Na drie keer in de prijzen te vallen op Cannes met zijn debuut (!) Girl, is Lukas Dhont klaar om met zijn film naar de Oscars af te zakken. De keuze van Film Fest Gent om Dhonts chef-d’oeuvre als openingsfilm te presenteren, was dan ook geheel terecht. Te midden het debat omtrent LGBTQ-representaties in film, heeft Dhont iets gedaan wat quasi niemand hem heeft voorgedaan: hij vond precies de juiste toon om een realistisch en empathisch portret te creëren van een transgender zonder enige hint van sensatie. Een triomfantelijke overwinning in het gevecht tegen heteronormativiteit.
“Gelooft ge dat ik een vrouw zie als ik naar je kijk?”, vraagt Lara’s psycholoog. Ze antwoordt: “Neen.” Ga echter naar Girl kijken zonder enige voorkennis en je voelt je haast verraden als Lara’s ontblote bast voor het eerst getoond wordt. Lara is vijftien en een vrouw, of toch op zijn minst een meisje, afgezien van haar gebrek aan borsten en haar teveel aan penis. Bovenal is ze een puber die door haar genderdysforie nieuwe dieptes geeft aan de typische onzekerheid die je doorgaans als tiener beleeft. Lara spendeert uren voor de spiegel, op zoek naar haar borsten, haar identiteit en haar seksualiteit.
De balletwereld is – zoals onlangs nog maar eens gebleken is uit de Fabre-case – een heel lichamelijke wereld. Naast de belachelijke lenigheid, vergt deze ook elegantie, sierlijkheid en vrouwelijkheid. Lara’s talent en ambitie zijn mateloos, maar haar eenzaamheid is evenzeer eindeloos. Na de repetities trekt ze zich telkens terug in het toilet om even de tape van haar penis te halen, zodat ze kan plassen. Daarna gaat de tape weer op zijn plaats en het masker op. Lara wil veel en vooral nu. De hormonen veranderen haar niet genoeg, de operatie is niet dichtbij genoeg. Hoe langer ze niet volledig vrouw is, hoe dichter ze het breekpunt nadert.
Victor Polsters naturel androgyne uiterlijk, zorgt voor een meevoelende vertolking die het personage van Lara nodig heeft: geloofwaardig, gekrenkt en zo overtuigend dat je er geen moment aan twijfelt dat Lara doet wat ze moet doen. Dhonts regie zet Polsters talent extra in de verf door met de camera geen centimeter van hem af te wijken. Als de meisjes dansen zie je énkel Lara, meezwierend met de razendsnelle camera die ze net niet kan bijhouden. Lara wil altijd rennen. Het tempo van Valentin Hadjadjs (eveneens een jongeling) soundtrack wordt opgedreven en de druk loopt op. Er is bijna geen tijd meer. We zitten vast.
Girl steekt met kop en schouders boven de gemiddelde LGBTQ-film uit dankzij de suggestiviteit. De prent heeft geen grote dramatische scènes nodig waarin Lara haar verdriet uitschreeuwt. Het sublieme acteerwerk van Polster vertelt ons genoeg met één blik. We zien evenmin een confrontatie met openlijke aversie tegenover Lara’s transformatie. Alles zit hem in de details: ze vangt vele blikken of krijgt weleens een vraag waarom ze niet naakt doucht. Maar niemand in haar omgeving heeft het lef om werkelijk een conversatie met haar aan te gaan, afgezien van haar familie dan.
Transgenders en hun dysforie zijn voor een cis hetero nooit helemaal te vatten. Je kan je er iets bij voorstellen, maar de ware emoties en de consequenties blijven vaak een raadsel. Lukas Dhont helpt ons om op zijn minst een tipje van de sluier op te lichten. Het gevaar van Girl is dat het ons enige referentiepunt zou kunnen worden. Maar naast een genuanceerd psychologisch relaas, is Girl vooral een uitnodiging om je nog meer te gaan verdiepen. Meer lezen, meer kijken en zeker meer praten. Films als deze doen wat Selma of BlacKkKlansman voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap deden: minderheden uit de marginaliteit halen en ze de kans geven om te spreken.
