Wie dacht dat het introspectieve Dolor Y Gloria (2019) voor Pedro Almodóvar een langzaam afscheid zou zijn van de filmwereld, kon zijn verwachtingen al snel weer bijstellen. Amper een jaar later pakte hij nog uit met een geslaagde adaptatie van Jean Cocteau’s La Voix Humaine, en enkele maanden geleden trok hij het filmfestival van Venetië op gang met Madres Paralelas, een film die met gemak langs zijn beste werk mag gaan staan.
Zoals vaker in het oeuvre van de Madrileen is familie een belangrijk thema, al kwam het nooit eerder zo prominent naar voren als in zijn laatste prent en wordt de ruimere betekenis van dat begrip op méér dan één manier belicht. Penelope Cruz, reeds voor de zevende keer in dienst van Almodóvar, kruipt hier in de huid van Janis (genoemd naar Janis Joplin), een vrijgevochten en ambitieuze fotografe die niet geheel tegen haar zin zwanger wordt na een one-night-stand met forensisch antropoloog Arturo (Israel Elejalde). Het is een weinig subtiele maar briljant geestige montage als het gekreun van de vrijpartij overgaat in dat van het harde labeur van de bevalling. Janis, die de baby aanziet als een nieuw hoofdstuk in haar leven en daar niet meteen een vaderfiguur voor nodig heeft, bevalt gelijktijdig met Ana (Milena Smit), een jong meisje dat zwanger werd door verkrachting en daardoor vanzelfsprekend niet op dezelfde roze wolk zit. De kloof tussen deze twee vrouwen lijkt, los van het leeftijdsverschil, immens groot: Janis heeft haar schaapjes zodanig op het droge dat ze zelfs een huisvrouw in vaste loondienst heeft terwijl Ana de eindjes aan elkaar moet knopen en grotendeels afhankelijk is van haar narcistische moeder (Aitana Sánchez-Gijón) die duidelijk niet bereid is haar carrière op de helling te zetten om zo nu en dan voor haar kleinkind te zorgen. Ondanks die verschillen groeien de twee kersverse moeders moeiteloos naar elkaar toe, totdat een schokkende onthulling alles dreigt onderuit te halen.
Die gebeurtenis is uiteindelijk nauwelijks een plottwist want (lees niet verder indien u het toch zelf wilt ontdekken) indien het dramatische misverstand, dat als een zwaard van Damocles reeds vroeg in de film boven de hoofden van Ana en Janis hangt, niet meteen opgemerkt wordt zal het wel beginnen te dagen als Elena (Rossy de Palma, die andere fetisjactrice van Almodóvar) over Janis’ baby zegt “Ik vind ze steeds etnischer lijken!”. Op die manier drijft het soms telenovela-achtige melodrama in Madres Paralelas af naar een Hithcockiaanse suspense, zowel tijdens de aanloop naar de onthulling als nadien, ook al voel je misschien vanaf het begin waar Almodóvar naartoe werkt. Verweven met dat centrale narratief is er Janis’ diepgewortelde wens om haar overgrootouders, slachtoffers van de Spaanse burgeroorlog onder het brutale bewind van Franco, alsnog een respectvolle begrafenis te gunnen nadat ze geïdentificeerd worden in één van de vele anonieme massagraven (vandaar de relatie met de antropoloog). Het is een politieke kant die we niet meteen gewend zijn van de Spanjaard en meteen ook een rake observatie om op die manier een parallel te trekken met de moeilijke taak die Janis te wachten staat met betrekking tot haar moederschap.
Cruz, misschien wel in haar beste rol tot nu toe, is uiterst genietbaar als selfmade woman die het gewoon is om totale controle over haar leven te hebben en die dan plots dreigt te verliezen. Haar tegenspeelster, de 25-jarige Milena Smit, hoeft daar allerminst voor onder te doen en geeft met realistische overtuiging een stem aan de twijfels en angst die makkelijk geassocieerd kunnen worden met jonge alleenstaande moeders, zeker waarbij de zwangerschap ongewenst is. Dit alles wordt naar goede gewoonte verpakt in Almodóvars’ weelderige composities die gebaseerd zijn op een uitbundig kleurenpallet. Flarden geel, groen en rood spatten van het scherm en zijn traceerbaar tot in de kleinste details. Een mooi voorbeeld hiervan is een scène waarin Janis en Ana op een terrasje zitten met op de achtergrond een paar mannen die sinaasappelsap voor zich hebben staan. Een weinig populaire keuze om als volwassen man te bestellen onder de Madrileense zon zou je denken, maar Almodovar verkiest natuurlijk een uitgesproken gele kleur in zijn frame boven het fletse goudgeel van een pintje bier. Zo is Madres Paralelas wederom een genot om naar te kijken: een beetje Picasso, een beetje Joan Miró, maar bovenal 100% Almodóvar! Dat de film naast het visuele aspect de focus op thema’s van verbondenheid, moederschap en streven naar gemoedsrust op een gecontroleerde manier weet te sturen tot het pakkende slotakkoord bewijst dat de inmiddels 72-jarige cineast nog lang niet uitgezongen is, althans dat hopen wij.
