De titel van Sam Taylor-Johnsons jongste film verwijst naar een ontzagwekkend en hartverscheurend nummer van Amy Winehouse. Dat nummer refereert op zijn beurt aan een melancholieke periode uit Amy’s leven, een nummer ook dat haar op slag wereldberoemd heeft gemaakt. Maar noch het liefdesleed, noch de faam stonden op Amy’s verlanglijstje.
In Back To Black onderneemt Taylor-Johnson een gedurfde poging om het excentrieke leven van Amy Winehouse weer te geven. De biopic van het jaar roept bijzonder veel vragen op. Een wel heel prangende vraag is dan ook waarom deze film überhaupt gemaakt moest worden? Was het om de rol van ‘bad male figure’ in Amy’s leven te verschuiven van daddy Mitch naar hubby Blake? Was het een zet om nog maar eens tonnen geld te melken uit Amy’s hartzeer en miserie? Of was het toch (een poging) om Amy te laten herinneren zoals ze altijd zelf heeft gewild? Als het dat laatste zou zijn, dan roept dat toch ook weer heel wat vragen op.
Zoals het een klassieke biopic beoogt, geeft de film op chronologische wijze Amy’s muzikale carrière weer. De film start met Amy (Marisa Abela) als jonge tiener, gehuld in pasteltinten en fleurige rokjes, zittend aan tafel bij ‘nan’ Cynthia (Lesley Manville). Zingend op een familiegelegenheid is het glashelder dat ze haar muzikale talent geërfd heeft van haar jazz-zingende grootmoeder. Daarnaast is het al in de eerste minuten duidelijk dat Amy en haar vader Mitch (Eddie Marsan) een hartverwarmende relatie hebben. Of deze verbloemde versie van de vader-dochterrelatie toegeschreven kan worden aan de echte Mitch Winehouse, blijft open ter discussie. Vervolgens zitten we als kijkers op de eerste rij om getuige te zijn van Amy’s eerste platencontract, haar ontmoeting met Blake (Jack O’Connell) en haar turbulente pad richting wereldwijde faam dat gehuld was in een leven vol kommer en kwel.
Zowel inhoudelijk als vormelijk blijft Taylor-Johnson dobberen aan de voorzichtige oppervlakte. Ze durft hoogstens een minisprong in het diepe te nemen door Amy een gedurfde, ongefilterde stem te geven. Maar al snel wordt die stem (opnieuw) uitgebuit en misbruikt door de mannelijke figuren rondom haar. Het is jammer om te zien dat Amy keer op keer wordt afgebeeld als het agressieve, toxische, ‘needy’ parkietje wiens leven gemaakt of gekraakt wordt door iedereen rondom haar, en niet door haarzelf. Wat dé Amy Winehouse nodig had, was een biopic omwille van haar unieke muziek, haar stem die ieders lichaam naar andere oorden brengt en haar iconische kleding- en haarstijl. Amy Winehouse wou herinnerd worden om haar muziek, die je moest beleven. Waarom is het dan nodig om in te zoomen op de flessenteut die geregeld langs haar lippen passeert?
Pas op het einde lijkt Taylor-Johnson te doen wat ze de hele film lang moest doen: Amy weergeven zoals het hoort. We zien een jonge, succesvolle zangeres die net vijf Grammy’s heeft gewonnen, in het reine is met zichzelf en die kleur langzaamaan weer laat binnensijpelen in haar voorheen duistere leven. Het gruwelijke, hysterische einde dat Marilyn Monroe (onterecht) kreeg in haar biopic Blonde van Andrew Dominik wordt ons (gelukkig) bespaard. In plaats daarvan kregen we een prachtig shot van een godverdoms kwetsbare, maar oh zo schone ziel. En de intieme belevenis van excentrieke klanken als emotionele turbulentie van Back To Black blijft nog lang na het kijken van de film nazinderen.
