104 min. / USA
Voor een stad waarvan wel duizend keer is beweerd dat ze
over totaal geen gevoel voor humor of zelfrelativering beschikt, is
het verbazend hoeveel Hollywood-parodieën er al gemaakt zijn door
insiders. ‘Basic Instinct’-scenarist Joe Eszterhas schreef zijn
complexen van zich af in ‘Hurly Burly’, hoewel die man zijn
problemen uitsluitend aan zichzelf te danken heeft (hebt u
‘Showgirls’ ooit gezien?!), en ook andere pogingen zoals ‘Get
Shorty’, ‘The Player’ en (God help ons) ‘An Alan Smithee Film (Burn
Hollywood, Burn!)’ trachtten de droomfabriek van Californië in zijn
hemd te zetten.
Het jammere is alleen dat dergelijke parodieën doorgaans weinig
betekenen voor mensen buiten de industrie – er wordt gestrooid met
referenties die doorgaans obscuur blijven voor iedereen behalve de
meest toegewijde filmfreaks, technische termen uit het vak worden
routineus gebruikt hoewel de occasionele bioscoopganger daar niks
aan heeft en de humor berust vaak op clichés die jaren geleden al
achterhaald werden.
Ook David Mamet, schrijver van onder andere ‘The Untouchables’ en
regisseur van bijvoorbeeld ‘The Edge’ en T’he Spanish Prisoner’,
had blijkbaar nog een appeltje met Hollywood te schillen, en doet
dat in ‘State and Main’, een komedie die op het nippertje van de
bitterheid van de schrijver/regisseur wordt gered door het optreden
van de acteurs.
De plot draait rond een filmploeg die, geheel onverwacht,
neerstrijkt in een klein stadje in Vermont om er de film The Old
Mill te draaien. Elk prototype uit de business is vertegenwoordigd:
de manipulatieve regisseur (William H. Macy), de zak van een
producer (David Paymer), de geile superster (Alec Baldwin) en de
aan terminale kapsones lijdende hoofdactrice (Sarah Jessica
Parker). Het broodnodige tegengewicht wordt geleverd door Philip
Seymour Hoffman, als de gevoelige schrijver met goeie bedoelingen.
De problemen beginnen wanneer Baldwin niet met z’n fikken van een
minderjarig meisje kan blijven en de bevolking zich tegen de
filmploeg keert.
De rest van het verhaal kunt u waarschijnlijk zelf wel invullen,
want het moet gezegd: ondanks de loftuigingen die deze film vanuit
bepaalde hoek kreeg, is dit geen origineel gegeven. Er werden al
eerder Hollywood-parodieën gemaakt, en er zullen er nog wel andere
volgen ook. Op het niveau van het scenario is deze poging in niks
beter of slechter dan een ander. Bepaalde typetjes zullen vast wel
raak getroffen zijn en een belletje doen rinkelen bij al wie ooit
een film heeft gemaakt, maar wie in het publiek heeft zich ooit in
die situatie bevonden? Laat ons zeggen: een zeer kleine minderheid.
Goeie grappen liggen verspreid door de film, maar ik heb
persoonlijk maar drie of vier keer echt hardop gelachen – en dan
was dat eerder de verdienste van de acteurs die het zo goed wisten
te brengen.
Want dat is de enige factor die ‘State And Main’ boven de grijze
middenmaat weet uit te heffen: de acteurs. William H. Macy is zoals
altijd uitstekend als de regisseur, en Paymer komt verrassend uit
de hoek als smeerlap, maar het is Hoffman die de show steelt,
gewoon door niets te doen. Door low-key te blijven en zijn
karakteristieke kop en aangeboren talent het werk te laten doen.
Hoffman is één van de weinige acteurs van zijn generatie die in
staat is om gewoon op z’n twee benen te staan en goed te zijn,
zonder een hele show op te moeten zetten. Als dat geen talent
is.
State And Main had een tweede Player kunnen zijn, maar haalt het
helaas niet – de onderscheidende factor is, denk ik, een overdosis
bitterheid. Robert Altman, regisseur van ‘The Player’, had ook
reden tot klagen over de filmindustrie, misschien wel meer dan
Mamet, maar toen hij zijn film maakte, zette hij wat voor
bitterheid hij dan ook bezat achteruit om z’n verhaal met een
helder hoofd te kunnen vertellen. Bij ‘State And Main’ proef je de
bitterheid er af en toe doorkomen, wat een zure smaak in de mond
teweeg brengt.
Ik heb genoten, jazeker: ik heb genoten van de simpele, tedere
aanwezigheid van Hoffman, en de energie van een cast die zich
duidelijk amuseerde voor de camera. Maar ik heb niet hard genoeg
gelachen om van een volledig succes te kunnen spreken.
Jammer.
http://www.stateandmain.com/
