinerende exploratie van menselijke hubris verpakt als een drie uur durende oorlogsfilm waarin vooral gebabbeld wordt. Nolan liet voor een keer de gevatte ‘mindtricks’ achterwege en bereikte zodoende een nog groter publiek, zowel bij de critici als bij de doorsnee bioscoopganger. Corporate cinema (zie Barbie), Marvel cgi spektakel (The Marvels) of een zoveelste vermoeiende sequel van een al even vermoeiende franchise (zie Fast X), allemaal werden ze genadeloos opzij gezet en overklast door de cinematografische fall- out van dit meesterwerk. De Britse Amerikaan gaf ons het vertrouwen terug in een kunstvorm die door de doorsnee streamingdienst gewoonlijk wordt omschreven als ‘content’.
- Killers of the Flower Moon (M. Scorsese – Usa) Scorsese slaat en zalft in deze filmmeditatie over Amerika’s erfzondes: kapitaal, religie en racisme. D.H. Lawrence schreef het ooit nog indrukwekkender neer: “The essential American soul is hard, isolate, stoic, and a killer. It has never yet melted”.
- Tár (T. Field – Usa/D)
Lydia Tár: charismatisch, eloquent en begeesterend, maar ook egocentrisch, grof en beledigend. De engel van de klassieke muziek blijkt een duivel in de nieuwste van de veel te lang afwezige Todd Field.
- Armageddon Time (J. Gray – Usa)
Een compleet ondergesneeuwde titel die op het nippertje een bioscooprelease kreeg in België. Net als Scorsese bedient Gray zich van de erfzondes van ‘de grootste democratie van de wereld’, maar plaatst ze in een joods gezin. Een portret van een (mini)maatschappij in een tijdsgewricht waarin alles stilaan ‘corporate’ wordt. Als toemaatje krijgen we een weinig verholen sneer naar ‘the things to come’ (Lees: Donald Trump).
- The Fabelmans (S. Spielberg – Usa)
Aspirerend filmmaker Sammy Fabelman ontdekt door de lens van zijn camera een geheim dat het leven van zijn ouders op zijn grondvesten doet daveren. Cinema als ontsnappingsroute uit een saai milieu, maar ook een vehikel waarmee je onverbiddelijke waarheden naar de oppervlakte kan brengen. Geen typische Spielberg ‘sugarcoating’, maar echte emoties die deze keer erg diep snijden.
- Anatomie d’une chute (J. Triet – Fr)
Lief en leed tot de dood ons scheidt. Of hoe een liefdesdrama transformeert tot een rechtbankdrama en hoe aspiraties en dromen verdampen in het licht van verwijten en beschuldigingen.
- The Banshees of Inisherin (M. McDonagh – Usa/Uk)
“Ik wil je vriend niet meer zijn”. Zelfs in deze tijden van oppervlakkige ‘Facebookrelaties’ kwam het letterlijk uitspreken van deze woorden in de nieuwste van Martin McDonagh hard aan bij het bioscooppubliek. Hoewel we mogen stellen dat in dit geval het materiaal zich eerder leent voor een theaterscène dan op het witte doek, dan nog smeedt McDonagh iets onweerlegbaar cinematografisch uit de bijzondere chemie tussen hoofdrolspelers Colin Farrell en Brendan Gleeson.
- Luka (J. Woodworth – Be/Nl/I/Bg)
Toxische mannelijkheid wordt verbeeld aan de hand van rituele dansen, eindeloze exercities en wachten….eindeloos wachten. Jesscia Woodworth kan het ook solo!
- The Boy and The Heron/ Kimitachi Wa dô Ikiru Ka (H. Miyazaki – J)
Stopt hij nu of stopt hij nu niet? De eindeloze discussie over het pensioen van Miyazaki dreigt stilaan de artistieke merites van de man teniet te doen. Gelukkig is er nog het werk an sich dat bruist van oogstrelende animatie, boeiende introspecties en uitbundig surrealisme.
- Fallen Leaves/ Kuolleet Lehdet (A. Kaurismaki – Fi/D)
Een film die, net als de herfsttijd, uitnodigt tot bezinning en verstilling. Ogenschijnlijk gebeurt er vrij weinig. Wie echter met zijn ogen knippert, mist alles. De stille (wan)hoop van de eenzame mens.