Sommige filmflops zijn zo dramatisch dat mensen er de reputatie van kennen, ook al hebben ze de prent zelf nooit gezien. Michael Cimino’s Heaven’s Gate is wellicht het meest beruchte voorbeeld – ettelijke miljoenen dollars over budget, maanden en maanden achter op schema, studio United Artists ging failliet, Cimino zelf kwam achteraf nauwelijks nog aan de bak – maar Francis Ford Coppola’s One from the Heart staat nipt tweede op het lijstje.
Terwijl het nochtans allemaal begon met bescheiden ambities. Na de enorme logistieke uitdagingen en eindeloze problemen van Apocalypse Now, wilde Coppola de vreugde in zijn vak terugvinden met een kleine, romantische film. Een beperkt budget, een kleinere cast, geen al te zware thema’s: gewoon een leuk, klein projectje, dat Coppola zou toestaan om zich te amuseren en wat te experimenteren. Dat experimenteren is zeker gelukt, maar van veel amusement was geen sprake: Coppola gaf toe aan zijn aangeboren megalomanie en liet enorme sets bouwen in zijn eigen Zoetrope-studio’s, die de productiekosten al gauw hallucinant de hoogte in jaagden. En toen de prent uitkwam, flopte hij genadeloos. Coppola zou meer dan tien jaar lang opdrachtfilms draaien, én lichtjes tegen zijn zin zelfs een derde Godfather maken, om zijn schulden af te betalen.
Het verhaal is zo simpel als het maar kan zijn: Hank (Frederic Forrest) en Frannie (Teri Garr) wonen samen in Las Vegas en vieren hun vijf jaar samen in mineur. Ze maken ruzie, trekken allebei de nacht in en hebben voor ze het weten allebei touche met iemand anders. Frannie slaat latin lover Ray (Raul Julia) aan de haak, terwijl Frank aanpapt met showgirl Leila (Nastassia Kinski). De vraag is: zullen ze elkaar de volgende dag opnieuw in de armen vallen, of niet?
Maar als er een ooit een film was waarin het verhaal geen barst uitmaakte, dan is het deze wel. Coppola gebruikt die dunne narratieve draad om een soort Las Vegas-show-op-film te maken. One from the Heart nu bekijken, met meer dan 30 jaar afstand, roept een mix van bewondering en bevreemding op: Coppola maakte er een extreem gestileerde ode van aan de MGM-musicals van de jaren veertig en vijftig, die volledig is opgetrokken uit neonlichten, bewust fake sets en klatergoud. Net zoals Martin Scorsese enkele jaren eerder met New York, New York, probeert hij iets nieuws en eigentijds te doen met dat oude Hollywood-genre, en net zoals Martin Scorsese met New York, New York, bijt hij er zijn tanden finaal op stuk. One from the Heart is een treinwrak, maar de trein zit wel vol met glitters en vuurwerk.
Om u een idee te geven: we krijgen scènes waarin Nastassia Kinski koorddanst op een hoogspanningskabel, terwijl Frederic Forrest een orkest van autowrakken dirigeert – de wagens komen magisch tot leven en maken muziek met hun claxons. In een andere scène beginnen Raul Julia en Teri Garr te dansen, om dan de danszaal te verlaten en spontaan in een grootse choreografie verzeild te raken op de Strip. En uiteraard zit er nauwelijks een shot in de film dat naturalistisch belicht is: heel de prent baadt in fel rood en blauw.
One from the Heart is geen traditionele musical, in de zin dat de personages zelf niet zingen, maar het verhaal wordt wel voor een groot deel verteld via liedjes van Tom Waits (gezongen door hemzelf en Crystal Gayle) – mooie, nostalgische nummers, die commentaar lijken te geven op wat er gebeurt op het scherm. Inhoudelijk is dat de interessantste weg die Coppola nooit helemaal inslaat: mocht hij er radicaal voor gekozen hebben om gewoon géén dialogen in zijn film te stoppen en alles te vertellen via die off screen-liedjes, dàt zou een radicale keuze zijn geweest. Ergens is het jammer dat hij ergens halverwege blijft steken, waardoor de film vis noch vlees is.
Op technisch vlak is de prent sowieso enorm knap gedaan, daar niet van. Let op een sequens aan het begin van de film. Na hun grote ruzie gaat Frank te rade bij een vriend (Harry Dean Stanton in een klein bijrolletje), terwijl Frannie hetzelfde doet bij een vriendin, gespeeld door Lainie Kazan. Coppola filmt eerst de volledige dialoog tussen Frederic Forrest en Stanton in één take en creëert dan een naadloze overgang naar de set waar Teri Garr en Kazan, ook in één take, hun dialoog spelen. Er zit waarschijnlijk in de overgang ergens een verborgen cut, maar het lijkt op één shot dat langer dan tien minuten duurt. Dat aangehouden shot geeft een erg theatraal gevoel aan de sequens, en van dat soort visuele bravourestukjes hangt de film aan elkaar.
Het probleem is alleen dat je jezelf daar als kijker te veel van bewust bent. De cameravoering, de belichting en het gebruik van muziek… Dàt zijn de zaken die je onthoudt van One from the Heart. Wat je vrijwel onmiddellijk vergeet, zijn de personages en de situaties waarin ze zich bevinden. One from the Heart is een film waarin ongelooflijk veel middelen ter beschikking worden gesteld van ongelooflijk weinig.
Frederic Forrest en Terri Garr zijn allebei goede acteurs, maar lijken zich onwennig te voelen in het bizarre show-universum dat Coppola heeft gecreëerd. De ster van de show is de betreurde Raul Julia, die flamboyant durft te zijn en als enige van de cast de toon van de prent lijkt te begrijpen. Telkens wanneer hij in beeld is, komt de film tot leven op een manier die je doet wensen dat heel het ding gewoon over hem ging. Nastassia Kinski is alweer buitenaards mooi, maar ook afstandelijk en koel in haar rol.
One from the Heart is dus geen verkeerd begrepen meesterwerk – het is een misrekening van epische proporties, maar wel een interessante misrekening. Het is een vuurwerk van een film, dat alle kanten tegelijk uitgaat en uiteindelijk nergens uitkomt. Maar op het moment dat Frederic Forrest een orkest aan autowrakken dirigeert, is het moeilijk om niet te beginnen grijnzen bij Coppola’s pure lef. Het slaat misschien nergens op, maar het lééft.
