111 min. / USA
Vreemd toch, hoe smaken kunnen verschillen. ‘You Can
Count On Me’ was de winnaar van de prestigieuze prijs voor beste
film op Robert Redfords Sundance-festival en werd alom bejubeld als
een prachtig stukje cinema. Maar dan kijk je ernaar, en je zit de
hele tijd te geeuwen. Waar halen die Amerikanen dat
eigenlijk?
Laura Linney speelt Sammy, een alleenstaande moeder van een zoontje
van acht, die een nogal onopvallend leven leidt in het nogal
onopvallende stadje waar ze is opgegroeid. Haar ouders stierven in
een auto-ongeluk toen ze een jaar of twaalf was, en sindsdien heeft
ze er wel zo ongeveer alleen voorgestaan, met de zorg van haar
jongere broertje er nog bij.
Dat broertje is nu het probleemgeval van de familie geworden, een
jonge man genaamd Terry die al overal heeft gezeten zonder zich
ergens voorgoed te vestigen. Aan het begin van de film zien we hoe
Terry, gespeeld door Mark Ruffalo, terugkeert naar zijn thuisplaats
om geld af te troggelen van zijn zus. Tegen zijn verwachtingen in,
blijft hij echter een tijdlang bij haar logeren, en we zien hoe
Terry een diepe band sluit met zijn neefje. Misschien voor het
eerst krijgt Terry een echte verantwoordelijkheid tegenover iemand.
Ondertussen beleeft Sammy een affaire met haar baas, Matthew
Broderick, de saaiste mens op aarde. (In de film, bedoel ik.)
‘You Can Count On Me’ is een poging om, met de spreekwoordelijke
lach en traan, een levensechte blik te werpen op de bekommernissen
van “gewone mensen”. Wat dat betreft verschilt de film niet erg
veel in z’n opzet van het eerder dit jaar uitgekomen ‘In The Bedroom’‘. Maar in die film gebeurde
er iets uitzonderlijks met die gewone mensen, we waren er getuige
van hoe hun geordende, hypocriete leventje afbrokkelde. In deze
film zien we een omgekeerde beweging: de rebel komt terug naar huis
en krijgt daar niets anders te slikken dan de boodschap dat het
beter is een productief lid van de samenleving te zijn. Dat het
beter is datzelfde hypocriete leventje te gaan leiden, dus. Zou
regisseur Kenneth Lonergan dat nu echt geloven?
De hele mentaliteit van deze film doet je afvragen of Lonergan wel
weet dat de onschuldige jaren vijftig, met Cary Grant in de
bioscoop en Doris Day op de radio, ondertussen al lang voorbij
zijn. Wanneer Terry zijn zus eerst ontmoet, vraagt Sammy hem of hij
nog wel naar de kerk gaat. En ze méént het, dit is niet satirisch
bedoelt. Flikker nu toch eens een end op, als filmmaker hoor je
heilige huisjes ineen te schoppen, niet ze overeind te zetten.
Sammy beëindigt haar overspelige relatie na een gesprek met haar
priester, die trouwens gespeeld wordt door de regisseur zelf, in
een staaltje van wellicht onbedoelde, maar niettemin heerlijke
ironie – de prediker speelt een priester. Terry hervindt zichzelf
wanneer hij het graf van zijn ouders gaat bezoeken. Geen enkel
cliché wordt ons bespaard, en dat alles vanuit een burgerlijke
moraal die niets met de werkelijkheid te maken lijkt te
hebben.
De acteerprestaties zijn evenwel goed, met een Laura Linney die in
wezen de hele film draagt – jammer dat er zo weinig te dragen valt.
Mark Ruffalo vult mooi aan, en vaak voel je gewoon hoe de beide
acteurs proberen een reëel gevoel van een oudere broer-zus relatie
op te roepen, maar het lukt hen niet. Net zoals in elke melige
Amerikaanse film, zijn de personages hier pas beginnen bestaan op
het moment dat de film begon. Elke geschiedenis die ze hier
oprakelen, klinkt fake, niet door de acteurs, maar door het slechte
script. Rory Culkin speelt Linney’s zoontje, dus sidder en beef
maar alvast – er is een nieuwe telg uit de infernale Culkinclan
opgestaan!
‘You Can Count On Me’ is een doordeweekse tv-film, opgeblazen tot
bioscoopformaat. Het is niet het echte leven van normale mensen,
het is de melige, Hollywoodiaanse interpretatie daarvan. Het is
bedroevend dat een onafhankelijk geproduceerde film al evenveel
slijm voortbrengt als het ergste dat we uit de grote studio’s te
zien krijgen. Als art-house nu ook al mainstream wordt… Misschien
kunnen we zelfs nog een tegenovergestelde beweging verwachten,
krijgen we Van Damme in een kunstfilm van Atom Egoyan te zien? Er
zijn al vreemdere dingen gebeurd. De lof voor deze draak,
bijvoorbeeld.
http://www.youcancountonmemovie.com
