Father John Misty :: Mahashmashana

De nieuwe plaat van Father John Misty is een muzikale ramp geworden die je best niet ondergaat, tenzij je het type bent dat ervan geniet om in de buurt van een gasexplosie te staan.

Mahashmashana (driedubbele zucht) is de titel van de alweer zesde plaat van Joshua Tillman sinds hij onder de invloed van een buslading paddo’s zijn verleden en sjofele singer-songwriterimago overboord gooide om opnieuw te beginnen als sater Father John Misty. Die tijd is lang voorbij, zowel van de psychedelica als de sater. Tegenwoordig is Tillman een veertigplusser die trots is op zijn suede Ralph Lauren shirt, zijn platen metaforisch naar mystieke Indische begraafplaatsen vernoemt en – een gokje, wij zijn geen kenner – te veel kaarsen van Gwyneth Paltrow inhaleert. Dat is helaas heel erg te horen op Mahashmashana. De vorige plaat van Father John Misty, Chloe and the Next 20^th Century (2022), was al een soort vreemde croonerpastiche waar wij geen touw aan konden vastknopen (we hebben het nochtans geprobeerd). Na lang zoeken hield je nog een paar songs over die je met veel goeie moed “geslaagd” kon noemen. In het licht van de opvolger was dat album nog een meevallertje. Na enkele weken proberen luisteren naar Mahashmashana hebben wij zin om al onze FJM-elpees naar de kringloop te brengen.

Wij gaan kort zijn, wij hebben hier immers ook geen zin in: Mahashmashana is een vreselijke plaat die al het artistieke krediet dat Tillman nog had teniet doet. Sommige, vooral Angelsaksische, critici toeteren dat dit zijn beste plaat ooit is. Die zitten dan of op dezelfde yoga-manbun-microdose-trip als Tillman zelf, of zijn zo diep in het darmkanaal van Father John Misty op zoek naar een interviewkans met deze tegenwoordig semi-kluizenaar dat het gênant wordt. Het is namelijk complete onzin. Mahashmashana is enkel een masterclass in wat er gebeurt als niemand in je omgeving nog “neen” tegen je durft te zeggen. Opener en titelsong “Mahashmashana” is al meteen een negen minuten durende lijdensweg van een “song” die van de ene bombastische maar nietszeggende strijkerssectie naar de volgende belegen saxsolo gaat. Een stukje lyric dan maar? “Do the corpse dance with these on?” Zucht. En wanneer je een volwassen man in volle glorie “Mahashmashana” hoort zingen, als een refrein, kan je niet anders dan agressief worden. Toch?

Het is niet eens de enige keer dat Father John Misty zijn songschrijfkunsten schromelijk overschat, alleen al in songlengte. “I Guess Time Just Makes Fools of Us All”, op een recente best of al een heel slecht voorteken, is opnieuw negen minuten muzikale bloedarmoede met diezelfde irritante 80’s sax en een saai shuffleritme dat iets probeert maar wij weten ook niet wat precies. Na zoveel lagen dubbele ironie eindig je gewoon bij nietszeggend. Als dit een pastiche is op pakweg de platen van Bob Dylan uit het decennium that taste forgot, willen wij de vraag opwerpen: waarom zou je in godsnaam een gemakkelijke pastiche maken op muziek die in de eerste plaats al kut was? Als wij met de goedkope producties van Dylan, Neil Young en Leonard Cohen uit die tijd willen lachen, zoeken wij toch gewoon die glazige ogen van Dylan tijdens de sessies van “We Are The World” nog eens op?

Niet alle nummers op Mahashmashana overschrijden gelukkig de negen-minutengrens. Het betekent helaas dat je gewoon iets minder lang naar gefaalde pogingen tot swing (het matte “She Cleans Up”) of pianoschmaltz (“Being You”, “Mental Health”) zit te luisteren. “Mental Health” toont ook de tekstuele malaise in het Mistykamp: van iemand die ooit het venijnig Pure Comedy maakte, verwacht je gewoon veel meer dan wat gemeenplaatsen die je zo van onder eender welk commentaarvak op sociale media kan halen. Ja, we hangen tegenwoordig nogal veel identiteit op aan onze trauma’s en mentale gezondheid: been there, done that, bought the T-shirt (en nog eens, en nog eens, en nog eens). Tillman klinkt hier meer als een luie boomer dan als de scherpe satiricus die hij ooit was. Als we dit soort oppervlakkige analyses over de jongere generatie willen lezen, surfen wij wel naar de Twitterpagina van Joël De Ceulaer.

“Screamland”, pal in het midden van de plaat, was bijna een goeie song geworden waarop wij eindelijk nog eens wat emotie in de nog steeds krachtige stem van Tillman horen in plaats van emotionele onverschilligheid. Maar dan komt het, welja, schreeuwerig elektrische refrein binnenvallen en kan je niet snel genoeg bij de skipknop zijn. Waar is het echte gevaar van een “Hollywood Forever Cemetery Sings” gebleven? Nog een song die net niet aan het niveau van een gemiste kans komt: “Josh Tillman and the Accidental Dose”, vol tekstuele slimmigheden voor de fans die nergens overtuigen en opnieuw een bataljon strijkers dat kilometersver verloren loopt. Op vorige, veel sterkere platen ging Tillman ook al wel eens uit de bocht met dit soort arrangementen, maar daar bedekte je die accidentjes met de mantel der liefde. Nu krab je jezelf in de haren of dit dezelfde songschrijver is die bijna achteloos je hart brak met een “God’s Favorite Customer”.

Het mag duidelijk zijn: Mahashmashana is in de verste verte niet wat je verwacht van een artiest die een van de mooiste en meest gelaagde albums over die complexe materie genaamd “De Liefde” heeft gemaakt. Deze plaat raakt je op geen enkele manier en biedt nergens originele muzikale vondsten of intelligente observaties. Mahashmashana is de holle, emotieloze leegte aan het einde van de postmoderne pastiche. Dit is een artistiek nietszeggende egotrip van een Valley Boy die je doet twijfelen aan alles wat Father John Misty hiervoor gedaan heeft. Hopelijk houdt Tillman het in de toekomst bij pottenbakken als hij weer te veel aan de geurkaarsen gehangen heeft. Of misschien moet iemand toch nog eens wat eekhoorntjesbrood door zijn volkorenpasta roeren? In ieder geval, als ze die gitaar maar uit zijn handen halen en hem van pen en papier weghouden.

Father John Misty staat op woensdag 9 april in de AB.