Een op het eerste gezicht ongewone samenwerking tussen een Britse elektromuzikant, een Amerikaanse free jazz-legende en de strijkers van het London Symphony Orchestra? Daar scoor je heel wat hipster-punten mee, maar kan het album de hype die er mee samenhangt waarmaken?
De Brit Sam Shepherd − zoals Floating Points in het dagelijkse leven heet − is natuurlijk niet de gemiddelde DJ en electromuzikant. Niet alleen omwille van het doctoraat in de neurowetenschappen dat hij behaalde, maar ook door de spreidstand in zijn muziek. Enerzijds maakte hij dansbare techno, anderzijds pakt hij uit met ambitieuze werkstukken zoals Elaenia waarin hij verschillende invloeden samensmelt tot een geheel dat het niet van beats moet hebben, maar van een uniek geluid dat toont dat Shepherd niet voor een gat te vangen is. Op deze Promises − waaraan Shepherd jaren gesleuteld heeft − toont hij dat door een uniek samenwerkingsverband aan te gaan.
De ondertussen tachtigjarige Pharoah Sanders is een van de weinige nog levende tenoren van de tweede free jazz-golf die eind jaren ‘60 de kop op stak in de voetsporen van vernieuwers als Ornette Coleman, Albert Ayler, en Cecil Taylor. Maar het is toch vooral als acoliet van John Coltrane dat Pharoah Sanders op het voorplan kwam. Hij speelde onder andere mee op diens klassieker Ascension om in de jaren daarna zelf een aantal klassieke albums bij elkaar te spelen. Gekenmerkt door zijn typische, withete saxsound waren zijn albums een vertolking van een spirituele zoektocht vanuit zijn Afrikaanse roots. Ook voor het eerbiedwaardige London Symphony Orchestra is het niet de eerste maal dat het zich ophoudt in het grensgebied met jazz. Zo speelde het orkest in 1972 al mee op Ornette Colemans Skies Of America. Hier wordt het vertegenwoordigd door een zestienkoppig strijkorkest. Â
Promises is een lang werkstuk dat opgedeeld is in negen in elkaar overvloeiende, bewegingen. Centraal staat een door Shepherd op klavecimbel gespeeld stuk van zeven noten dat als een leidmotief doorheen het hele stuk loopt. Soms prominent op de voorgrond, soms meer gedeisd maar steeds weerkerend als een ankerpunt voor de hele compositie. Een die heel erg meditatief aanvoelt, en waarin rustpunten en stilte een essentiële rol spelen. Shepherd is naast piano en klavecimbel ook met elektronica in de weer, maar steeds blijft hij ver weg uit de buurt van het goedkoop scoren met wat beats. Shepherd speelt hier met texturen en een minimalistische muzikale omlijsting.
Anderhalve minuut ver in Promises komt de saxofoon van Sanders voor de eerste maal voorzichtig piepen. Het warme, weemoedige saxofoonspel dat hij hier brengt is ver verwijderd van z’n signature sound. Deze less is more-filosofie maakt van Promises een stuk dat je niet zomaar met een half oor kan beluisteren. Daar dreigt meteen het grootste gevaar, namelijk dat het tot geluidsbehang dreigt te verworden. De interactie tussen Shepherd en Sanders is een van subtiele effecten, van woordeloos geneurie. Enkel in de vijfde beweging lijkt Sanders zich even uit het keurslijf los te rukken met wat intenser spel, maar al snel keert de rust terug.Â
De strijkers van het London Symphony Orchestra maken pas vanaf de zesde beweging hun opwachting. Hun rustige, golvende stukken bouwen langzaam op en zorgen vanaf het zevende deel voor een mooi samenspel met Sanders en Shepherd. Tegen het einde keert Promises terug naar het beginpunt, waar stilte en minieme effecten de dienst uitmaken.
Aan alles merk je dat er over Promises goed is nagedacht. Misschien zelfs te goed, want soms heeft de compositie meer weg van een cerebrale meditatie dan van een doorleefd stuk. Het blijft wachten op de ene beweging die je op het verkeerde been zet, een moment dat de doordachte compositie aan flarden scheurt. Dat neemt niet weg dat er heel veel schoonheid in het stuk zit en het een ideale soundtrack is om gedurende drie kwartier te ontsnappen aan deze verdoemde tijden. En dat is al geen geringe prestatie.Â