Floating Points is het alter ego van Sam Shepherd, een Brit die met succes zijn doctoraatstitel in de neurowetenschap behaalde. Wie hem dat wil nadoen, kan gerust Shepherds debuutplaat Elaenia als studieobject nemen. Het album verenigt immers verschillende invloeden en genres op zo’n natuurlijke wijze, dat het een uitzonderlijk effect heeft op ons denkvermogen.
Maar liefst vijf jaar heeft Sam Shepherd aan Elaenia gewerkt. Intussen stak hij dansbare house en elektronummers ineen als “People’s Potential”, “Vacuum Boogie” en “Love Me Like This”, die hij in zijn deejaysets integreerde. De centen die hij hiermee verdiende, gaf hij uit aan instrumenten. De voorbije jaren breidde dat arsenaal uit en stuwde hij zijn Londense studio vol vintage synthesizers, vibrafonen en ander slagwerk. Hij integreerde steeds meer warme, akoestische klanken in zijn nummers en legde zich voor Elaenia toe op muziek voor het hoofd en de ziel. Het resultaat is een album waar we geen etiket voor liggen hadden: klassieke muziek, elektronica, disco, rock, … allen schieten ze tekort. Holden, Caribou en Four Tet — die Shepherd ooit smeekte om een remix — vormen de meest voor de hand liggende referenties, maar in tegenstelling tot hen gaat Floating Points vaak beatloos te werk, en lapt hij alle conventies aan zijn laars.
Wat opvalt, is de jazzy inslag van de nummers: luister maar naar de fantastische livedrums van afsluiter “Peroration Six”. De combinatie hiervan met Shepherds elektronische toetsen doet denken aan het Noorse improvisatiecombo Supersilent, al is Elaenia niet zomaar het resultaat van een intense jamsessie. Dit is puur precisiewerk. Pas als je ernaar luistert onder de koptelefoon ontdek je hoe ingenieus de nummers in elkaar steken. Bovendien kan je Floating Points ook geen spielerei, noch moeilijkdoenerij verwijten. Zo vormt de titeltrack een prachtige ambientpassage waarvan de vele akoestische klanken net veel rust en warmte uitstralen.
De zeven nummers hebben een gemiddelde duur van meer dan zes minuten. “Silhouettes (I, Il, Ill)” klokt pas af na een kleine elf minuten en lijkt wel een suite in drie delen waar de — alweer bijzonder jazzy — drums ingespeeld door Tom Skinner een hoofdrol opeisen. Ze nemen onder meer de elektronische klanken, de violen, het engelengezang en de piano mee op sleeptouw en bouwen het nummer voortdurend op en af. Onze huisfavoriet is het knusse, subtiele “For Marmish”, waarop Shepherd de warme pianotonen van de Fender Rhodes spint rond een dubby ritme. Het is een nummer waar Thom Yorke terecht fier op zou zijn, mocht hij het geschreven hebben.
Aan dat laatste nummer hangt ook een verhaal vast dat de ongebreidelde creativiteit van Floating Points onderstreept. Toen Shepherd enkele jaren geleden in Londen een aantal tekeningen zag, gemaakt door een harmonograaf — een apparaat dat kromvormige figuren maakt aan de hand van de frequenties van twee slingers — maar het toestel niet in actie zag, besloot hij er doodleuk zelf een te maken. Voor de hoestekening van Elaenia stelde hij zijn eigen harmonograaf in verbinding met lichtbronnen die reageerden op de tonen van “For Marmish”.
Om maar aan te tonen dat Floating Points zich geen moeite bespaarde bij het maken van Elaenia. Voor hem was het een werk van lange adem. Voor ons een om de adem bij in te houden en vervolgens te snakken naar lucht bij het horen van al dat moois.
