Àma Gloria

Er zijn alweer negen jaar verstreken sinds Marie Amachoukeli-Barsacq, Claire Burger en Samuel Theis de Camera d’Or ontvingen voor het gezamenlijk geregisseerde Party Girl. Amachoukeli, dochter van de Frans-Georgische beeldhouwer Guy Georges Amachoukeli en kleindochter van de toneelschrijver André Barsacq, ging al eerder verschillende samenwerkingen aan met Claire Burger (ze bundelden hun krachten voor de kortfilms Forbach en C’est gratuit pour les filles). Voorts is ze lid van 50/50, een collectief dat regisseurs, producenten en distributeurs met elkaar verbindt en in het leven werd geroepen om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en de genderdiversiteit in de film- en audiovisuele sector te bevorderen.

Voor haar eerste soloproject kostte het aardig wat tijd om een geschikt onderwerp te vinden dat Amachoukeli nauw aan het hart lag. Ze putte hiervoor uit haar eigen jeugdherinneringen en werd geïnspireerd door de boeiende verhalen uit de geboortestreek van hoofdactrice Ilça Moreno Zego, die haar in staat stelde om het script (mede geschreven door Pauline Guéna, van het recente La Nuit du 12) te heroriënteren. Amachoukeli kon ook rekenen op de ondersteuning van Lilies Films, het productiehuis dat zijn schouders al zette onder de films van de gevierde Franse cineaste Céline Sciamma.

Het gedeeltelijk autobiografische Àma Gloria veroverde een plaatsje in de lijst van meest geanticipeerde buitenlandse films van 2023 en mocht de nevensectie Semaine de la Critique openen op het filmfestival van Cannes. Àma Gloria vertelt over de intense relatie tussen de zesjarige Cléo (Louise Mauroy-Panzani) en haar oppas. Cléo woont met haar minzame vader in Parijs, maar wordt voornamelijk opgevoed door Gloria (Ilça Moreno Zego), die zoals de meeste vrouwen werkzaam in deze branche, amper de tijd heeft om haar eigen kinderen groot te brengen. Wanneer Gloria naar Kaapverdië terugkeert om de uitvaart van haar moeder te regelen en de band met haar kroost te herstellen, scheiden hun wegen.

Met kleine, zachte penseelstreken schildert Marie Amachoukeli een laatste zomer van samenhorigheid. Zonder meteen hoge toppen te scheren, is de gevoelige film ontroerend in zijn eenvoud. Volgens Amachoukeli is perceptie het sleutelwoord van de sober gestructureerde prent. Meer bepaald de veranderingen die zich in de omgeving van Cléo aftekenen en hoe zij haar kijk op de volwassen wereld zal moeten bijstellen. Terwijl Gloria probeert haar eigen leven herop te bouwen, moet Cléo leren zelfstandig te worden – maar dit alles komt met een prijs. De emoties van de kleuter lijken dan ook wel alle richtingen uit te gaan. Soms is ze grappig, somber gestemd, dwaas, achterbaks of egoïstisch en dan straalt ze plots weer van geluk.

Àma Gloria wordt volledig verteld vanuit het gezichtspunt van de kleine Cléo. Amachoukeli zit de protagoniste vaak zeer dicht op de huid en maakt daarbij veelvuldig gebruik van close-ups. De camera bevindt zich voortdurend op kinderhoogte, laag naar beneden gericht. De intuïtieve beeldtaal gaat hand in hand met het inlassen van animatiestukjes die de innerlijke groei van het kind weerspiegelen. Net zoals de geliefde Disney-klassieker Mary Poppins op een gegeven moment de overstap maakte van een echte naar een denkbeeldige wereld, wou Amachoukeli dat effect reproduceren. De filmmaakster vond het passend onze kindertijd en de manier waarop het onderbewustzijn van een kleuter zich ontwikkelt, weer te geven door middel van kleuren en abstracte figuren in plaats van woorden.

Àma Gloria rust quasi volledig op de schouders van de twee hoofdrolspelers. De piepjonge Louise Mauroy-Panzani ontpopt zich tot een waar natuurtalent, al berust haar aanwezigheid in de film op een groot toeval. Tijdens de eerste dag van de casting werd ze gespot in een parkje tegenover het kantoor van de regisseur. Mauroy-Panzani werd vervolgens gevraagd om auditie te doen en bleek een perfecte match te vormen met Ilça Moreno Zego die op ingetogen wijze gestalte geeft aan de warmhartige Gloria. Amachoukeli maakt een buitengewone prestatie los bij het meisje waarin één blik duizend keer meer zegt dan zoveel woorden.