xXx

118 min. / USA

Vin Diesel werd in 2001 plots tot sterrenstatus
gekatapulteerd door het succes van ‘The
Fast and The Furious’, een film die nochtans in de eerste
plaats bedoeld was als sterrenvehikel voor Paul Walker, een…
nuja, acteur van wie we sindsdien weinig gehoord hebben. De man met
de indrukwekkende kale knikker, gigantische biceps en overweldigend
lege schedelinhoud, waagt zich hier aan zijn eerste
ijdelheidsproject. ‘xXx’ (Triple X), bestaat immers enkel en alleen
om Diesel te verkopen aan het Playstation-publiek als de actieheld
voor de nieuwe eeuw. Schwarzenegger keerde zich tot de politiek,
Stallone zit ergens in een kliniek van zijn laatste Botox-injectie
te bekomen in de hoop dat zijn carrière ooit nog gereïncarneerd zal
worden, en figuren als Seagal en Van Damme zijn verzand in de
woestijn van straight to video. Diesel neemt zijn kans waar, en de
enigen die hem dat kwalijk kunnen nemen, zijn diegenen die ook echt
een goeie film verwachten wanneer ze naar de bioscoop gaan.

Diesel speelt Xander Cage, een liefhebber van extreme sports die er
een handje van heeft zijn grotendeels illegale stunts op video vast
te leggen en deze dan via een website te verspreiden. Aan het begin
van de film zien we hem de wagen van een politicus stelen, en ermee
van een behoorlijk hoge brug rijden. Zelf redt hij zich door met
een parachute uit de auto te springen – noemt men dat base jumpen,
parachutespringen, of wat? In deze film noemt men het vooral cool.
Maar Xander had een goede reden om dit te doen: de eigenaar van de
wagen wilde rapmuziek en videospelletjes verbieden. Als er nu één
manier is waarop je punten kunt scoren bij het doelpubliek van deze
film, dan is het wel door juist dat soort van ouwe zak z’n
verdiende loon te geven. Ze zijn sluw, die
Hollywoodproducers.

Maar goed. Xander wordt gerekruteerd door agent Gibbons (Samuel L.
Jackson), van het NSA. Dit agentschap (tot voor enkele jaren had
men het CIA gebruikt, maar dat is onderhand oud nieuws geworden),
wil een bende ex-soldaten van het Rode Leger oprollen, die zich na
het einde van de koude oorlog met illegale autohandel en andere
duistere zaakjes zijn gaan bezighouden. De spierbundel, handig
voorzien van een fuck the world-attitude, voelt hier eerst niets
voor, maar Gibbons geeft hem een duidelijke keuze: dien je
vaderland of ga de bak in.

Wat we vervolgens krijgen, volgt mooi het reglementenboekje dat de
Bondfilms hebben opgesteld: de Russen blijken immers de wereld te
willen veroveren (begint u nù maar maniakaal te lachen –
bwoehahahahaaa!), er komt uiteraard een exotische schone bij kijken
(Asia Argento, dochter van Italiaanse gore-regisseur Dario, en
gegarandeerd 100 procent talentvrij), en de actiescènes volgen
elkaar op, de ene al ongeloofwaardiger dan de andere.

Een reglementenboekje, dus, dat zo clichématig is geworden dat
zelfs de Bondfilms zélf het niet meer opvolgen (toch niet zonder
een hele vette knipoog, zoals in ‘Die
Another Day’). Ondertussen, echter, vond Vin Diesel het nodig
om zich in interviews laatdunkend uit te laten over de voornaamste
inspiratiebron van ‘xXx’ : “wie gaat er nu nog kijken naar een
kerel in een smoking?” Heel wat mensen, zo blijkt, want ‘Die Another Day’ was één van de meest
succesvolle Bonds uit de serie, en scoorde beter aan de kassa dan
‘xXx’ . Zo zie je maar weer.

Feit blijft dat James Bond een held is die we nooit zullen
vergeten, juist omdàt hij zo’n uitzonderlijk personage is. Bond
heeft charme, stijl, hij is een gentleman die overdag een hele
horde bandieten naar de andere wereld helpt, en vervolgens koel z’n
strikje op z’n plaats trekt, om ’s nachts met spitse one-liners een
droomvrouw het bed in te praten. Xander uit ‘xXx’ is een
motherfucker met attitude, wiens gevoel voor stijl of klasse wordt
belichaamd door z’n schreeuwlelijke bontjas. Wanneer hij een
rendez-vous heeft met Jackson tijdens de opvoering van een opera,
noemt hij de muziek een marteling. Pff… marginaal geval. De held
van deze film is volkomen inwisselbaar met zowat elke actieheld van
de laatste twintig jaar, sinds de grote blockbuster actiefilm
ontstond, terwijl Bond uniek is. Geef mij maar de traditie, dank u
wel.

Dat het scenario onnozel is, zal vast geen verrassing zijn. Ik ga
mij er niet erg druk over maken, laat het enkel volstaan te zeggen
dat Xander erin slaagt om al snowboardend een lawine voor te
blijven, en zich vervolgens aan de één of andere paal vasthoudt om
die lawine te doorstaan. Volgend shot: een hand boort zich plots
door de sneeuw heen. Diesel heeft het overleefd. Uh-huh, yeah,
right! Wanneer hij wordt gearresteerd voor zijn webstunts, zegt hij
tegen Samuel L. Jackson: “je hebt geen enkel bewijs”. Euh… En al
die video’s dan?

Ik kan mij er ook altijd over blijven verbazen dat van die
sinistere groeperingen altijd eerst de wereld willen decimeren via
atoombom, laser of, zoals in dit geval, biologisch wapen, om er
vervolgens de macht over te grijpen. Wààr willen ze eigenlijk de
macht over, als er nauwelijks nog leven op aarde is? Idioten!

Veel erger dan dat, is dat de actiescènes nooit spannend worden.
Hoe kan dat ook, er zit geen enkel personage in de film waar we ook
maar één zier om kunnen geven. Zoals steeds bij dit soort van
hersendode explosiefilms, is wat we te zien krijgen geen opwindende
actiecinema, maar zintuigverdovend kinetisch geweld waar je naar
kijkt met een zucht van verveling. Ik verwijs u graag door naar het
onlangs besproken ‘The Bourne
Identity’ om te zien hoe het wél moet: je creëert een personage
waar mensen in kunnen geloven, je schept actiescènes die nog nét
eventueel mogelijk zouden kunnen zijn, en dàn maak je kans om een
oprecht opwindende film te maken. Hier is geen enkel van al die
elementen aanwezig. Een explosie op zichzelf heeft geen enkel
vermogen om een film spannend te maken. Het wordt pas opwindend als
we vrezen dat onze held in die explosie is gebleven. In dit geval
zou ik eerder zeggen: wàs het maar zo.

‘xXx’ bracht behoorlijk wat geld op, en zal dus ongetwijfeld
gevolgd worden door een sequel. Ik zou denken aan een titel als
‘XXXX’, maar een uitspraak als Quadruple X lijkt me voor de
gemiddelde fan van dit onding dan weer net iets te hoog gegrepen.
Ik verkies mijn hersenloze actiefilm in ieder geval nog steeds
shaken, not stirred!

http://www.spe.sony.com/movies/triplex/