87 min. /
VS-GB / 2006
Het grote probleem met onnozele actiefilms is het
feit dat ze zelden all the way durven te gaan met hun van
de pot gerukte nonsens. Telkens opnieuw moet er onlogische logica,
belachelijk uitgewerkte personageontwikkeling en een krampachtige
flutplot geïntroduceerd worden om het schaamteloze fungehalte naar
beneden te halen. ‘Crank’, een soort postmoderne pastiche van de
high-concept actiefilms uit de jaren negentig, is eindelijk nog
eens een volbloed over the top B-actiefilm die zo hard aan
het genieten is van zijn eigen bullshitkermis dat zelfs de zuurste
rabarbersmoel zal meegrijnzen wanneer het hoofdpersonage
getrakteerd wordt op een levensreddende pijpbeurt. En wie heeft er
nu een degelijk verhaal nodig wanneer er blowjobs worden
uitgedeeld om levens te redden?
Jason Statham, die stevige Brit die met zijn ‘Transporter’-films
al liet zien dat hij graag actiefestijnen maakt voor de adhd-jeugd,
speelt Chev Chelios (klinkt als een kinky pornoacteur, niet?), een
huurmoordenaar die op een onfortuinlijke dag ontwaakt met een
dodelijk virus in zijn lijf. Het goedje blokkeert de adrenaline in
zijn lichaam en Chev heeft hooguit een paar uur de tijd voor zijn
hart finaal bezwijkt onder het gif. Om wat tijd te winnen trekt
Chev als een opgefokte waanzinnige door de straten van Los Angeles
om toch voldoende adrenaline door zijn gespierde aderen te laten
pompen. Coke snuiven, liters Red Bull binnenkappen (zwaai maar naar
de sponsor), vechtpartijen met gangsters uitlokken en een
vluggertje in Chinatown, wat een mens niet allemaal kan doen om dat
hartje een beetje sneller te laten slaan. De tijd dringt, er moeten
veel klootzakken uit de weg geruimd worden en er moet een onwetend
liefje (Amy Smart) in veiligheid gebracht worden. Crank it up,
boys.
Na al de gefaalde gamesverfilmingen van de laatste jaren (mijn
‘Doom’-nostalgie is verneukt en van m’n panische zombie-angst
blijft er ook niet veel meer over sinds Paul Anderson ‘Resident
Evil’ door zijn kutmangel heeft gehaald), lijkt ‘Crank’ wel de
eerste film gebaseerd op een vette ‘shoot and kick ‘m all to
hell’-game die eens geen hondenkloten zuigt. Lijkt, want
‘Crank’ mag er dan wel uitzien als de onofficiële Grand Theft Auto:
The Movie (Google Earth zoeft over het scherm om een andere locatie
aan te kondigen als een nieuwe level), het is wel degelijk géén
verfilming van een populaire game. Debuterend regisseursduo
Neveldine en Taylor, duidelijk kinderen van de videogamegeneratie,
hebben eigenlijk de volgende stap gezet in het synergieproces
tussen de film- en de steeds belangrijker wordende gamecultuur.
Games beginnen steeds meer op films te lijken (zonder ‘Saving
Private Ryan’ was er geen ‘Medal of Honour’) en de filmindustrie
speelt ook alsmaar gretiger leentjebuur bij de game-concurrenten
(‘Saw’ had evengoed een succesvolle gamefranchise kunnen zijn). En
dan krijg je een geflipt hybridegeval zoals ‘Crank’, dat zich
nergens schaamt voor wat het eigenlijk is: een hyperkinetisch en
flitsend actievehikel met een onelinerspuiend hoofdpersonage die
steeds spectaculairder van de ene level naar de andere racet om de
‘eindbaas’ te vinden. Eenvoudig gezegd: ‘Crank’ is de coolste
videogameverfilming die niet gebaseerd is op een videogame.
Wat ‘Crank’ vooral genietbaar maakt is de dubbele houding om
zowel te werken als een balls to the
walls-testosteronexplosie (Chev die met zijn auto door een
winkelcentrum sjeest terwijl hij met zijn dokter telefoneert om
zijn ’toestand’ uit te leggen), als een zelfrelativerende ‘we
know it’s all silly bollocks’-knipoogfilm (een in elkaar
zakkende Chev in een apotheek op zoek naar epinephrine: ‘I’m
looking for something that begins with an E’. Ongeïnteresseerd
meisje aan de balie: ‘England?’). ‘Crank’ is een domme
actiefilm, en de makers weten dat niet alleen, ze zijn er nog trots
op ook. De premisse is niks meer dan een combo van ‘D.O.A.’, een
film noir uit de jaren vijftig en ‘Speed’, maar toch weten
de makers leuke dingen te doen met de flinterdunne opzet (die
neusspray! dat wafelijzer! het slagersmes!). En zo krijg je een
heel enthousiast gemaakt pulpfilmpje dat nergens vervalt in
gewelddadig geeuwnihilisme of ‘zie ons eens clever wezen’-gestoef
(hallo Guy Ritchie!). ‘Crank’ geeft het doelpubliek precies wat het
wil en ook al verzwakt de film een tikkeltje naarmate de climax
nadert (heel even komt een miniplotje gevaarlijk dicht in de
buurt), voor het merendeel is dit het equivalent van een
adrenaline-injectie die pas uitwerkt wanneer de aftiteling begint
te lopen (zeker even blijven zitten trouwens, een toepasselijke en
veelverklarende gag mag de film afsluiten).
Ook al is het een beetje het punt van de film, af en toe gaan
springduiveltjes Neveldine en Taylor er zodanig over dat het bijna
scheef dreigt te gaan. Die flashy beeldvoering en montage (dubbele
splitscreens, freezeframes, kleurenfilters, noem maar op) passen
dan wel volledig bij de stijl en de inhoud van de film, soms is het
gewoon teveel van het goede. Dat we door de borstkas van Chev
priemen om zijn pompende hart te zien vertragen, tot daar aan toe,
maar om datzelfde trucje te gebruiken om de harteklop van een
fucking duif te tonen, dat was dus écht niet nodig. Dat
soort overdaad is het onvermijdelijke neveneffect van een actiefilm
die belooft om tot ’11’ te gaan. Soms is die ’11’ gewoon te veel en
doet het een beetje pijn aan de grijze cellen. Maar laten we vooral
de leukere visuele gimmicks onthouden, zoals het moment waarop het
woord ‘cunt’ op het voorhoofd van Chev verschijnt wanneer
hij de retorische vraag ‘Does it look like I got cunt written
on my head’ aan een belager voorlegt. Geinige shit is dat.
Jason Statham is perfect gecast als de buttkickin’
badass die zich al grommend een weg slaat door de film
(waarvan de helft dan nog in zo’n ziekenhuiskleedje waarmee hij af
en toe eens zijn fotogenieke kont mag flashen) zonder z’n
coolness te verliezen. Een groot acteur kan je ‘m niet
noemen, maar hij heeft de fysieke uitstraling en een kurkdroge
komische timing die meer dan voldoende zijn om dit soort
prententieloos amusement naar de eindmeet te trekken. Amy Smarts
rol is iets minder dankbaar en een wipbeurt en plein
publique is nu niet echt de meest vrouwvriendelijke
gebeurtenis uit de film, maar ze lijkt zich wel te amuseren tussen
al dat mannelijk geweld. ‘Crank’ is nu eenmaal een film gemaakt
door jongens voor jongens. Sorry, dames.
‘Crank’ is heerlijke overdreven nonsens voor de
joystickgeneratie. Een luide en domme actiefilm die slimmer uit de
hoek komt dan de meeste ‘serieuze’ genregenoten. Zoek ‘guilty
pleasure’ op met youtube en de kans is groot dat negen op de
tien gevonden filmpjes scènes uit ‘Crank’ zijn. De zomerpulp heeft
een vroegkomertje en het is een bronstig mannetje geworden. Alle
nozems daarheen!
