De Beat Generation blijkt populair. Na Howl en On the Road verschijnt met Kill your Darlings alweer een film over de dolle belevenissen van één van de meest illustere literaire bewegingen van de 20ste eeuw. Opvallend detail: de beatfilms lijken steevast vehikels te zijn waarmee jonge acteurs zich losmaken van de franchises waarmee ze beroemd werden. James Franco schudde met Howl het juk van de Spider-Mantrilogie van zich af en Kirsten Stewart probeerde met On the Road afstand te nemen van Twilight. Bij Kill your Darlings zien we hetzelfde gebeuren. De hoofdrol wordt immers vertolkt door Daniel ‘Harry Potter’ Radcliffe.
Kill your Darlings concentreert zich op de eerste jaren van wat later de Beat Generation zou worden. De film volgt Allen Ginsberg (Radcliffe) die tijdens zijn eerste maanden aan de University of Columbia kennis maakt met de seedy side van het New York van de jaren ’40. Op sleeptouw genomen door zijn nieuwe vriend Lucien Carr (Dane DeHaan, u bekend van Chronicle) wordt Ginsberg voorgesteld aan toekomstige iconen als Jack Kerouac (Jack Huston) en William Burroughs (Ben Foster). Samen vormen ze een klein maar ambitieus genootschap – door Ginsberg de ‘New Vision’ gedoopt – dat de contemporaine poëzie op zijn grondvesten wil doen daveren. Kantelpunt in de ontwikkeling van het groepje is de moord op ene David Kammerer door Carr. Deze heren hielden er een ingewikkelde verhouding op na waar we vandaag nog steeds het fijne niet van weten.
Ten tijde van de moord werd Kammerer door de media voorgesteld als een soort seksueel roofdier dat zijn zinnen had gezet op de jongere Carr. Kammerers dood was daarom geen moord, maar een geval van ‘honor-slaying’ (waarbij een heteroseksuele man zich verdedigt tegen de avances van een homoseksueel). Regisseur John Krokidas, en anderen met hem, menen echter dat er meer aan de hand was. Volgens hen was er weldegelijk sprake van een volwaardige, zij het duidelijk problematische, relatie. Door die relatie geheim te houden, kon Carr zich verzekeren van een (veel) kortere celstraf. Althans, dat is de theorie. Of de waarheid daar nauw bij aanleunt, zullen we wellicht nooit weten.
Wat wel zeker is, is dat de moord voor een breuk zorgde in het groepje beatdichters. De film vormt dus een mooi afgesloten geheel: hij loopt van de eerste dagen van de Beat Generatie tot de gebeurtenis die deze generatie weer (voor een tijdje) uit elkaar dreef. Dat zorgt ervoor dat Kill your Darlings heel wat meer narratieve coherentie bezit dan de doorsnee beatprent, en dat komt de kijkervaring enkel maar ten goede. Krokidas besteedt ook heel wat aandacht aan de achtergrond van zijn ‘personages’. Zo komen we heel wat te weten van Ginsbergs problematische thuissituatie en luisteren we mee wanneer Kerouac opgenomen boodschappen van zijn makkers aan het front krijgt. Deze film zat al sinds 2008 in de pijplijn, en dat merk je aan de zorgvuldigheid waarmee Krokidas te werk gaat om zijn personages en de historische context te schetsen. Kill your Darlings bevat enkele bijzonder interessante segmenten – kijk maar naar de crosscutting van scènes in jazzcafés met beelden van een schrijvende Ginsberg op de maat van opzwepende jazzmuziek, of de montage van de moordscène, waarbij vier verschillende vormen van penetratie door elkaar gemengd worden – over welke vormen het gaat, laten we maar aan uw verbeelding over.
Helaas bezondigt Krokidas zich ook aan een aantal beginnersfouten. Zo zit het tempo van de film niet altijd goed, duidt hij een verandering van locatie aan met een nogal kig aandoend metrokaartje en vervalt hij te vaak in clichés (bij slecht nieuws valt het omgevingsgeluid weg, bijvoorbeeld). Daarbovenop kiest hij bij sleutelscènes voor elektronische muziek die hier hoegenaamd niet op z’n plek is. Niet dat elke beatfilm een jazzsoundtrack moet hebben, verre van – maar de song van Bloc Party staat in deze film echt als een tang op een varken.
Zoals gezegd had Krokidas meer dan tijd genoeg om over zijn film na te denken. Dat heeft zo zijn voordelen: het script zit goed in elkaar, de dialogen zijn vinnig en elk shot ademt passie en enthousiasme uit. Ook in de acteerprestaties is heel wat werk gestoken. DeHaan komt in het begin wat archetypisch over met zijn bleke huid, lijzige stem en overall arrogante uitstraling, maar naarmate de film vordert legt hij meer kwetsbaarheid en gevoeligheid aan de dag. Huston en Foster zijn bijzonder vermakelijk als Kerouac en Burroughs, al durven ze al wel eens in stereotypes te vervallen. Michael C. Hall overtuigt als de enigmatische Kammerer en zelfs Daniel Radcliffe kan op goedkeuring rekenen. Hij blijft mooi rechtop tussen al het acteergeweld rond hem en bewijst met verve dat hij (veel) meer is dan Harry Potter.
Een zorgvuldig uitgestippelde structuur is natuurlijk mooi, maar in het geval van Kill your Darlings krijg je ook het gevoel dat de regisseur zijn cerebrale aanpak soms te ver wil drijven. De crosscutting van penetraties is één voorbeeld, maar er zijn nog momenten waarop de makers iets te ver gaan in hun opeenhoping van betekenissen. De titel alleen al kan op drie of vier verschillende manieren gelezen worden. Op zich is dat toe te juichen, maar in deze prent voelt het (met het al gefictionaliseerde moordverhaal in het achterhoofd) aan als een beetje too much of a good thing.
Maar uiteindelijk is dat detailkritiek. Over de hele lijn is Kill your Darlings een bijzonder boeiende film. Krokidas biedt ons een doordachte en diepgravende inkijk in de oorsprong van één van de beats. Zijn film is een mooi gestructureerd en knap in beeld gebracht verslag, dat helaas net iets te onevenwichtig is om echt bij te blijven. Voor fans van de Beat Generation een must. En wie van een leuk period piece met prima acteerwerk houdt, zal hier ook zeker zijn gading vinden.
