‘Nicolas Cage is de enige acteur sinds Marlon Brando die iets nieuws doet met acteren als kunstvorm’. In deze nogal boude uitspraak van Ethan Hawke uit 2013 zit niettemin een grond van waarheid. Op Willem Dafoe na slaagde geen enkele Amerikaanse acteur er de afgelopen veertig jaar in om zo’n grillige, maar tegelijk ronduit fascinerende filmcarrière uit te bouwen in zowat elk denkbaar genre. Cage is bovendien de enige die de straight-to-dvd hel weet te overleven zonder gezichtsverlies te lijden in de filmindustrie. De ‘Nouveau Shamanic’ acteerstijl die Cage al jaren propageert, is daarbij zijn belangrijkste wapen. Zijn nieuwste film Dream Scenario vertelt minstens even veel over het fenomeen Cage als over onze huidige maatschappij die met zijn instapopulariteit, cancelcultuur en politieke correctheid dreigt te transformeren in een kleur -, smaak- en geurloze brij waar iedereen bij verliest.
Cage speelt Paul Matthews, een ingeslapen en ietwat saaie biologieprofessor, die plotseling en zonder duidelijk aantoon
bare reden in het middelpunt van de belangstelling komt te staan als hij in eenieders dromen opduikt. Als passieve toeschouwer spookt Matthews niet bijster veel uit in die dromen, maar dat is meer dan voldoende om van de ene dag op de andere te vervellen tot de populairste prof op de campus, aantrekkelijk te zijn voor nobele onbekenden en uitgenodigd te worden op feestjes waar hij voordien niet in aanmerking voor kwam. De arme man geniet in eerste instantie met volle teugen van de welgekomen aandacht, maar dat blijft jammer genoeg niet duren als de goedmoedige Paul even plots verandert in een moordzuchtige Paul die als een volleerde Freddy Krueger de medemens ombrengt in zijn dromen. Matthews leven is een levende nachtmerrie geworden. Hoe kan de aimabele professor zich hieruit redden?
De Noorse regisseur Kristoffer Borgli, die met zijn vorige film Sick of Myself een bijtende satire afleverde over de slachtoffercultuur, is echt wel de ideale man om zijn eigen scenario tot leven te wekken. Borgli richt zijn camera deze keer op een waaier aan maatschappelijke tendensen die allemaal uitwassen zijn van een initieel nobel streven om meer aandacht te hebben voor diverse vormen van onrecht in de wereld. Feiten worden echter algauw vervangen door meningen en nuances gaan verloren door de als een olievlek uitbreidende langetenenpolitiek. Zo vergaat het ook het hoofdpersonage Paul. In feite doet hij niets verkeerd en is hij louter de speelbal van het lot. Paradoxaal genoeg kan hij pas ontsnappen aan zijn lot door zich aan te sluiten bij datgene wat hij veracht. En zo blijft de mallemolen natuurlijk verder draaien tot er zich een nieuwe hype aandient waar alle aandacht naartoe gaat. Borgli verstaat duidelijk de macht van de sociale media en vooral het Amerikaanse perspectief (lees: je kan aan alles geld verdienen) hierop. In Nicolas Cage heeft hij de acteur bij uitstek gevonden die zelf de nodige ervaring heeft op de continu veranderende gevoelens rond zijn persoon. 
Hoe uitzinnig de premisse ook is, we krijgen hier nauwelijks iets van te zien in de beeldtaal. DOP Benjamin Loeb laat de realistische scènes op een organische manier overvloeien in de surrealistische scènes en omgekeerd. De kijker krijgt hierdoor de indruk dat alles zich in een en hetzelfde universum afspeelt. Dat verhoogt niet alleen de betrokkenheid van diezelfde kijker, maar ook de impact van de film. Sommige oudere filmcritici verwezen op dat vlak naar het werk van de Spaanse surrealistische regisseur Luis Bunuel, maar ons deed het eerder denken aan de gloriedagen van het dynamische duo Charlie Kaufman en Spike Jonze die aan het eind van de jaren negentig en het begin van de jaren tweeduizend hoge ogen gooiden met Being John Malkovich, Human Nature en Adaptation. Films die allemaal neefjes van Dream Scenario zouden kunnen zijn.
Dream Scenario is de beste Charlie Kaufman/Spike Jonze film die niet geschreven of geregisseerd is door deze artistieke tandem. De prent legt op satirische wijze de pijnpunten bloot van de maatschappelijke besognes waar de westerse maatschappij mee worstelt en die vaker wel dan niet hun doel voorbij schieten. Was de angstaanjagende Freddy Krueger een griezelfiguur in de jaren tachtig, dan neemt de doodnormale Paul Matthews in de jaren 2020 het stokje van hem over. Normaal en genuanceerd zijn begrippen die griezeliger zijn dan ooit. En dat is niet iets om van te dromen, maar om van wakker te liggen.
