Het gebeurt nogal vaak dat jonge muzikanten hun avontuurlijk kruit meteen verschieten, en vervolgens een meer beredeneerd pad volgen waar ze zich goed bij voelen en dat een positieve respons garandeert. Niet zo bij de Portugese trompettiste Susana Santos Silva, die elk jaar opnieuw experimentelere neigingen aan de dag legt, en binnen dit project een zeer eigenzinnige koers vaart die de genrelabels met verve ontwijkt.
Ze gaf het nog mee in het laatste nummer van online magazine Sound American: “In these last years, more and more, I’m going in the direction of approaching music, as well as life itself, as openly and free of preconceptions as possible… Listening deeply, being compassionate, connecting strongly with the musicians I’m making music with, being open to receive from them and from everything around me and giving everything I can to make creative and meaningful music, and that means embracing all possibilities, taking risks, never stop searching and being completely honest and true to myself.”
De albums die Santos Silva opnam met het Lama Trio zijn kleurrijke mengvormen, een combinatie van vrije improvisatie en frisse jazz, hier en daar aangevuld meet een streep elektronica. Dat trio heeft een eigen sound, maar dan wel eentje die goed in het gehoor ligt. Op haar duoplaat met de Zweedse contrabassist Torbjörn Zetterberg werd wat meer buiten de lijntjes gekleurd, en dat geldt ook voor dit project met multi-instrumentalist en geluidskunstenaar Jorge Queijo, dat het compositie-element volledig overboord lijkt te gooien en inzet op ongebreidelde geluidsexploratie.
In de lijn van de albumhoes met het glimlachende, in maillot gestoken meisje, en de veelzeggende, bescheiden titel, voelt dit aan als een muzikale speeltuin, als geknutsel zonder grenzen waarbij slechts enkele regels gevolgd werden: die van de openheid en onbevangenheid. Dat leidt hier tot een verzameling van dertien compacte stukjes (slechts eentje duurt langer dan vier minuten, de helft haalt niet eens de drieminutengrens) die de eclectische zone tussen freejazz, geluidsexperiment en (een beetje) noise verkent. Niks voor jazzkesliefhebbers, maar uitgelezen kost voor muzikale vrijdenkers.
Vanaf opener “Afre” komt het spontane, haast kinderlijke karakter meteen op de voorgrond, met percussief gerammel dat aanvoelt als primitieve volksmuziek. Santos Silva soleert aanvankelijk ingetogen, maar daarna steeds expressiever, waardoor de muziek vaagweg een dansende sfeer krijgt, die hier en daar een beetje doet denken aan de legendarische samenwerking tussen Don Cherry en Ed Blackwell. Het ultrakorte “Water Pipe” mag eigenlijk letterlijk genomen worden: geslurp en speekselspelletjes worden uitvergroot en komen op de voorgrond terecht, terwijl de trompet in “Bode de Samba” zo vervormd wordt dat hij klinkt als een kapotte, zeurende Casio. In “The Backyard” verdwijnt hij al helemaal in een iele droomwereld.
In “Asfixia” klinkt de zotheid dan meer akoestisch, het is een komen en gaan van geflutter en gejammer, gecontrasteerd met resonerend metaal. Dat keert ook terug in het meer jazzgerichte “Monstro das Bolachas”, waarin een lyrisch stukje gedempte trompet te horen is. “Festa da Aldeia” en “Dia Mau” zijn dan weer wat klassiekere freejazz: stuiterend en buitelend, met start/stop-bewegingen en kletterend drumwerk. “Fucking Ballad” is eigenlijk de enige track die je met enige goede wil vrij ‘onbeschadigd’ zou kunnen noemen, een elegisch stukje trompet op een ondergrond van geritsel en geschuifel.
Een uitzondering dus, want het gros van deze stukken heeft niet dat geduld en die coherente sfeer. Meer nog, met gast Manuel dos Reis (elektronische manipulatie) erbij wordt het al helemaal zot: zowel “Aliens Arrival On Planet Hearth” als “Não ‘Tou a Brincar” kiezen voor het terrein van de overstuurde elektronica, met vooral die laatste in soundscapemodus. Op papier geeft het de indruk een stilistisch zootje te zijn, en eigenlijk is het dat ook, maar er waait wel een frisse wind door deze speelse en creatieve plaat, die zich ondanks een gebrek aan overkoepelende eenheid laat beluisteren als een auditieve trip van onbegrensde mogelijkheden.
Het album verscheen enkel op vinyl. Susana Santos Silva staat op dinsdag 1 april in de Handelsbeurs voor een concert met haar Lama Trio, met als gast Joachim Badenhorst. De dag erna speelt ze in La Resistenza met Pak Yan Lau (prepared piano) en João Lobo (drums).
