Als geen ander weet hij het kind in de volwassene en de volwassene in het kind naar boven te halen. Paul Verrepts Het meisje de jongen de rivier leest na al die jaren nog altijd als zoveel meer dan een kinderboek par excellence. Ook De koningin zonder land zal allicht door zowel ouder als kind verslonden worden. Wie weet zelfs in exact die volgorde, dankzij de fantastische tekeningen van Berlinde De Bruyckere.
De internationale kunstgemeenschap kan haar naam al geruime tijd zonder fouten spellen, maar in eigen land is Berlinde De Bruyckere pas sinds kort een waar begrip, gelijkwaardig aan een Tuymans of een Borremans. Momenteel houdt ze de Belgische eer hoog op de biënnale van Venetië onder supervisie van curator en vriend J.M. Coetzee, met wie ze recent in zee ging voor een literair-beeldend experiment. Haar medewerking aan Paul Verrepts laatste jeugdboek bestaat erin dat ze toestond om enkele van haar tekeningen in het boek op te nemen. Die werden niet speciaal voor deze uitgave gemaakt, hoewel de kunstenares een reeks voltooide om tot een sluitende cyclus te komen. Daarnaast was ze nauw betrokken bij de keuzes die Verrept maakte: ze weerhield hem ervan afbeeldingen te kiezen die te nauw bij het onderwerp aansloten. Inderdaad schuilt de magie van de beelden in het feit dat ze onderhuids, bijna onderbewust verband houden met de sprookjesachtige vertelling. Het zijn geen illustraties en ze doen het verhaal geen tweede keer over. Wel zijn het rustpunten, die het breekbaar-menselijke waar Verrepts tekst in abstracte termen over handelt op een ander spoor verkennen. Bloederige roodtinten keren voortdurend terug, als een letterlijke rode draad. Zij maken, wanneer ze als ogen op een zwart vlak getekend worden, het kijken zoveel dwingender, alsof het aanschouwen van lijden er medeplichtig aan maakt. Gezichten zijn bijna kinderlijk, de lichamen beduidend abstracter. In een lijf kan men er evengoed twee zien, in een idyllische dan wel verbeten omhelzing. Euforie en neerslachtigheid liggen bij De Bruyckere in elkaars verlengde. Een beeld, althans de interpretatie ervan, transformeert bovendien gaandeweg: als men ineens terugbladert, kan men – in het aanschijn van wat het verhaal impliciet bijdraagt – haar kunst anders gaan lezen.
Tegenover het visueel versmelten van elementen als seksuele bevrijding en aftakeling plaatst Verrept een voor kinderen zwaarmoedig verhaal. Een prinses wordt geboren terwijl vader en moeder op de vlucht zijn voor een natuurkracht die hun hele koninkrijk verzwelgt. De vader teert weg nu hij geen oeverloze speeches meer kan geven. Anderzijds speelt een schuldgevoel mee jegens zijn volk, dat hij gebood achter te blijven in de storm. Na de vader blaast ook de moeder haar laatste adem uit, waarna het kind alleen achterblijft. Dit heeft vlak na haar geboorte besloten geen voet op de aarde te zetten – zo wordt ze een “koningin zonder land”, heersend over een niets dat zich uitstrekt boven kilometers landerijen, zeeën en wouden. Uiteindelijk laat haar ongebondenheid toe dat de prinses een waar engagement aangaat: ze verloedert niet, zoals haar ouders, en nadat ze heeft gemerkt dat haar talent de afstand tussen haar en anderen alleen maar vergroot, geeft ze dit op ten voordele van het vinden van haar individualiteit in de liefde. Verrept benoemt dat niet met zoveel concrete woorden en ongetwijfeld zijn er ettelijke interpretaties mogelijk. De auteur laat het aan zijn lezers uit wat hij aanreikt iets te weerhouden dat ze willen meenemen naar hun toekomst. Daarnaast laat de tekst heel bewust theatrale ruimte: hij werd geschreven op vraag van Muziektheater Transparant en zal door hen op de planken worden gebracht. Als dat met evenveel tederheid en zin voor suggestie, twee pijlers waardoor Verrepts tekst zich ver boven de middelmaat verheft, gebeurt, dan zal het in de theaterzalen ongetwijfeld muisstil worden.
