Wie een in sappige metaforen uiteengezette ‘ode aan de
stereotype lesbiënnes’-openingsalinea verwacht, is er aan voor de
moeite. Ik heb namelijk geen kriebelende fantasieën over wellustige
blondines die na een opwindend kussengevecht elkaar tussen de benen
vliegen voor een stiekeme stoeipartij. De gedachte aan lesbiënnes
confronteert mij enkel met de vaststelling dat er een groep vrouwen
bestaat die nóg minder geïnteresseerd is in mijn halfmannelijke
zelve. Dat zuigt, en niet op een leuke manier. Maar – en nu komt
mijn punt, of toch iets dat er op zou moeten lijken – het zal
allemaal niet gelegen hebben aan ‘Bound’, de sensuele film noir van
de gebroeders Wachowski. Ondertussen zijn ze broer en zus geworden,
maar een dikke tien jaar geleden leverden ze met ‘Bound’ een
stijlvol visitekaartje af waarmee ze de toegang kregen tot het
technisch grensverleggende ‘The Matrix’ (jawadde, bullet
time). Met hun debuut, ‘Bound’, een aantrekkelijke
genreoefening die tikkertje speelt met de conventies van de film
noir, verlegden ze een andere grens: de tandenknarsend irritante
stem van Jennifer Tilly sexy laten klinken. Whoa!
Chicago, een onopvallend appartementsgebouw, twee aangrenzende
kamers, een koppel geile dames en één koffer met twee miljoen
dollar. De pogingen van Corky (Gina Gershon en haar lippen) om op
het rechte pad te blijven na vijf jaar brommen komen vroegtijdig
tot een einde wanneer ze de mysterieuze Violet (Jennifer Tilly en
haar prammen) leert kennen. Violet is het trofeesletje van Ceasar
(Joe Pantoliano en zijn toupet), een lokale maffiawitwasser die
niet al te goed kan opschieten met de agressieve zoon van de grote
baas. Violet raakt geïntrigeerd door Corky en nog geen halve zwoele
blik en een verleidelijke flirtpartij later liggen de twee te
bakken als patatjes in de pan. Lekker. Violet wil weg uit het
gangsterwereldje en Corky heeft het perfecte plan om met een grote
som geld te ontsnappen. Uiteraard loopt dat geniale plan helemaal
niet zoals het zou moeten en kunnen de twee sexy dames alleen maar
hopen dat ze nog levend en geil uit het appartement geraken.
Gangsterfilms en film noirs zijn altijd al populaire
genrekapstokjes geweest waar jonge regisseurs hun onervaren ding
willen aanhangen. Kijk maar naar het karaktervolle ‘Hard Eight’ van P.T.
Anderson, het experimentele ‘Following’ van
Christopher Nolan en het postmoderne ‘Brick’ van Rian Johnson.
Ook de Wachowskis gebruikten het genre en zijn archetypische
kenmerken om hun prikkelende debuut rond te binden. De grote twist
van ‘Bound’ is dat het eens geen man-vrouw-koppel is dat een plan
beraamt om iemand te belazeren (een ondergewaardeerd werkwoord
trouwens, belazeren), maar twee vrouwen. Twee vrouwen die aan
elkaars lijf zitten te frunniken dan nog.
Maar het is de speelse manier waarop de sluwe ‘girl on
girl’-invalshoek wordt doorprikt die ‘Bound’ pas echt genietbaar
maakt. Ja, de personages zijn lesbiënnes, maar wanneer dat feit al
na een kleine twintig minuten (en een schitterende
verleidingsscène) wordt geconsumeerd, schieten de Wachowskis pas
echt in gang met hun spielerei: een vakkundig psychologisch kat-en
muisspelletje waarin de drie hoofdpersonages elkaar te slim af
proberen te zijn.
Om maar te zeggen dat eens de dames in de kronkelende plot
verwikkeld geraken, hun geaardheid er weinig toe doet. Tuurlijk, de
stijlvol in beeld gebrachte seksscène kunnen ze ons niet meer
afpakken, maar de echte aantrekkingskracht van ‘Bound’ ligt ‘m in
de fijn geconstrueerde plot, die bovendien heerlijk gestileerd in
beeld wordt gebracht, niet in het potentieel aan sensationalisme
omdat er toevallig twee dykes meespelen. Mijn bijdrage aan
de queer theory beperkt zich dan ook tot de vaststelling
dat Jennifer Tilly goed voorzien is van oren en poten en dat Gina
Gershon altijd eens mag langskomen om wat aardbeien over haar
lippen te laten glijden.
Ook al wordt er gretig gegoocheld met flashbacks, blijft ‘Bound’
verrassend helder in zijn opbouw. Visueel gebruiken de broers elke
gelegenheid om te stoefen, maar narratief gezien zijn ze
gecontroleerder en laten ze de gebeurtenissen zachtjes ontvouwen
(een meer duidelijke set-up kan je niet bedenken) om vervolgens de
spanning steeds hoger op te bouwen met een opeenvolging van
nagelbijtende set-pieces (het bezoekje van de flikken!). ‘Bound’ is
misschien niet het meest originele scenario ever, maar
hier hadden de broers wel nog een aanstekelijke speelsheid en
relativering tegenover het medium (let op de letterlijke
witwaspraktijken van Ceasar), iets dat voorgoed zou verdwijnen met
de komst van ‘The Matrix’, hoe kickass de eerste ook mag
zijn. Om van de filosofisch geneuzelde sequels nog maar te
zwijgen.
Visueel is ‘Bound’ om duimen en vingers bij af te likken. Het
begint al bij de openingsscène, een virtuoze cameratuimeling in wat
niet veel later een wandkast blijkt te zijn. De camera zoomt in op
een geknevelde en geslagen Gina Gershon en het verhaal begint met
zijn eerste achterwaartse stappen. De kijker is geïntrigeerd en
visueel is de toon gezet. Geholpen door de uitgekiende fotografie
van Bill Pope (het caleidoscopische shot met het whiskeyglas, cool)
en onder controle gehouden door een zuinig kleurenpalet (rood
fungeert als rode draad, ha!) wordt elke frame vakkundig en secuur
opgevuld. Zet daaronder de dreigende muziek van Don Davis en het
plaatje zou niet sfeervoller tot zijn recht kunnen komen. Enkel de
versterkte geluidseffecten (er kan geen personage passeren of er
moet een ‘wooosh’ klinken), mochten iets minder uitbundig zijn.
Niettemin, de plot trekt ‘Bound’ op gang, de beelden maken het
af.
Omdat ‘Bound’ zich bijna uitsluitend gedraagt als een uitgekookt
kammerspiel, moeten de drie hoofdrolspelers het
voornamelijk op hun eentje doen. Gina Gershon krijgt het minst
interssante rolletje en mag voor meer dan de helft van de film aan
een muur staan luisteren. Jennifer Tilly, die net een
Oscarnominatie had gekregen (hey, als Marky Mark al een
Oscarnominatie krijgt) voor ‘Bullets over Broadway’, mag dan weer
voluit gaan als de manipulerende femme fatale. Maar het is Joe
Pantoliano die eigenlijk nog het meeste indruk maakt als kleine
maffiaman die in het nauw wordt gedreven. Hij gaat erover (precies
Joe Pesci from another dimension bij momenten), maar houdt
zich nog net genoeg in zodat het nooit een belachelijke karikatuur
wordt. Knap.
‘Bound’ is een meer dan geslaagd regiedebuut voor de Wachowki’s.
Ze hebben, ondanks een beperkt budget, een lesbo noir gemaakt die
vooral visueel heel sterk uit de hoek durft te komen. Inhoudelijk
blijft het beperkt tot een ‘spel’ met genreconventies, maar het
gebrek aan diepgang en echte personages wordt goedgemaakt door een
strakke plot op een clevere manier naar een bevredigende climax te
laten krullen. En dat gestoei tussen Jennifer Tilly en Gina Gershon
zal nog veel langer in het hoofd blijven hangen dan eender welk
bullet-time-hoogstandje.
