Nightmare Alley is in originele vorm een wat ongewone ‘film noir’ uit 1947, geregisseerd door Edmund Goulding en adembenemend mooi gefotografeerd door Lee Garmes, de cameravorst die ook Marlene Dietrich vereeuwigde in de grote films van haar toenmalige echtgenoot Josef Von Sternberg. Anno 2021 neemt Guillermo Del Toro plaats achter de camera voor een remake waar reikhalzend werd naar uitgekeken en die degelijk is, zonder ook maar ooit het niveau van het origineel te benaderen.
Nightmare Alley is net als de voorganger uit de jaren veertig gebaseerd op het boek van William Lindsay Gresham en draait rond Stanton Carlisle (Bradley Cooper) die eind de jaren negentiendertig een baantje aanneemt bij een groep rondreizende foorkramers en zich opwerkt tot een groot illusionist.
In de versie van Goulding werd het verleden van de wat mysterieuze protagonist nooit echt uit de doeken gedaan, iets wat Del Toro van bij het begin anders aanpakt met een eerste van een reeks overbodige flashbacks. Gelukkig wordt er verder niet te veel gesleuteld aan de plot en zien we hoe Carlisle eerst bevriend raakt met een oude illusionist (en in bed kruipt met diens vrouw gespeeld door Toni Collette), van hem de knepen van het vak leert en vervolgens een eigen show opbouwt met zijn geliefde (Rooney Mara) tot hij zijn trukendoos te ver opentrekt en in heel gevaarlijk water terecht komt.
De eerste filmversie was een a-typische ‘film noir’ die bewees dat thematische elementen zoals detectives, verregende steegjes en een nachtelijke grootstad, geen vereisten waren om ‘noir’ te zijn; wel een visuele partituur die de limieten opzocht van de ‘klassieke’ Hollywoodconventies. Del Toro werkt opnieuw samen met fotografieleider Dan Laustsen (met wie hij ook al The Shape of Water en Crimson Peak draaide) en het tweetal koos voor de Alexa 65 camera die een soort digitaal equivalent vormt voor op analoge drager geschoten ‘widescreen’ beelden (de ongewoon grote sensor resulteert in een lichtgevoelige opname die het digitale beeld een beetje van de ‘look’ van analoog filmnegatief geeft). Dat is een mooie keuze, maar er wordt niet veel meer mee gedaan dan het brengen van redelijk brave opnames die dan misschien wel een gevoel van nostalgie oproepen in het kleurenpalet, maar nergens in de buurt komen van de uitdagende stijl van echte ‘films noir’ zoals T-Men, Out of the Past of … de originele Nightmare Alley.
Het gevolg daarvan is dat deze nieuwe Nightmare Alley er wel in slaagt de juiste verhalende toon te vinden en kan rekenen op degelijk werk van een sterrencast (met onder andere ook nog Willem Dafoe, Cate Blanchett en Ron Perlman), maar er nooit in slaagt om echt de broeierige sfeerschepping en beklemmende vormgeving van de eerdere film te evenaren. Guillermo del Toro doet net iets té veel zijn best om te passen in eerdere tradities en lijkt de kern ervan te missen. Bovendien weet hij ook op geen enkel moment iets nieuws toe te voegen aan het materiaal. Dat levert een fraaie en uiterst verzorgde film op die echter ook een beetje leeg aanvoelt en nooit echt weet te beklijven.
In een paar Amerikaanse grootsteden werd ondertussen ook een zwart-wit versie van Nightmare Alley uitgebracht, een poging om de ‘noir’ esthetiek nog wat dichter te benaderen die evenwel weinig zoden aan de dijk zet wanneer de film die visuele stijl absoluut niet weet te vatten.
