In de marge van de mainstream jazzwereld wordt er heel wat interessante muziek gemaakt. Zo ook in Scandinavië, waar er ergens een goudader van jazztalent ligt die verantwoordelijk is voor een hele resem sterke releases. Zie ook: All Included.
Hoewel het Zweeds-Noorse quintet All Included met Satan In Plain Clothes pas aan zijn tweede album toe is (voorganger Reincarnation Of A Free Bird dateert uit 2012) is het een band met een al veel grotere geschiedenis. Zo is er de ritmesectie van Jon Rune Strøm en drummer Tollef Østvang, die allebei deel uitmaken van de bands Friends & Neighbours en Universal Indians. Samen met Thomas Johansson (trompet) maken ze ook nog eens het mooie weer bij The Way Ahead. Die Thomas Johansson zit dan weer samen met Jon Rune Strøm en Mats Äleklint (trombone) bij het Paal Nilssen-Love Large Unit. En Mats Äleklint van zijn kant speelt aan de zijde van Martin Küchen (saxofoon) bij het alom geprezen Angles 9, dat onlangs in De Singer nog het soort concert gaf waarvoor het woord “memorabel” is uitgevonden.
Martin Küchen, de naam is gevallen. De voorbije jaren heeft de Zweedse saxofonist al heel wat bejubelde albums uitgebracht met zijn verschillende bands. Maar toch verschilt All Included van zijn andere projecten: compacter dan Angles 9 (waarmee het nog het beste te vergelijken valt, als dat toch moet gebeuren), lyrischer dan Trespass Trio, minder hermetisch dan zijn solowerk.
Anders dan bij die groepen, is Küchen hier niet verantwoordelijk voor (bijna) alle songs. Integendeel, drie van de zes songs zijn van de hand van bassist Jon Rune Strøm. Waar de melancholische, politiek geladen insteek van Küchen’s werk ook hier weer prominent aanwezig is, hebben de composities van Strøm een uitbundiger en opgewekter karakter.
Het is de eerste keer dat Strøm zo prominent op de voorgrond treedt als componist, en het pleit voor hem dat zijn werk probleemloos stand houdt naast de composities van Martin Küchen.
“Three Courses” is een song die verschillende kanten uitgaat, het ene moment expressief, het andere ingetogen. Van dissonante saxofoonsolo tot minimalistische drumsolo, met daartussen een steeds weerkerend jachtig motief met samenspel van saxofoon, trombone en trompet. Zowel “Tune for Martin” als ‘“The Gap” zijn veellagige composities waarin heen en weer wordt geslingerd tussen toegankelijke, naar de traditie verwijzende stukken en waarin de blazers samen los gaan, en delen waarin de saxofoon, trombone of trompet apart of in duo de luisteraar meeslepen.
Twee van de composities van Küchen zijn eerder mistroostig van aard. Zoals wel vaker het geval is, herneemt Küchen een oudere compositie die hij reeds met een andere groep had uitgebracht. In dit geval is dat “I’ve Been Lied To” dat vorig jaar reeds op Injuries van Angles 9 stond. Als een verscheurende treurmars, met een door merg en been snijdende trompetsolo van Johansson, kruipt het nummer onder de huid om te culmineren in een finale waarin de huilende blazers het gevoel van wanhoop en droefheid zo overtuigend brengen dat je even op adem moet komen. Een soortgelijke ervaring bij “Despair In The Air” dat begint met de sfeer van een slagveld, de dag na de gevechten. Om dan plots een versnelling hoger te schakelen in een spel waarin de blazers een heerlijk klankentapijt schilderen. In het schitterende titelnummer “Satan In Plain Clothes” drijft de drum het nummer verder op een triphopritme, en dat resulteert in een schwung die de band funkier doet klinken dan ooit tevoren.
Satan In Plain Clothes is een album dat jazz laat horen zoals we het veel te weinig horen: geëngageerd, passioneel, met gevoel en met vakmanschap. Soms moeten we er niet te veel woorden aan vuil maken, dit is er eentje voor de eindejaarslijstjes.
Een release waar we bij enola niet een klein beetje trots op zijn want de liner notes bij het album zijn van de hand van niemand minder dan onze enola-collega Guy Peters.
U kan deze cd kopen bij het label, binnenkort verschijnt er trouwens ook een vinyl versie.
