“The National in een zomerjurkje.” Klinkt goed als oneliner, maar doet in al zijn luiheid de waarheid tekort. Return To The Moon van El Vy staat vooral op zichzelf als een ongemene popparel, waarin weemoed en nostalgie (Matt Berninger) hand in hand huppelen met puntige en speelse arrangementen (Brent Knopf). En die na tientallen luisterbeurten nog steeds dieper snijdt.
Berninger en Knopf (Menomena, Ramona Falls) leerden elkaar kennen in 2003, nog voor Alligator de eerste voetzoeker was van The National die daadwerkelijk ook ontplofte. Waarna met Boxer het vuurwerk afging en er geen tijd was om de plannen met Knopf in notenbalken te gieten. Al die tijd spaarden de twee ideeën in een mapje op de computer dat The Moon heette. Na de laatste tour met The National was er dan eindelijk tijd om die ideeën uit te werken. Het resultaat is een op het eerste gehoor verraderlijk plezante plaat, maar uiteindelijk raakt die je harder dan je kon vermoeden.
Dat ligt in eerste instantie aan Berninger, die dit zijn “meest persoonlijke plaat” tot dusver noemt. De dunne koord tussen weemoed en waanzin die hij bij The National bewandelt (of bewankelt), maakt plaats voor nostalgische en luimige observaties. Berninger duikt terug in zijn jeugd in Cincinatti, toen zijn moeder naar The Beatles luisterde en hij broeken en tijd versleet in de Jocky Club, waar hij de punkmuziek van onder andere Minutemen leerde kennen. Terwijl hij recent opging in een documentaire over die band, ontdekte zijn dochter van zes ondertussen “Grease”, waar hij als kind ook gek van was – en verliefd op Olivia Newton-John ook nog. Genoeg voor de steeds in zijn gedachten verdrinkende Berninger om zich terug in zijn kindertijd te schrijven.
Het maakt van Return To The Moon een conceptplaat, met twee personages, Didi en Michael, genoemd naar D. Boon and Mike Watt van diezelfde Minutemen (een van de talloze verwijzingen). Personages die ietwat schouderophalend door het leven struinen in de straten van Berningers jeugd en het ook allemaal niet echt weten of kunnen plaatsen. “I was driving / Taking chances / Walking way too far out on some broken branches / Sometimes where you’re going is hard to see / I always knew there was something missing” luidt het in het bloed pompende hart van de plaat “No Time To Crank The Sun”. En “Didi, are you lost? / A Cadillac for your thoughts / Where do you go / I don’t wanna know” in het prachtige slotakkoord “Careless”. Nog eentje: “Didi, I belong in California / I came out here to disappear / And disconnect the dots” in “It’s A Game”. Ondertussen lopen bestaande personages als Tall John uit Berningers leven in en uit de plaat, als figuranten in een Grease anno nu, waarin niet gezongen wordt over “The One That I Want”, maar over in het reine komen met niets weten en nergens naar op weg zijn.
Ondertussen leeft Brent Knopf zich als een volleerd klankentapper uit om die gedachtenkronkels in stekelige songs te gieten. Nu eens een onbetrouwbare baslijn, dan weer een synthmelodie die “Return To The Moon” niet alleen met een vleeshaak in het hoofd, maar ook in het hart plant. Nu eens een gitaar met een eigen agenda, dan weer een openbarsting die “It’s A Game” toch even naar The National doet wuiven. Voor Knopf is El Vy vooral een speeltuin, met vondsten als zangkoortjes die steevast te gepasten tijde opduiken en een motiefje uit “Sad Case” dat de intro wordt van volgend nummer “Happiness, Missouri”. Nooit een geval van overdaad schaadt, maar wel een van voldoende reliëf om na een paar dozijn luisterbeurten nog steeds te verrassen. Zo klopt er na verloop van tijd plots een nummer als “Careless” op een van uw hartkamers, want de bel deed het tijdens de eerste beluistering niet.
De eerste songs van Return To The Moon zetten je dan ook ietwat op het verkeerde been, doordat ze een pretentieloze popplaat lijken voor te houden. Waarna “No Time To Crank The Sun” een bocht van 180 graden neemt en het uitstekende tweede deel van de plaat inzet, waardoor het van het vervaarlijke “leuk” naar “pakkend” overhelt. Of hoe de som van de delen het geheel overstijgt. Een zijproject, een nieuwe band, whatever. Voor nu heeft El Vy een plaat gemaakt om van te houden, to the moon and back.
