Peter Jackson sluit de meest succesvolle trilogie af sinds
George Lucas ons opzadelde met ‘Star Wars’, en doet dat in het
geheel genomen met stijl. ‘Return Of The King’ is een oversneden
heldenepos over moed in het aanzicht van wanhoop, de kracht van het
goede over het kwade, en mannen die allemaal meedingen naar een
prijs voor de meest fotogenieke baard. De fans mogen nog één keer
hun tent opzetten in de cinema, waar ze het spektakel minstens vijf
keer zullen beleven, voor ze terug verbannen worden naar de garage
dan wel kelder van hun ouders. Dat ze er maar van genieten.
In dit slotstuk van de Ring-saga, zien we hoe Minas Tirith, het
laatste bolwerk van de mensen op Midden-Aarde, zwaar onder
belegering komt te liggen van de troepen van Sauron. Denethor,
vader van Boromir en Faramir en bijgevolg verantwoordelijk voor hun
namen, is een zwakkeling met onrustwekkende psychologische
problemen. Bijgevolg neemt Gandalf de leiding over de verdediging
van de stad in ware Pattonstijl van hem over, terwijl hij wacht op
versterking van Aragorn en de troepen van koning Théodred.
Ondertussen zien we hoe de verraderlijke Gollem steeds meer een wig
drijft tussen Frodo en (“wij zijn alleen maar vrienden”) zijn
tuinman Sam, terwijl het vuur van Mount Doom (klinkt als een Club
Med-bestemming) aan hun hielen likt.
Hoewel het Jacksons bedoeling was om een trilogie te maken
waarvan je de delen achter elkaar zou kunnen projecteren, was er
toch een duidelijke verandering in stijl merkbaar tussen ‘The Fellowship’ en ‘The Two Towers’, waarbij de tweede film
aanzienlijk kouder was, met duistere, lelijke kleuren en een
onherbergzame sfeer. In ‘Return Of The King’ zien we nu een
tegengestelde beweging: de film begint (een korte openingssequens
niet te na gesproken), in monochroon aandoende soberheid, en
evolueert dan naar het einde toe naar een rijker, levendiger
kleurenpalet, waarin we zowaar een beetje groen en geel
terugvinden. Die evolutie is mooi in beeld gezet, en stuurt de
emotionele weg die de film aflegt, aanzienlijk bij.
Inhoudelijk bevat ‘Return Of The King’ het meeste pathos van de
drie delen, iets waar de fans allicht zeer tevreden mee zullen
zijn, terwijl alle anderen zich zullen afvragen of het niet een
beetje minder kan. Koningen en generaals sturen hun legers een
wisse dood tegemoet (Fight! Death! Death!), krijgers zuchten
eens diep en aanvaarden dan maar dat ze niet levend zullen
terugkomen, en kleine ventjes met harige voeten worstelen zich een
berg op om de hel zelf binnen te treden. ‘Hebben we nog eten voor
de terugreis?,’ vraagt Frodo. Welke terugreis?
Dat soort van epische pathetiek hoort er nu eenmaal bij,
veronderstel ik – ‘Lord Of The Rings’ is een essentieel bombastisch
gegeven, en wie na de eerste twee delen niet had kunnen verwachten
dat Jackson voor het slotstuk alle registers zou opentrekken, heeft
niet goed opgelet. Dit is geen verhaal over kleine mensjes die
gefluisterde dialogen voeren, maar over koningen die donderpreken
afsteken.
Wat dat bombast echter wél tot gevolg heeft, is dat de film erg
lang gaat lijken. ‘Return Of The King’ is maar liefst 200 minuten
lang, en die voel je. Vooral tijdens het eerste uur, waarin we een
aanleiding krijgen naar de slag om Minas Tirith – een aanleiding
die veel mensen op hun horloge zal doen kijken omdat ze toch zó
lang duurt – en tijdens de laatste 30 minuten, waarin we uitgebreid
van de personages afscheid nemen. Zéér uitgebreid. Dat soort van
scènes zouden beter thuishoren in een “extended dvd-edition”,
waarin de kijker z’n eigen kijktempo kan bepalen, maar in een
bioscoop zorgen ze maar al te vaak voor ongeduld.
Tussendoor, echter, krijgen we twee uur absoluut vuurwerk – de
strijd om Minas Tirith is een huzarenstukje, met digitale
olifanten, draken en adelaars die er allemaal redelijk
geloofwaardig uitzien. En wat het belangrijkste is: Jackson weet
z’n prestatie uit ‘The Two Towers’,
met de slag om Helmsdeep, te evenaren. We blijven altijd
georiënteerd binnen de slag, we weten steeds wie wie is, waar we
ons bevinden en waarom. De stroom slechte actiefilms van de
voorbije zomer bewijzen dat dit soort scènes een heel eigen soort
van talent vereisen, dat niet iedereen gegeven is.
Mijn favoriete verhaallijn, was echter de meer persoonlijke
strijd tussen Frodo, Sam en Gollum, culminerend in een lange
confrontatie op Mount Doom; de climax van die plotlijn, is een
oprecht kippenvel-inducerend moment, dat knettert van de suspense
en de emotie. DÃ t is nu eens een stukje grote cinema. Alleen jammer
dat het daarna nog zo lang duurt voor de aftiteling loopt.
Peter Jackson heeft hier een waardig einde gemaakt aan een
indrukwekkende technologische en logistieke prestatie. Ik zal wel
nooit een echte fan worden, ik zal me altijd wel blijven afvragen
of al die freaks soms te weinig liefde hebben gekregen als kind.
Maar met al dat, heb ik van alledrie de films genoten, van deze
niet minder dan van de andere. Laat de stormloop naar de kassa’s
beginnen.
http://www.lordoftherings.net/
