Waaraan herken je een muzikaal genie? Moet hij als kleuter pianovirtuoos geweest zijn en op zijn twaalfde verjaardag al een handvol opera’s geschreven hebben? Kleiner zijn dan een meter zestig en zijn naam om de haverklap veranderen? Of volstaan een gescheurde spijkerbroek, een fuck you-attitude en een vroege zelfmoord?
James Holden heeft niks van dat alles. Erger nog, de Brit was ooit een trancenicht. Eind vorig millennium scoorde hij met “Horizons” een progressive househit, geheel volgens de wetten van Ferry Corsten en Armin van Buuren. Toen hij enkele jaren later Britney en Madonna remixte — zij het op weergaloze wijze — verloor hij al zijn geloofwaardigheid bij de critici. Maar zoals een groot literair genie ooit sprak: “het kan verkeren.” En gelukkig maar. Het debuut The Idiots Are Winning ligt meer in de lijn van Holdens recente mixcompilaties, waarop hij het beste van onder meer Black Strobe, Death In Vegas en Christ. naadloos aan elkaar rijgt.
Laat net dat het geniale zijn aan Holdens eigen muziek: als een muzikale omnivoor schrokt hij haast onverzoenbare referenties naar binnen om ze niet veel later in een nieuwe vorm weer uit te spuwen. Hij begeeft zich op ondenkbare grensgebieden waar hij uit een bodemloos creatief reservoir kan putten. Op “Idiot” laat Holden als een gezwind geluidsfetisjist schelle Nintendo-bliepjes over een pulserende housebeat huppelen. “10101” teert op een minimaal baslijntje waaraan clicks ’n’ cuts toegevoegd worden. Hierop worden inventieve drumpatronen geplaatst en het geheel wordt versierd met noise-popgeluiden. Ellen Allien aan de rohypnol. Of Tom Jenkinson onder narcose.
Door zijn obstinate klanktapijten valt het totaalgeluid van The Idiots Are Winning nog het best te vergelijken met dat van Nathan Fake. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat Holdens label Border Community onderdak geeft aan dit andere wonderkind van de dance. Maar in tegenstelling tot Fake houdt Holden het dansbaar; vaak laat hij schizofrene geluiden op bijzonder vette beats balanceren.
Holden is geen Prince, noch een Cobain. Hiervoor heeft hij te veel lak aan de gaande conventies en ondermijnt hij zijn eigen kansen op succes door een debuutplaat af te leveren waarop slechts een handvol échte nummers staan. Van de tien tracks bestaat de helft immers uit korte stijloefeningen. Als kers op de taart serveert Holden de luisteraar tijdens “Intentionally Left Blank” op een dikke twee minuten stilte. Op die manier zet hij zichzelf buitenspel.
Toch heeft de muziekwereld op tijd en stond een persoon als James Holden nodig. Een wat sjofel uitziende dj in een Judas Priest T-shirt die de hele dancescene vanuit een underdogpositie een ferme trap onder de kont geeft. Een zelfverklaarde idioot die met zijn sonische goochelarij tegen de schenen schopt van alles en iedereen en die zelfs een eigen platenlabel nodig heeft om het aan de man te kunnen brengen.
Een weergaloos album is The Idiots Are Winning zeker niet. Daarvoor ontbreekt het aan coherentie. Een rode lijn of een verhaal is ver weg. Holden begeeft zich op het terein van Aphex Twin en legt hem het vuur na aan de schenen. De plaat is bij momenten uitermate boeiend en bijzonder verslavend. A stroke of genius, zoals u wil. Volgens Holden zelf gaat hier slechts om een e.p. die later dit jaar opgevolgd zal worden door zijn echte debuut. Wij houden ons hart al vast. Heil aan de idioten!
