92 min. / GB-USA /2006
Een hype met bijbehorende merchandising is nooit een
lang leven beschoren en verdwijnt altijd zo plots als hij opkwam.
Soms zelfs met nefaste gevolgen voor onze fauna. Begin jaren ’90
bijvoorbeeld wou iedereen na het zien van de hondjesfilm
‘Beethoven’ ook zo’n imposant kwijlbeest, tot ze een paar jaar
later bij het groot huisvuil werden gezet omdat ze, eens
uitgegroeid tot een monsterlijke hoogte, niet meer op de sofa
pasten. Hetzelfde geldt voor de clownvisjes uit ‘Finding Nemo’, die
massaal uit de oceaan geplukt werden, maar uiteindelijk te veel
verzorging vroegen en hun laatste weesgegroetje doorgesjast in de
toiletpot slaakten. Dat al die achtergelaten real
life/merchandiser beesten nog geen wraakplan op de mensheid
hebben voorbereid, is mij een diep raadsel.
Een hype zal de film ‘Miss Potter’ bij ons zeker niet worden (de
film is niet gericht op koters en konijntjes verkopen sowieso al
goed rond Pasen), maar de film gaat wél over een zeer
uitzonderlijke trend, die al meer dan honderd jaar standhoudt. Aan
de overkant van het kanaal zijn ze krankzinnig enthousiast als het
over de pastelschetsen en kinderboekjes van Beatrix Potter gaat.
Peter Rabbit is voor de Engelsen zo’n beetje wat Mickey Mouse is
voor de Amerikanen. Een Engelsman drinkt zijn thee zonder mankeren
uit een tas waarop een Peter Rabbit in zijn blauwe herenjasje op
een worteltje staat te knabbelen en snuit zijn neus in een zakdoek
waarop Jemima Puddle-Duck met haar donzig poepke staat te
schudden. Engeland draagt Beatrix Potter na een eeuw nog steeds op
handen: als vrouw die kleine verhaaltjes schreef over muisjes die
hun tanden stukbijten op servies en konijntjes die moeten vluchten
voor de lelijke buurman, maar ook als volksheldin die haar fortuin
en nek riskeerde om het landelijke natuurgebied ’the Lake District’
van de industrialisatieondergang te redden.
Na ‘Babe’ was het een dikke tien jaar wachten op een nieuwe film
van regisseur Chris Noonan. Een beetje overweldigd door het
onverwachte succes van zijn roze spaarvarken, groeide de twijfel en
de druk, maar uiteindelijk is het er dan toch van gekomen: ‘Miss
Potter’ ligt in dezelfde lijn als ‘Babe’, want op inhoudelijk vlak
maakt Noonan maar een kleine sprong van een komisch/schattig
verhaal over pratende diertjes naar een biopic over een vrouw die
praat mét diertjes. Hét verschil is dat ‘Miss Potter’ géén
familiefilm is. Buiten enkele prachtige animatiebeelden van kikkers
en eekhoorns die in Beatrix’ ogen tot leven komen – zeker en vast
de mooiste momenten uit de film- zal je klein grut er niet zoveel
plezier aan beleven: dit is een redelijk stijf romantisch/tragisch
drama en dan nog eentje waar niet bijster veel in gebeurt.
Maar vergis je niet: ‘Miss Potter’ is wel een geslaagde
biografie. Beatrix Potters (Renée Zellweger) leven is inderdaad
redelijk saai, maar als dochter van een stel conservatieve
middenklassers in het Engelse Victoriaanse tijdperk, werd ze nu
eenmaal geacht niet veel mee te maken. Beatrix verzet zich tegen
een leven in de schaduw van een ‘degelijke, welgestelde’ man en
wijst alle ‘perfecte’ kandidaten van haar moeder schandelijk af. Ze
tekent veel liever en met haar eerste kinderboekje ‘The Tale of
Peter Rabbit’ schuimt ze alle uitgevers af, van wie ze steeds
hetzelfde te horen krijgt. Een (alleenstaande) vrouw hoort zich
niet met zulke onnozelheid bezig te houden. Tot één uitgeverij toch
toehapt: de twee duffe broers van Warne besluiten haar boek als
grap te publiceren en gooien het bij wijze van onmogelijke opdracht
(winst halen uit een konijnenboek, hoe bestaat het?) in de schoot
van hun jongere broer Norman (Ewan McGregor), om hem te ontmoedigen
in zijn opwelling om mee in het uitgeversbedrijf te stappen. Wat ze
toen niet wisten, was dat een eeuw later honderden Japanners van
heinde en verre zouden komen voor de verhalenreeks van Miss Pottel.
Norman doet een geweldige job en hij raakt nogal gesteld op
Beatrix. Als hij haar ten huwelijk vraagt, gaan bij haar ouders
uiteraard de poppen aan het dansen. Een handelsman, hemeltjelief,
they carry dust into the house! Maar Beatrix laat zich
niet van haar stuk brengen…
Na de zeker niet onaardige persiflage ‘Down With Love’, waarin
Zellweger en McGregor al eerder toonden dat er tussen hen wel een
stevige knetter is, doen ze het hier nogmaals over in iets
gemakkelijkere rollen. Zellweger maakt haar kaakjes weer goed bol,
knijpt haar oogjes fijn en uit haar getuit mondje rollen weer
vooral veel kokette oohs!. Het probleem met Zwelgje is dat
er niet veel rollen voor haar geschikt zijn, ze speelt altijd min
of meer hetzelfde typetje met een andere pruik, maar dit personage
past haar echt als gegoten: voor een Amerikaanse zet ze een
voortreffelijke Victoriaanse vrijgevochten, doch schattige lady
neer, waarbij zelfs dat gedoe met haar mond niet (of toch minder)
stoort.
Maar het is toch vooral Ewan McGregor die de scènes een lift
geeft. Hij pakt je in met kerstpapier terwijl je er bij staat,
zelfs al zitten z’n lachkuiltjes verstopt achter een vals
uitziende, échte snor en krijgen we hem niet zoveel te zien. Maar
als Ewan zachtjes begint te zingen, dan wordt iedereen -van frigide
selder tot het hardst gekookte ei-, een beetje romantisch. Hun
ingetogen romance wérkt: ook al hebben ze nauwelijks een seconde
alleen samen (Beatrix wordt constant achtervolgd door een stokoude
chaperonne) en blijft het bij het ver en weer kegelen van lieve
blikken en één kus op het station, toch voel je de lichte spanning,
die realistisch afstandelijk wordt weergegeven binnen het tijdperk
van zwijgen en liegen, van schijn (én broek) ophouden.
Noonan is zo slim geweest om de boeiendste vier jaar uit
Beatrix’ leven te lichten en legt de focus op het tragische
(waarschijnlijk toch wat aangedikte) liefdesverhaal dat haar treft.
Hij weet de ziel van deze dromerige dame in zijn vlindernet te
vangen en vertelt de film op de best denkbare manier, namelijk
zoals Beatrix het waarschijnlijk ook zou vertellen: visueel teder,
met een oog voor kostumering en kleurgebruik en opgevat als een
snoezig, maar eerlijk verhaal met de nodige dosis ironie, vrolijke
uitwijdingen, snertse karikaturen en genoeg tijd om de prachtige
natuur te tonen.
‘Miss Potter’ is ingetogen, hartverwarmend en zelfs ontroerend,
maar je voelt je als kijker voor één keer niet commercieel
uitgemolken. De film wordt niet langer uitgerekt dan nodig, wat ook
al een verademing is, al komt het laatste stuk (haar leven op het
platteland) er maar een beetje achteraan hollen. Het probleem is
dat deze film maar moeilijk zal kunnen opboksen tegen de
blockbusters, het doelpubliek is redelijk eng en dat is ook meteen
mijn tip: ga alsjeblieft alleen als je een zekere binding voelt met
de Potterverhaaltjes (of met mensen met een overdosis
fantasie).
