Michael Mann is een regisseur over wie ik als recensent wel eens lachend zeg dat als de man op een dag beslist een film te maken gebaseerd op zijn boodschappenlijstje, ik er wellicht nog reikhalzend zal naar uitkijken. Die stelling verandert geenszins na Ferrari dat misschien niet ’s mans grootste werk is, maar dat is enkel omdat die lat na titels als Heat, The Insider, Miami Vice, Manhunter of The Last of the Mohicans, gewoon belachelijk hoog ligt.
Het naar het grote scherm brengen van het verhaal over de man achter het beroemde automerk, is een passieproject van Mann dat hij al heel lang koestert, maar om allerlei redenen maar niet van de grond kreeg. Na de perikelen rond de vroegtijdig stopgezette reeks Luck omwille van een aantal ongevallen met paarden, en het totaal onterecht slecht ontvangen Blackhat dat het zo pover deed aan de kassa dat de film in Europa niet eens in de zalen kwam, leek het er even op dat een van de grootste nog levende Amerikaanse filmregisseurs, helemaal uitgeteld was. Acht jaar later keert Michael Mann echter eindelijk terug naar het witte doek met een film die hij dus al jarenlang wou verwezenlijken.
Adam Driver – sterk als altijd – geeft gestalte aan Enzo Ferrari die anno 1957 met de rug tegen de muur staat en aankijkt tegen mogelijk bankroet tenzij de productie wordt opgedreven en de bestellingen binnen stromen. Voor het eerste is kapitaal nodig, voor het tweede prestige en overwinningen in races. Geen van beide zaken blijken evident en ondertussen is er ook nog de uiterst gespannen relatie met de echtgenote die mede-aandeelhoudster is (Penélope Cruz verdiende een Oscarnominatie voor haar geweldige prestatie hier) en de in de schaduw levende minnares bij wie Ferrari een zoon heeft waar niemand iets over weet, gezien een ziekte zijn wettelijke zoon op jonge leeftijd wegnam.
Die synopsis geeft aan dat Ferrari een mengeling is tussen een intens beroepsleven en dito privéleven, een botsing tussen twee werelden die in de films van Mann al aanwezig is sinds Thief uit 1981. De twee werelden zijn ook visueel van elkaar gescheiden door twee uiterst verschillende kleurpaletten. Mann en zijn fotografieleider Erik Messerschmidt lieten zich voor het drama en de interieurs inspireren door Italiaanse schilderkunst van onder andere Caravaggio en Tintoretto, wat resulteert in schitterend clair-obscur en intieme scènes gedomineerd door Steadicam-bewegingen die ongewoon dicht op de huid zitten van de personages (het harnas moest speciaal aangepast worden aan de bijzonder zware en lichtgevoelige ‘Venice 2’-camera die dit gebruik toeliet). Anderzijds zijn de scènes waarin de wagens centraal staan, gefotografeerd in intense kleuren (rood uiteraard voorop, een kleur die in geen enkel andersoortig moment werd toegelaten). Er werd gebruik gemaakt van een nieuwe generatie drones om te kunnen filmen op de echte locaties en Mann stond erop dat de races gefilmd werden aan de werkelijke snelheid. De combinatie van dat alles levert andermaal cinema op die tot in elk klein detail de hand van een meester verraadt en die inzake compositie en cinematografie adembenemend is. Hier en daar zijn er een paar niet erg karakteristieke schoonheidsfoutjes – een verkeerd ingeschat gebruik van flashbacks op narratief niveau en een paar opmerkelijk zwakke keuzes inzake montage – maar dat verhindert niet dat Ferrari nog steeds bijzonder sterke cinema is en Mann hopelijk – hij is ondertussen 80 – nog een paar keer kan plaatsnemen in de regiestoel.
