Zorgt Clean Feed jaarlijks voor een paar dozijn nieuwe releases, dan situeert de meerderheid daarvan zich eigenlijk in het kamp van de jazz. Dat is dan niet de definitie van zij die zweren bij flukse hardbop en andere old school toeter- en swingpartijen, maar een moderne update, vaak met uitlopers naar andere genres en werelden. Bij het Portugees-Franse kwartet Deux Maisons wordt de link met de jazz eigenlijk volledig overboord gegooid; zij vertoeven in een universum van geïmproviseerde kamermuziek.
De naam van trompettist Luís Vicente is hier al eerder gepasseerd. Hij houdt er dan ook een paar projecten op na die zich in de fontlinie van de Portugese improvisatie bevinden. Zo was er het eigenzinnige Clocks & Clouds, dat een paar muzikanten en stilistische tics deelt met vlaggenschap het RED Trio, maar ook Zero Sum, debuutalbum van het kwintet Fail Better!, maakte hier redelijk wat indruk. Daarnaast is hij ook actief in duo met de naar Lissabon uitgeweken Fin Jari Marjamäki, met een combinatie van elektronica en impro die nu eens ingetogen en fragiel klinkt, en dan weer bruisend en zomers. Drummer Marco Franco is meegekomen vanuit Clocks & Clouds en gaat zich ook hier te buiten aan een vrij verkennende stijl, waarbij het niet zozeer gaat om de maat aangeven, maar kleuren, bijkleuren, z’n instrument ontdekken en inpikken op wat zijn kompanen hem voorschotelen.
Daarvoor krijgen de Portugezen hulp van de Franse broers Théo en Valentin Ceccaldi (resp. viool en cello), twee vertegenwoordigers van een nieuwe generatie die zich stilaan een weg banen naar de eerste liga van de Franse en Europese impro en de uitdaging blijven aangaan om aan de zijde van uiteenlopende muzikanten hun kunstjes te laten horen. Vooral de naam van cellist kan een belletje doen rinkelen. Zo maakt die onder meer deel uit van het Franse Walabix, waarmee Bart Maris enige tijd een concertreeks speelde, viel hij te horen bij Vicente & Marjamaki en staat hij naast de Belgische rietblazer Manuel Hermia en drummer Sylvain Darrifourcq op een nieuwe release van het Britse Babel Label.
For Sale is alleszins geen licht verteerbare brok die je erin kan lepelen als een romig papje. Extreem vervreemdend is het ook niet, maar die ‘all compositions by Deux Maisons’ mag vermoedelijk geïnterpreteerd worden als een daad van akoestische, instant interactie, want er is geen sprake van thema’s die blijven rondhangen, ritmes die een expliciete maat bevatten of samenspel dat voortdurend in dezelfde richting kijkt. Nee, hier gaat het om parallelle, maar soms best ver uit elkaar liggende routes, met muzikanten die aan elkaar gebonden zijn met muzikale koorden, maar ze dan wel heel erg laten vieren. De zes composities voelen soms aan als prikke(le)nde golfbewegingen van geluid waarin de samenhang evident is voor wie de oren spitst, maar nooit helemaal duidelijk wordt welk recept daarvoor gebruikt wordt.
Zo start “Two Balconies” vanuit percussiegerommel dat gaandeweg gezelschap krijgt van zacht strijkwerk en Vicente met een demper. Eerst grillig, daarna meer iets van lange bewegingen, richting drone-terrein zelfs, een droombeweging op een onophoudelijk wentelend fundament. Heel even ook een beetje verwant aan de lyrische, ongrijpbare muziek die Okkyung Lee en Peter Evans samen maakten. Soms meer in de stijl van de Engelse impro uit de jaren zestig en zeventig. Denk Kenny Wheeler en Tony Oxley, maar dan met strijkers die doen denken aan Carlos “Zingaro” en Vincent Courtois. Of Jon Rose en Ernst Reijseger.
In “No Dogs” gebeurt het allemaal wat assertiever, is het verkeer wat wispelturiger en hoekiger, staan pizzicato en gestrijk op gelijke hoogte en lijken de impulsen even van alle kanten tegelijk te komen. Toch krijgt het gaandeweg meer focus, bewegen de muzikanten zich in cirkels die elkaar gaandeweg meer kruisen, als vendiagrammen met groeiende en slinkende overlappingen. De focus vernauwt, de samenhang neemt toe, ook al blijft zo’n Franco dan voortdurend in de weer. Het resultaat is een soort kamermuziek die zichzelf onophoudelijk in vraag blijft stellen, hier en daar vage flarden uit de volkstraditie toelaat, de draak lijkt te willen steken met de klassieke traditie en dat combineert met een imponerend gebruik van de mogelijkheden van de instrumenten. En toch wordt het geen vergezochte kermis. In het compacte “No Bedroom” gebeurt dat het meest krachtig, wordt de cello even de ritme-aangever, al blijft het allemaal rollen en tuimelen zonder helemaal in de pas te lopen.
Het langere “Two Living Rooms” laat dan weer het meest subtiele geluid horen: open en sober, op het minimale af, wat nog eens gespiegeld wordt in “Three Clean Bathrooms”. Maar eigenlijk heeft het ook niet zo heel veel nut om die stukken te beschouwen als aparte kamers in een huis, want For Sale houdt vooral steek als een aaneenschakeling van verkenningen die wel wisselen qua tempo, dynamiek en klankkleur, maar die vooral ook de identiteit uitdragen van een kwartet met een eigen sound, die raakvlakken heeft met een traditie van kamermuziek en improvisatie, maar eenvoudige labeling behendig weten te vermijden. Een jonge band met een verrassende maturiteit ook, die het goedkoop scoren overslaat en meteen op zoek gaat naar een verhaal waarop kan verder gebouwd worden. Met succes.
