Een vrouw, een man, een crisis die hun idyllische samenzijn overhoop gooit: de formule die Paul Verrept voor Brandingen bovenhaalt, is zo oud als de straatstenen. Toch blaast de auteur het oeroude vraagstuk omtrent de verschillen en geschillen tussen de seksen op originele en actuele wijze nieuw leven in. Met de komst van ander leven, over zee, van ergens ver weg. Kortom hoe migrerende vluchtelingen de routine van een bestaan binnenstebuiten keren…
Brandingen valt uiteen in twee delen. In De vloed is zij aan het woord, een naamloze vrouw. Zijn versie van de relatiebreuk, die van haar even naamloze partner, volgt in De vlucht. Spaarzaam is de taal waarmee Verrept aan de slag gaat. De zinnen zijn afgemeten, dichterlijk van toon en geladen: er valt in dit amper 83 bladzijden tellende boekje steeds meer te lezen dan er staat. Zo is de vanzelfsprekende relatie tussen hem en haar in eerste instantie inderdaad als een vloed: het overkomt het vrouwelijke personage – zij heeft er geen woorden voor, geen verklaring. De relatie is bestendig precies omdat ze zo logisch is, niets nodig heeft buiten het opeenvolgen van de dagen zelf. De lezer kan zich afvragen of er sprake is van diepe liefde, doch het antwoord is dat de liefde schuilgaat in de evidentie der details, hoe kleine rituelen die een buitenstaander misschien niet eens zou opmerken structuur geven aan hun beider bestaan.
Echter geen drama zonder crisis – dat wisten de Grieken ruim twee millennia geleden al. Het drama manifesteert zich onder de vorm van lichamen, het aangespoelde bewijs dat het leven zich niet altijd en overal even onbekommerd over details kan heen bewegen. Het brengt haar compleet uit evenwicht. Want zij wil iets doen. Iets kunnen doen. Niettemin: het is te laat. Een overleden kind maakt ineens een kloof zichtbaar tussen haar en haar partner, een afgrond die ze nooit had vermoed. Hij probeert het leed en de pijn immers niet te zien, terwijl er voor haar niet naast te kijken valt. De lichamen worden als het ware deel van haarzelf, in haar leven deze doden voort, terwijl hij de problematiek vanuit een ivoren toren bekijkt, rationeel, als een gegeven dat niet raakt aan zijn eigen existentie, alsof het organisch materiaal van wat ooit mensen waren niet vlak aan hun woning aan zee aanspoelt. Hij wordt voor haar een vreemde, door de afstand die hij tot hen voelt.
Construeert Verrept hiermee de klassieke (wan)verhouding tussen vrouw en man, emotie versus ratio, affectie versus lust? Feit is dat de portrettering van het mannelijk personage doorheen De vlucht niet vrij blijkt van mannelijke archetypering. En het spreekt haast voor zich dat de man een transformatie moet doormaken, waar liefst ook een vluchteling aan te pas komt: de vreemden moeten eerst ophouden vreemden te zijn, vooraleer ze hem uit zijn lood kunnen brengen, en hem de nodige wijsheid kunnen bijbrengen. Dan stelt zich de vraag: is dit niet al te helder? Zo helder dat waar Verrept er via het vrouwelijke personage in slaagt iemand universeel neer te zetten die toch aanvoelt alsof ze uit vlees en bloed bestaat, hij zich vastrijdt in iets wat op een cliché lijkt bij zijn uitwerking van het mannelijke personage?
Allicht is dat een al te streng oordeel voor een tekst die aandoenlijk en vlot leest, en simultaan het denken almaar voortstuwt. Verrept spreekt in beelden, hij vertelt al tastend, hij onderzoekt meer dan hij poneert: alleen al dat is een kunst geworden, zeker op het toneel, waar suggesties soms als feiten worden vermomd. Niet zo bij SKaGeN, waarvoor Verrept deze gevoelvolle, broze, vorsende tekst schreef. Geen meesterwerk, wel een poëtische aanzet tot beter mens zijn.
