Emerald Fennell was de drijvende kracht achter de miniserie Killing Eve, maar stond de laatste maanden vooral in de schijnwerpers dankzij haar rol als Camilla Parker Bowles in de fel besproken reeks The Crown. Omwille van de Corona-situatie, ging de Amerikaanse première van haar debuut als filmregisseur wat stilletjes voorbij, wat niet kan gezegd worden van de ontvangst op verschillende festivals en op de Oscars, waar Promising Young Woman – terecht – met prijzen en lof werd overladen.
De ‘veelbelovende jonge vrouw’ uit de titel is Cassandra (Carey Mulligan – Drive, Shame, Inside Llewyn Davis) die bij het begin van de film zich in een bar bevindt en de aandacht trekt van een paar mannelijke klanten omdat ze zo dronken is dat ze nauwelijks nog op haar benen kan staan. Niets is echter wat het lijkt, want nadat een van de ‘galante’ heren haar naar zijn appartement heeft gebracht, nog wat extra drank heeft opgegoten en haar van haar slip heeft ontdaan, blijkt Cassie in werkelijkheid bloednuchter te zijn. Over die vaststelling heen wordt vervolgens de titel gedrapeerd met een duidelijke verwijzing naar I Spit on Your Grave, de controversiële wraakthriller uit 1978 (ook wel bekend als Day of the Woman) die trouwens ondertussen ook voorzien werd van een overtollige remake.
Dat spel met referenties is niet toevallig, want wie bereid is enigszins door te denken over deze verrassend geslaagde exuberante wraakfantasie, kan niet anders dan vaststellen dat Fennell zich de op sensatie beluste ‘rape-revenge films’ heeft toegeëigend en er vervolgens een eigenzinnige en uitdagende feministische interpretatie aan gegeven heeft.
Cassie lijkt aanvankelijk immers gewoon een verre erfgenaam van talloze eerdere wraakengelen, tot de film plots uitdraait op een voorzichtige en onhandige romance met een voormalige klasgenoot van de jonge vrouw. Nog steeds wil Promising Young Woman op dat moment niet helemaal in de kaarten laten kijken en er wacht de verbouwereerde kijker in het laatste deel nogmaals een herschikken van de genre-elementen. Het lijkt te veel hooi op de vork van een eenvoudig gegeven, maar Fennell heeft het lef ook echt haar radicale keuzes door te drijven, waardoor dit finaal een bijzonder ingenieus en gepast venijnig experiment wordt.
Tussen die genreregels, zit echter ook een pak woede, teleurstelling en breekbaarheid verborgen. Woede om het idee van een studente die wakker wordt op de vloer in een kamer en niet weet wat er met haar gebeurd is, woede om de knagende vragen naar schuld die niet weggaan en als een echo door de omgeving worden overgenomen. Teleurstelling om onbegrip en hier uiteindelijk ook om de pijn en breekbaarheid van liefde die toch niet alles kan overwinnen. Dit is een thriller over wraak, maar uiteindelijk ook over angsten en gebreken en het is bijzonder knap hoe het door Emerald Fennell zelf gepende script erin slaagt om allerlei lagen dooreen te laten lopen, zonder dat het ritme en de meeslependheid van haar sturende plot daar ook maar een seconde onder lijden.
Het helpt natuurlijk nog geen klein beetje dat de cineaste aan het roer ook een overweldigende manier vindt om haar provocaties in te verpakken. Het kleurpalet van Promising Young Woman springt het meest in het oog (de ‘production design’ is bijzonder geslaagd) maar er vallen – buiten een adembenemend mooie intro van de finale die opnieuw knipoogt naar I Spit on Your Grave – ook bijzonder veel onopvallende momenten van knap filmwerk te rapen. Speels, visueel en thematisch provocatief, uitdagend en intelligent … Promising Young Woman is een voltreffer.
