Herfst 1991. Nirvana's “Smells Like Teen Spirit” was de ultieme floorkiller in heel de wereld. Tegelijkertijd trok het Ierse My Bloody Valentine met het weergaloze Loveless diepe rimpels in de onwelriekende poel van de muziekindustrie. Waar Nirvana voluit ging voor de expressionistische lelijkheid, kozen de Ieren doelbewust voor melodieus lawaai. Loveless is dan ook de absolute blauwdruk over hoe Lawaai en Melodie als een dolverliefd koppel kunnen samengaan.
Nochtans liet niets in het begin vermoeden dat de groep een ultieme klassieker in zijn vingers had. Toen Kevin Shields, in New York geboren maar op zijn zesde met zijn familie naar Dublin verhuisd, in 1984 met zijn jeugdvriend Colm O'Ciosoig My Bloody Valentine oprichtte, liet The Jesus And Mary Chain net zijn eerste oerschreeuw horen. Toeval? Misschien. De eerste twee e.p.’s van de band verkochten voor geen meter. Pas toen ze in nummer drie, A New Record By My Bloody Valentine, invloeden van de Schotse broertjes Reid verwerkten, trok de band voor het eerst de aandacht.
Maar My Bloody Valentine moest zichzelf nog uitvinden. Pas op de e.p. Sunny Sundae Smile uit 1987 hoor je voor het eerst die ijle, maar toch loodzware gitaren die het handelsmerk van de groep zouden vormen. In dat jaar voegde zangeres en gitariste Bilinda Butcher zich immers bij de groep. Een gouden zet: Butchers dromerige vocalen en morsige gitaren zouden een belangrijke stempel drukken op de band.
Isn’t Anything, de eerste volledige plaat uit 1988, veroverde al gauw de harten van elke rechtgeaarde muziekfanaat. Niet minder belangrijk: het album trok de aandacht van platenreus Sire/Warner Bros, die de groep tekende voor de Amerikaanse markt. In 1989 trok My Bloody Valentine zich terug in de studio, met een voor die tijd ongezien budget van 500 000 dollar van moederlabel Creation, om er pas twee jaar later weer uit te komen met een absoluut meesterwerk: Loveless.
Al van opener “Only Shallow” is het duidelijk: dit is perfectie ten voeten uit. My Bloody Valentine, dat is lichtjes atonale noise, hypnotiserende drumpartijen, een vloedgolf van loodzware, dreinende, op het eerste gezicht vals gestemde gitaren die fulmineren tot een heuse wall of sound, en daar bovenop de hemelse, aan The Cocteau Twins herinnerende zang van Bilinda Butcher. Anarchie met een strikje errond.
Butchers engelenzang en breed waaierende gitaarpartijen kregen navolging in groepjes als Slowdive en Ride, en ook de podiumprésence van My Bloody Valentine werd al gauw een hype: om hun machtige geluid ook live te genereren, hielden de groepsleden geconcentreerd hun gitaarpedaaltjes in het oog en vermeden ze elk contact met het publiek. De shoegaze was geboren, zeg maar het Engelse, ergens aan het impressionisme refererende antwoord op de grunge.
Loveless is ook dé plaat van perfectionist/knoppentovenaar Kevin Shields. In het uit pure razernij opgetrokken “When You Sleep” bijvoorbeeld, sluit zijn zangpartij naadloos aan bij die van Butcher. En zo gaat het maar door: van het uit een sublieme gitaarriff en withete noise opgetrokken “I Only Said”, over de perfecte osmose tussen drum, zang en gitaren in “Come In Alone” tot de waterval aan geluidjes in “Blown A Wish” en het opnieuw spinnijdige “What You Want”: My Bloody Valentine overvalt je, overspoelt je met een wall of sound, zonder evenwel een seconde de Heilige Melodie uit het oog te verliezen.
Maar My Bloody Valentine is niet voor één gat te vangen: in deze verrassend homogene plaat, deze potpourri van bezwerend lawaai, staan twee nummers die lichtjes afwijken. Het door Shields gezongen “Sometimes” — Sofia Coppola gebruikte deze song in de film Lost In Translation — als rustpunt, een oase in een woestijn van gitaren en subliem lawaai. Ook hekkensluiter “Soon” devieert van de zelfgekozen norm: het nummer is dansbaarder dan de rest van de plaat, alsof My Bloody Valentine nog op de valreep een brug wou slaan naar de toen razend populaire Manchester-beweging.
We schreven het al: de invloed van My Bloody Valentine valt niet te onderschatten. Zowel de postrockpioniers van Mogwai, de triphopgoeroes van Hooverphonic als het toen al wereldberoemde U2 zouden later inspiratie putten uit deze o zo belangrijke band. Ook hedendaagse groepen als The Radio Dept, The Twilight Sad, Lapko en Deerhunter halen hun mosterd voor een deel bij deze noisepioniers. De verwachtingen naar de opvolger van Loveless waren dan ook zo hoog gespannen dat het de groep verlamde. Eind jaren negentig speelde Shields een tijdje mee bij Primal Scream, maar ook dat is alweer verleden tijd.
Loveless is een ijkpunt, een richtingwijzer, één van die platen die elk beetje rockliefhebber in zijn bezit moet hebben. Helaas, ondanks jubelende reacties van pers en fans is de plaat nooit uit de rode cijfers geraakt. Loveless betekende ook de zwanenzang van My Bloody Valentine. Hoewel de band nooit officieel gesplit is, werd het nadien oorverdovend stil rond hen. Ook perfectie kent immers haar eindigheid.