Het door A24 verdeelde Everything Everywhere All at Once, werd in de Verenigde Staten totaal verrassend de grootste ‘art house’ hit van 2022 en levert precies wat de ietwat bizarre titel belooft: een complete ervaring die veel – heel veel – tegelijkertijd op de kijker afvuurt en al na een half uur zal u doorhebben hoe extreem letterlijk u die woorden ‘alles’, ‘overal’ en ‘tegelijkertijd’ mag nemen.
In een tijdperk waarin de commerciële filmindustrie gedomineerd wordt door in elkaar hakende verhaallijnen en universa van divers pluimage – Marvel met het aangrenzende Sony universum, Warners’ DC, maar ook Star Wars, Star Trek en Harry Potter – is het niet echt verrassend dat ook buiten die grote Hollywoodkanonnen er geëxperimenteerd wordt met het idee van alternatieve tijdslijnen en multiversa. In Everything Everywhere All at Once wordt dat concept evenwel doorgedacht tot in het nagenoeg absurde (wat niet eens zou gek is met de namen van de uit de Marvel-stal afkomstige Russo broers op de generiek als producenten).
Bij de start is dit een verhaal over een verwarde en ongelukkige eigenares van een slecht draaiende wasserette (Michelle Yeoh) die haar belastingaangifte moet gaan verduidelijken aan een betweterige controleur (Jamie Lee Curtis). Ze ligt ookk overhoop met haar vader en met haar lesbische dochter en haar echtgenoot staat op het punt van haar te scheiden. Die laatste wordt gespeeld door Ke Huy Quan die op jonge leeftijd furore maakte als de ‘sidekick’ Short Round in Indiana Jones and the Temple of Doom en uitvinder Data in The Goonies, in de eenentwintigste eeuw aan de kost kwam als stunt-coördinator en die job nu nog eens met een grote rol combineert.
Het opzet verandert wanneer plots manlief in raadsels begint te praten, Yeoh wordt aangeraden in een bezemkast te kruipen, de controleur een post-it op het eigen hoofd vastniet, schoenen aan de verkeerde voet moeten worden gedragen en hotdogs fungeren als vingers. Indien dat allemaal wat ridicuul klinkt, bent u niet voorbereid op waar de film u zal heen leiden. Yeohs personage blijkt maar een van de vele miljoenen versies van haarzelf te zijn in een eindeloze reeks universums waarin ze moet strijden om te voorkomen dat de realiteit opgeslokt wordt door een ‘bagel’ – ja u leest dat goed. In die realiteit wordt het springen tussen verworven krachten en een ander bestaan gestuurd door bizarre willekeurige handelingen uit te voeren zoals iemand de liefde verklaren, een fles limonade leegdrinken of puntige voorwerpen in het achterste te steken. Everything Everywhere All at Once stapelt de ene geschifte inval op de andere en soms lijkt het alsof de film zichzelf elke vijf minuten opnieuw uitvindt en er genoegen in schept de kijker ook telkens nieuwe uitleg te verschaffen over hoe alles na elke nieuwe wending in elkaar zit. Er wordt daarbij ook nog eens gretig gespeeld met clichés, veranderende beelddefinities en -formaten en met filmische tradities uit de carrière van Yeoh, maar evengoed verwijzingen naar Pixar, Bollywood, de Hong Kong films van Wong Kar-Wai, Jacky Chan prenten, The Matrix, Manga, figuren die lijken uit een bedenksel van Yoshihiro Nishimura te komen, en alles wat daar maar tussenin ligt.
Tot op zekere hoogte werkt dat, maar eenmaal we van de narratieve en visuele verrassing bekomen zijn, wordt die aanpak ook wel snel een beetje repetitief. Op zich is het leuk dat iemand de creatieve kraan heeft opengedraaid en zonder enige maat heeft laten lopen, maar op een bepaald moment moet het ook iets meer worden. Wanneer de makers dat beseffen, kiezen ze er helaas voor om alles plots in te bedden binnen een goedkoop moraliserend lesje dat de ongebreidelde gekte ook een soort vaste bodem moet geven.
Deze poging om op de kijker een potpourri los te laten van waanzinnige ideeën, heeft het voordeel dat die betrachting af en toe best wel wat geïnspireerde momenten oplevert. Het is alleen nooit genoeg om ook een film mee te bouwen die ons ook echt verbaast en finaal is Everything Everywhere All at Once helaas ook wat langdradig en doorzichtig.
