Euh, écht, Eminem? Moést dat nu, de nagedachte aan je beste plaat riskeren met een flauwe remake? Dubieuze zet, maar The Marshall Mathers LP 2 levert op zijn minst een half-aanstekelijke plaat op die helaas ook blijft hangen in een vroeger dat voorbij is.
Even terug naar Pukkelpop. En neen, we gaan niet wéér eindeloos door emmeren over het hoe en waarom van al die playback, die discussie hebben we toen een veel te eindeloze nacht lang gehad. Waar we het we over wilden hebben; het opvallende verschil tussen de nummers die Eminem uit zijn meest recente platen bracht, en de echt grote hits van toen hij twee platen lang de grootste hiphopper ter wereld was. (Bekentenis: deze stelling is niet doorgepraat met enola’s natuurlijk eveneens onfeilbare hiphopkenners, vanuit een popperspectief is ze de waarheid, en dat volstaat.)
Hoe vervelend al die nummers met Royce da 5’9” of dat vreselijke “Airplanes, Part II” ook waren; het moment dat “‘Till I Collapse” letterlijk uit de geluidstorens spatte was dat allemaal vergeten. Het tilde zelfs het daaropvolgende, latere “Like Toy Soldiers” op. En dan was er nog het bisnummer “Lose Yourself” dat helemaal liet zien wat Eminem eigenlijk een optreden lang had moeten doen. Soit, voor we afwijken: we willen maar zeggen dat de blonde rapper ooit een kracht was waar je rekening mee moest houden, maar hij heeft lang gesuckt.
En wat doe je als je zelf begint te beseffen dat de horror-rap van comebackplaat Relapse uit 2009 en de tranerige bekentenislyriek van opvolger Recovery, een jaar later, niet echt geweldig waren? Helemaal naar de dagen van weleer teruggrijpen, en zonder blozen een sequel op je grootste succes maken. Het maakt van The Marshall Mathers LP 2 zijn beste plaat sinds The Eminem Show uit 2002, maar ook een die in dat jaar is blijven steken; zo loopt de intro van “Survival” nogal aan het handje van die van “Sing For The Moment”. En Jezus, in 2013 nog refereren aan Bill Clinton en Monica Lewinski: really? Het geluid dat je net hoorde, Em, was dat van de voorbijzoevende tijdsgeest.
Nog meer is het dus echter The Marshall Mathers LP uit 2000 die de blauwdruk voor deze door Rick Rubin geproducete plaat leverde. Het regent dus verwijzingen naar die plaat. De manier waarop “I’m a criminal” in “Rhyme Or Reason” — een fijne herwerking van The Zombies’ “Time Of The Season” — knalt als een letterlijk citaat uit het gelijknamige nummer van rond de millenniumwissel, bijvoorbeeld, of hoe opener “Bad Guy” een vervolg is op “Stan”, waarin diens broer wraak wil nemen op de rapper en enkele legendarische rhymes met een twist — “That’s sirens I hear, guess ninety on the freeway wasn’t the brightest idea” — worden heropgevist.
Wat Marshall Mathers op die manier heeft teruggevonden is wel duidelijk: de losgeslagen onzin slaat je weer om de oren, het rapplezier dat hem ooit zo’n verademing maakte, spat er bij momenten weer vanaf. Dat hij nog steeds geen klein beetje kan ratelen — die versnelling in “Rap God” is er enkel maar om dat te kunnen tonen, maar ze is dan ook fantastisch — valt ook niet te ontkennen. Helaas is het ook weer ongebreideld homofoob en seksistisch en je kan alleen maar weer denken: “Jezus”. Het is niet alsof Eminem zichzelf zou limiteren als hij dat nou eens liet; intrinsiek talent genoeg.
Maar het is dus goedkeurend knikken op de brute aanval die “Survival” is of de woeste woede van “So Much Better”, waarin Eminem de haat opnieuw van zijn stem doet spatten. “Berzerk” leunt echter te hevig op een sample van The Beastie Boys — Producer Rick Rubin in een luie bui? — om echt te blijven hangen. En moet je echt jonge upstart Kendrick Lamar aan boord halen om hem nauwelijks te laten opvallen in een oninteressant “Love Game”?
The Marshall Mathers LP 2 blijft ook langer hangen dan het welkom is, met een laatste derde dat blijft aanslepen. En dan buigen we ons nog niet eens over de vijf nummers tellende bonus-cd waarop het feestje helemaal gênant leeg loopt. “Stronger Than I Was” is een overbodige plakker, “The Monster” een duet met Rihanna dat het trucje van “Love The Way You Lie” nog eens magertjes probeert over te doen. En hoe minder gezegd wordt over het larmoyante “Headlights” met de alomtegenwoordige Nate Ruess van fun., hoe beter. Maar nu u aandringt: de rapper zegt sorry tegen zijn moeder, vraagt vergiffenis voor “Cleaning Out My Closet” (Spoiler: hij was boos op haar, toen), en jankt een potje alsof Ophrah niet betaalt om zo’n dingen in haar show te krijgen.
Een laatste paragraaf smeekt om een samenvatting, en die kan kort zijn. Was deze plaat in 2004 verschenen, in plaats van het vergeetbare Encore, dan had de carrière van Eminem er anders uitgezien. In 2013 is het een niet helemaal mislukt teruggrijpen naar oude successen van een artiest die zijn relevantie ergens onderweg helaas is verloren. Beste Eminemplaat in tien jaar, ja, maar er is geen nood meer aan Eminemplaten in dit tijdsgewricht zolang ze niets nieuws brengen. En dat is het probleem: Eminem is blijven hangen in zijn verleden als ware hij zijn eigen wassen Madame Tussauds-beeld.
