Een kleine tien jaar na hun debuut is het Noorse kwartet Cortex met Legal Tender aan hun zesde album toe. Het is er een geworden waarop ze op hun vertrouwde stramien voortborduren, en nog altijd klinken ze als een band die rechtstreeks uit de vroege jaren ‘60 naar het heden werd geteleporteerd.
Deze Legal Tender is ondertussen al hun vierde worp op Clean Feed, waarmee de groep stilaan uitgegroeid is tot een van de werkpaarden van het Portugese label. Centrale figuur is nog altijd trompettist Thomas Johansson, die zes van de zeven nummers op het album schreef. Naast Cortex is hij nog actief in een aantal andere bands in de Scandinavische scene zoals Friends & Neighbors, All Included (met Martin Küchen) en Paal Nilssen-Love’s Large Unit. Het cv van saxofonist Kristoffer Berre Alberts is wat minder indrukwekkend, al speelde bij de voorbije jaren samen met schoon volk als Lasse Marhaug en Steve Noble. De ritmesectie bestaat uit bassist Ola Høyer (Honest John, The Heath Death) en drummer Gard Nilssen (Acoustic Unity). Hoewel Nilssen de opnames van deze plaat nog meemaakte, heeft hij ondertussen omwille van persoonlijke redenen Cortex verlaten en werd hij vervangen door Dag Erik Knedal Andersen.
Muzikaal volgt het gezelschap zijn ondertussen vertrouwde procedé. De heren zitten nog altijd ergens tussen hard bop en de vroege free jazz van de jaren ‘60 in. De samenstelling van Cortex is niet toevallig gelijk aan die van het kwartet waarmee Coleman in 1959 de klassieker The Shape Of Jazz To Come afleverde. Johansson en Alberts tonen zich de muzikale erfgenaam van Ornette Coleman en Don Cherry. De band is na zes albums ondertussen goed op elkaar ingespeeld en dat hoor je ook. Opener “Anthem For The Uneasy” begint wat mistroostig, maar voortgedreven door de rafelende drums zorgen de blazers al snel voor de nodige schwung.
Die onweerstaanbare drive zit in de hele plaat. Slechts heel af en toe schuurt de band en laat ze de melodie – eventjes – op de achtergrond. Zoals bijvoorbeeld in het door bassist Høyer geschreven “10-4”, dat begint met een solostuk van Johanssen waarin hij zijn trompet laat pruttelen, piepen en kraken en waarna hij knap samen met Høyer in samenspel gaat. Op een monter “GTM” zorgt een pulserende bas voor contrast met een schurend trompetstuk van Johansson. Maar ook als het wat rustiger mag, weet Cortex de boel boeiend te houden. Op “Standby” levert Alberts een knappe saxofoonsolo af boven de lichtvoetige ritmes van Nilssen en op het stapvoets swingende “Blue Gromka” tonen de groepsleden weer hun geöliede samenspel.
Het is ondertussen duidelijk dat je voor muzikale vernieuwing niet bij Cortex hoeft te zijn. Maar dat stoort niet, want de band speelt met een geestdrift die de muziek tegelijk vertrouwd en hedendaags doet klinken. Op Legal Tender haalt de kwaliteit van de muziek het niveau dat we ondertussen van de Noren verwachten en dus is er geen enkele redenen tot klagen. Cortex zorgt voor jazz die tegelijk toegankelijk en uitdagend is, een combinatie waar we niet genoeg van kunnen krijgen.