“Have you looked at yourself? And have you thought about the mistakes you’ve made?” Het is met deze prangende vragen dat James Lavelle terugkeert na een langdurige creatieve onderbreking. Alleen is het niet meteen duidelijk wie aan het twijfelen moet slaan.
De geschiedenis van UNKLE is er een van wedergeboorte. Sinds de vroege jaren negentig heeft het Londense collectief verscheidene reïncarnaties ondergaan, die telkens nieuw creatief bloed met zich meebrachten. In 2010 leek het alsof een mijlpaal werd bereikt met het positief onthaalde Where Did the Night Fall. Een dubbelaar die zowel het beste uit meerdere gastbijdrages wist te puren, als een blik op het veelledige UNKLE-verleden wierp. Een mogelijke bouwsteen voor de toekomst dus, maar een aankondiging voor een nieuw album zou niet meteen volgen. Lavelle hield zich bezig met DJ-sets en een rol als curator tijdens het Londense Meltdown Festival in 2014. Pas na Meltdown nam hij de tijd om te broeden op een nieuw album.
En nu zijn we in 2017. Naar verluidt staat The Road: Part 1 in het teken van het creatieve milieu van de Britse hoofdstad, al vertoont het nieuwe album op het eerste gezicht veel continuïteit met z’n voorganger. Hier ligt de klemtoon opnieuw op UNKLE’s reputatie voor in het oog springende samenwerkingen. Onder andere Mark Lanegan (ondertussen geen verrassing meer), ESKA, Troy Van Leeuwen (Queens of the Stone Age) en Andrew Innes (Primal Scream) hebben hun steentje bijgedragen. Niet meteen een dwarsdoorsnede van Londen dus, denken wij, maar genoeg vuurwerk voor een knetterende terugkeer. Of toch niet?
Het nieuwe album zaait meteen twijfel over de artistieke keuzes die Lavelle heeft gemaakt. The Road: Part 1 is opgebouwd uit snel voorbijflitsende fragmenten afgewisseld met langgerekte songs — twee extremen waar matiging beter had gediend. Na de retorische vraagstelling van de openingstrack (zie inleiding) staat er meteen een zes minuten durende zwanenzang getiteld “Farewell” ingepland. Op het gevoel af denken we: niet meteen de scherpste keuze, zo vroeg op het album. Ook hier trekken de extremen zich door: te midden van de melodramatische overdaad is het moeilijk de poëzie te treffen.
UNKLE richt zich met The Road: Part 1 iets te vaak op de plat gewandelde paden. ‘’Iter 3 – Keep On Runnin’’ lijkt opgevist uit een tienerreeks van de jaren negentig, een schim van soft rock die nooit een gebalde vuist weet te maken. Andere songs putten inspiratie uit het etherische, zoals ‘’Iter 4 – We Are Stardust’’. Hier en elders speelt UNKLE met licht en duisternis, golven gesynchroniseerd op vluchtige beats. Het is alleen bij ‘’Sonata’ dat die combinatie een prettig effect oplevert, met een beklijvende zangstem en een pianospel dat spanning opwekt. Een vleugje exuberantie (alsook een sterke invloed van de groep Doves) vinden we tussen de raga en sampling van ‘’Iter 5 – Friend or Foe’’.
Hoogtepunten zijn dermate zelden op het album, dat we eentje van hen met veel plezier in de kijker zetten. ‘’Looking For The Rain’’ is de vrucht van een nieuwe samenwerking tussen UNKLE en Mark Lanegan, een combinatie die in het verleden al voor menig kippenvel heeft gezorgd. Akkoord, het is niet de grand cru van ‘’Another Night Out’’ uit 2010 die we hier te horen krijgen, maar ‘’Looking For the Rain’’ is een verdienstelijke poging om het vertroebelde water van de andere songs door te spoelen. Een strijkorkest scherpt de aandacht maar de kracht van het geheel zit in de bijna berustende manier waarmee Lanegan de nocturnale regenval omschrijft. “There’s a wraith-like like shadow appearing / And though my eyes are veiled / I’m looking for the rain to fall”.
Het is niet de boodschap waarmee we hadden gehoopt te eindigen, maar The Road: Part 1 is een album dat ons min of meer onbewogen laat. Desondanks het brede palet en tal van gastbijdrages, ontbreekt het aan een tintelend nagevoel. Ligt het aan ons? Zeven jaar is lang voor een intermezzo, vooral als die weinig verrassingen oplevert. Misschien heeft Lavelle dan toch over één iets gelijk: het is tijd om in de spiegel te kijken en na te denken over de weg die je verder wenst te bewandelen.