Bij sommige films zit je je twee uur lang af te vragen wat het
nu precies is. Neem bijvoorbeeld het recente ‘‘Confessions of a Dangerous Mind’. Is het
een komedie, een drama, een thriller of alledrie tegelijk? Bij
andere, zoals deze ‘Equilibrium’, weet je dat precies: het is
crappy scifi, maar wat je je zit af te vragen, is wat makers er
eigenlijk mee van plan waren voordat ze de onfortuinlijke keuze
maakten ermee verder te gaan dan pre-productie. Werd dit
verondersteld een A-film te zijn? Een B-film? Een B-film met een
knipoog? Een B-film on the rocks? Geen idee, maar ervan uitgaand
dat niemand de bedoeling heeft een slechte film te maken, moet het
althans iets heel anders zijn geweest dan wat we op het scherm te
zien krijgen.
Filmmakers zijn er nog altijd vast van overtuigd dat de vroege
jaren van deze nieuwe eeuw een derde wereldoorlog zullen brengen
(ze mogen wel eens gaan opschieten). Nadat dit conflict een groot
gedeelte van de wereld aan flarden achterliet, besloot de overheid
om de oorzaak van alle oorlogen bij de wortel aan te pakken, en
emoties zelf te verbieden. Geen oorlogen meer, geen misdaden, geen
haat – het verlies van liefde, vriendschap, geluk zijn opofferingen
die ze “met plezier maakten”. Kunst, literatuur, muziek enz. werden
verboden, en de gehele bevolking neemt verplicht elke dag een dosis
Prozium (!), om te vermijden dat ze opnieuw zouden gaan voelen. Het
standpunt van de film beperkt zich tot Libria, allicht de naam voor
Groot-Brittannië na de oorlog, maar het is natuurlijk mogelijk dat
de onderdrukking van menselijke emotie een mondiaal gebeuren is.
Prozium-slikkers van de wereld, verenig u!
Christian Bale speelt John Preston, één van de Tetragrammaton
(die naam!), de speciale elite-politiemacht die ermee belast is
alle voorwerpen met emotionele connotaties op te zoeken en te
vernietigen. Aan het begin van de film zien we hem de Mona Lisa in
de fik steken, het enige schilderij waarvan je zeker kan zijn dat
elk lid van elk publiek ter wereld het zal herkennen. Prestons
vrouw werd enkele maanden geleden levend verbrand door de overheid
aangezien ze sense-crime pleegde, maar hij heeft daar geen
persoonlijke gevoelens bij. Vraagje: hoe komen mannen aan een vrouw
en kinderen in een wereld zonder emoties? Na een ontmoeting met een
pas gearresteerde dame (Emily Watson), besluit Preston echter om op
te houden met het innemen van zijn Prozium. Voor het eerst kan hij
weer genieten van een mooie zonsopgang, maar nu loopt hij
natuurlijk levensgevaar, dat spreekt voor zich.
‘Equilibrium’ is één van die films die er schijnbaar van
overtuigd is dat onze toekomst een onverdeeld tranendal zal zijn,
met een totalitair regime dat ons doen, laten en zelfs denken van a
tot z zal beheersen. Dat soort van films hebben we al wel eens
eerder gezien, natuurlijk, en hoewel ze waarschijnlijk niet
helemaal ongelijk hebben, is het nieuwe er onderhand wel een beetje
vanaf. Dit is weinig meer of minder dan een legpuzzel van elementen
uit bestaande films en boeken. Passeren de revue: ‘1984’,
‘Fahrenheit 451’, ‘Brave New World’, ‘Metropolis’, ‘Blade Runner’
en, wat de actiescènes betreft, ‘The Matrix’ en ‘Minority Report’. ‘Equilibrium’ is zelfs
leuker als spelletje zoek-het-bronmateriaal dan als film op
zichzelf. Zelden een prent gezien die zó bij elkaar gejat was als
deze.
Christian Bale staat de hele film lang te acteren met een
gezicht alsof hij aan constipatie lijdt – dat heet dan
gevoelloosheid, schijnbaar. Waar hij werkelijk mee bezig is, lijkt
mij, is wanhopig proberen zijn lach in te houden. Het kan dan ook
niet makkelijk zijn om dit soort materiaal met een uitgestreken
gezicht aan de man te brengen. De steeds charmante Emily Watson is
beter, in een rol die haar tenminste toelaat om meer dan één
gezichtsuitdrukking te gebruiken, maar haar aandeel in de film is
dan weer bedroevend klein.
Regisseur Kurt Wimmer houdt de pas erin en een aantal van de
actiescènes zijn goed in elkaar gestoken, maar ook wat de visuele
inhoud betreft, hinkt ‘Equilibrium’ ver achter op z’n meer
illustere voorgangers. Als relatief low-budget film (20 miljoen
dollar in een industrie waarin zelfs de laatste komedie met Sandra
Bullock er 60 kostte), heeft men hier simpelweg niet de middelen om
een geloofwaardige wereld voor ons op te trekken. Het grootste deel
van de film speelt in anonieme gebouwen, en wanneer we dan toch een
zicht krijgen op de wereld buiten de ramen, zien we een landschap
dat overduidelijk uit CGI is opgebouwd.
Speciaal voor de gelegenheid werd wel een nieuwe vechtstijl
ontwikkelt, waarin pistolen worden gehanteerd als waren het
zwaarden – we zien de personages fluks over en weer springen,
salto’s maken, hun armen kruisen en weer ontkruisen, terwijl ze
kogels aan het afvuren zijn. Je zou jezelf de vraag kunnen stellen
of het op die manier niet enorm moeilijk wordt om doel te treffen,
maar dat is natuurlijk niet de bedoeling. Het is trouwens ook
irrelevant, aangezien niemand buiten de Tetragrammaton (ik kan maar
niet genoeg krijgen van die naam), kan richten. Dit is één van die
films waarin onze held doodkoud door een kamer vol gewapende
vijanden stapt, en nog geen schampschot te verduren krijgt. De
onversneden absurditeit van het hele gebeuren is voldoende om
iedereen een glimlach op het gezicht te toveren – wat dan ook
meteen de enige goede referentie is die je deze onwaarschijnlijke
rip-off kunt geven.
‘Equilibrium’ is een grotere dief dan Winona Ryder in rayon vier
van haar plaatselijke kledingwinkel, en biedt hooguit een paar
actiescènes die niet zo goed zijn als had gekund, en wat filosofie
voor de dude-generatie. Doorspoelen, die boel!
http://www.dimensionfilms.com/equilibrium
