Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve recordbrekende 400 miljoen dollar op, maar deed dat wel tijdens de nadagen van de pandemie) van het eerste deel van Dune togen regisseur Denis Villeneuve en zijn team vrijwel onmiddellijk aan het werk voor een tweede deel. Een staking van de scenaristen in Hollywood, waar uiteindelijk ook de acteurs bij aansloten, gooide vorig jaar roet in het eten met als gevolg dat Part Two nu pas in de Belgische zalen landt. Het lange wachten wordt echter meer dan beloond. Dune Part Two is het soort epische spektakel dat zowel de geest als het hart voedt.
“Wanneer begint de film?” Ondanks de lauwerkransen voor Part One was dit een vaak gehoorde klacht bij de gemiddelde bioscoopbezoeker. Villeneuve stak zo veel tijd in het opbouwen van de
verschillende werelden en het voorstellen van de tientallen personages in Dune Part One dat het geheel meer aanvoelde als een prelude die hintte naar “things to come”. Het spreekt echter in het voordeel van de Canadese cineast dat hij het op deze manier heeft aangepakt en dus bewust tegen de hedendaagse gang van zaken in het filmbedrijf is gegaan. De wereld van Dune is, ondanks narratieve vereenvoudigingen om het geheel filmisch te stroomlijnen, erg complex en het vraagt nu eenmaal kunde en inzicht om hiermee om te gaan. Wie liever een afgeslankte, maar daardoor ook hopeloos verwarde versie wil zien, kan nog altijd terecht bij die van David Lynch uit 1984.
Hoewel Part Two nog altijd het verhaal van Paul Atreides vertelt, komen steeds meer vrouwelijke personages voor het voetlicht. Was Paul in Part One eerder een variant op de twijfelende prins Hamlet uit het gelijknamige werk van Shakespeare, dan ontpopt hij zich tijdens zijn verblijf bij de Fremen in Part Two tot “Lisan Al Gaib, de Stem uit de Andere Wereld”. Deze rol heeft hij in belangrijke mate te danken aan de handige manipulaties van zijn eigen moeder, Lady Jessica. Ook de Bene Gesserit, het mystieke, religieuze zusterschap, komt meer op de voorgrond en profileert zich als de macht achter de macht. Een politiek actief matriarchaat in de schaduw van het patriarchaat. Achter elke sterke man in Dune staat duidelijk een nog sterkere en gevaarlijkere vrouw.
Deze intrigerende inhoudelijke ontwikkelingen zouden ons bijna doen vergeten wat voor een immer
sieve ervaring de film op visueel vlak is. In interviews naar aanleiding van Dune Part Two onderstreepte Villeneuve keer op keer dat ook science fiction verankerd moet zijn in de realiteit. Om dit te bereiken, liet hij dan ook de camera’s rollen op echte locaties in Jordanië en bouwde hij zoveel mogelijk echte voertuigen en objecten. Enkel op die manier ontstaat er volgens hem een naturalisme die de psychologie van de personages voedt. De montage trakteert ons bovendien op indrukwekkende vista’s van Harkonnen soldaten die een heuvelrug opvliegen, maar ook op intense close-ups van de door de specie blauw geworden ogen van Paul.
Dune Part Two zet de kroon op het oeuvre van Denis Villeneuve met een episch spektakel dat zijn weerga niet kent in de sciencefiction. Een boodschap ter lering ende vermaak wordt niet ingelepeld of als zoete koek verkocht, maar het is niet moeilijk om de vele thema’s van de film toe te passen op huidige ontwikkelingen – gaande van de oorlog in Oekraïne tot klimaatvluchtelingen die de Sahara oversteken en onderweg radicaliseren. En dat allemaal in de hoop het beloofde land te vinden of ten minste een ‘Messias’ die er de weg naartoe wijst. Voeg daarbij de eeuwenoude machtsstructuren toe van een elite die alles overziet en je begrijpt hoe de visionaire geest van Frank Herbert nu tot volle wasdom komt in een film die zoveel meer is dan “de eerste, echt geslaagde verfilming” van Dune uit 1965.
