Pinocchio

Wie enkel de Disneyverfilming van Pinocchio kent, zal toch even schrikken als hij of zij er het originele sprookje eens op naleest. Carlo Collodi concipieerde zijn verhaal immers als een ‘cautionary tale’ waarin de gevaren van de wereld onverbloemd voor de voeten van de jonge lezer worden geworpen. Gelukkig ligt de verlossing vaak om de hoek, als je het maar wil zien en ernaar wil handelen. Een ding is duidelijk na het bekijken van het fellineske werkstuk van Garrone: de executives bij Disney kunnen maar beter de plannen voor een eigen live action remake van Pinocchio opbergen, want beter dan dit wordt het nooit.

Matteo Garrone gaat resoluut voor een ongezien naturalisme in zijn adaptatie van het wereldberoemde sprookje. We ontmoeten een straatarme Gepetto in zijn klein, vervallen huisje in een al even erbarmelijk Italiaans dorpje aan het einde van de negentiende eeuw. De enige manier waarop mensen zoals Gepetto kunnen overleven, is zich af en toe te kunnen laven aan ‘the milk of human kindness’, de occasionele vrijgevigheid van de mensen uit de buurt. Als hij op een dag een betoverd stuk hout koopt van een houthakker en besluit er een marionet van te maken, verandert zijn leven plotsklaps. Pinocchio, de houten marionet, heeft immers een eigen willetje en is ontzettend naïef. Braaf naar school gaan, zoals elk katholiek Italiaans jongetje uit die tijd, ziet hij niet zitten. Het avontuur lonkt en dat zal Pinocchio in contact brengen met fantastische figuren die het niet altijd goed met hem voorhebben.

De cineast blijft vrij trouw aan de bron en verwijst vroegere filmadaptaties naar de prullenbak door zijn originele, ambachtelijke aanpak. Zo grijpt de Italiaan visueel meer dan eens terug naar de tekeningen van de allereerste illustrator van het sprookje, Enrico Mazzanti. Garrone slaagt er bovendien ook in om de kijker de ultieme mix voor te schotelen tussen enerzijds de magie en het mysterie van het origineel en anderzijds de uiterst penibele, maar helaas ook zeer authentieke sociale situatie van het Italiaanse platteland aan het einde van de negentiende eeuw. Op een bepaald ogenblik slaat de film zelfs de weg in van een regelrechte dierenallegorie als Pinocchio voor de rechter moet verschijnen en die rechter een aap blijkt te zijn. Ligt het aan ons of is de geest van de Italiaanse meester Federico Fellini omnipresent in deze rolprent?  Zo lijkt de koetsier die de kinderen naar Speelgoedland moet brengen verdacht veel op de cineast in zijn oude dagen. De verwijzingen naar het circusleven, de flinterdunne grens tussen illusie en realiteit, het zijn de vaste ingrediënten die we ook terugzien in het oeuvre van Fellini.

De revelatie van de film is ongetwijfeld Roberto Benigni. Matteo Garrone is er wonderwel in geslaagd om de maniërismen van de man aan de teugel te houden en hem zachtjes te begeleiden naar een ingetogen vertolking. Benigni injecteert zijn Gepetto met zo’n oprechte vaderliefde dat je al van steen moet zijn om hierin niet mee te gaan. Het is wel heel ironisch om te constateren dat Benigni tijdens zijn carrière letterlijk en figuurlijk transformeerde van een Pinocchio naar een Gepetto. Dronken van het succes van La Vita è Bella had de komiek in 2002 de euvele overmoed om als vijftigjarige een film over Pinocchio te regisseren en ook nog eens zelf de hoofdrol te willen spelen. Benigni is sinds die tijd duidelijk tot bezinning gekomen en heeft voldoende maturiteit opgebouwd om een topregisseur toe te laten zijn vertolking in goede banen te leiden. De rol van Gepetto is sowieso meer op zijn lijf geschreven dan die van Pinocchio.

Garrone heeft duidelijk het origineel goed bestudeerd. Zijn film laveert tussen licht en speels als het kan en griezelig als het moet. De boodschap dat kinderen goed moeten studeren en uit hun doppen moeten kijken, wordt nooit sentimenteel of betweterig. De feeërieke scènes transporteren je naar een wereld die tegelijk vertrouwd als veraf voelt, net als bij de sprookjes van weleer. Pinocchio evolueert op die manier tot een licht macaber sprookje over opvoeding waarin de ogenschijnlijke lichtheid van het kinderbestaan gecontrasteerd wordt met de harde realiteit. Wij hopen in ieder geval dat Garrone in de toekomst zich opnieuw aan fantasyfilms waagt en dat ze, in tegenstelling tot Tale of Tales, ook in België uitkomen. Hopelijk is deze film voor enkele bekendere regisseurs het startschot om nog eens een tandje bij te steken  . Eat your heart out Tim Burton en Guillermo Del Toro !

8
Met:
Roberto Benigni, Rocco Papaleo, Frederico Ielapi
Regie:
Matteo Garrone
Duur:
120
2020
Italië, Frankrijk, Uk
Scenario:

verwant

Io Capitano

Hoe een 16-jarige Senegalese jongen plots de kapitein wordt...

Blog Film Fest Gent 2023

Film Fest Gent viert de 50ste verjaardag en ook...

Guillermo del Toro’s Pinocchio

De bekendste verfilming van het verhaal van de Italiaan...

Down by Law

De jaren tachtig waren geen goede tijd voor de...

Reality

Met de staalharde, ongeromantiseerde mokerslag die Gomorra vier jaar...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

Dream Scenario

‘Nicolas Cage is de enige acteur sinds Marlon Brando...

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in