Sinds 8 oktober is in de solo-dubbeltentoonstelling van de Engelse popart kunstenaar David Hockney een deel van zijn oeuvre zichtbaar in BOZAR in Brussel. Tate Modern Londen leende zijn collectie tijdelijk uit, de bezoeker wordt verwelkomd door het op maar liefst vijftig canvassen samengestelde meesterwerk Bigger Trees Near Warter (2007). Het zet de toon voor een onderdompeling in schilderijen, tekeningen en zogenaamde iPad-schilderijen – telkens gekenmerkt door hun persoonlijke karakter.
Zijn uitstekende techniek is zichtbaar in zijn (meer dan) levensgrote canvassen, alsook tekeningen en series op kleiner formaat. Doorheen de chronologisch opgebouwde tentoonstelling valt vooral op dat hij niet in slechts één hokje te plaatsen is.
Met elkaar verbonden door experimenten met verschillende media en technieken, gaat Hockney doorheen zijn hele leven op zoek naar de juiste kleuren in zijn schilderijen, en naar antwoorden op de vraag naar de relatie tussen het schilderij en de kijker. Na de algemene schier onbeantwoordbare vraag ‘wat is kunst’, één van de moeilijkste raadsels in de kunsten, dunkt mij.
Hockneys antwoord uit zich in een steeds verfrissende en vernieuwende kunstpraktijk. Als tekenaar, fotograaf, decor- en kostuumontwerper, en schilder zijn de ondertussen iconische realistische douche- en zwembadschilderijen niet meer weg te denken uit de hedendaagse kunstgeschiedenis.
Die zwembadschilderijen kwamen voor het eerst tot stand na zijn verhuis in 1962 van Engeland naar Californië. Als net afgestudeerde (en een van de laatste academisch opgeleide kunstenaars in de UK) was hij vooral verbaasd door de Amerikaanse gewoonte om dagelijks te douchen. De elegantie van het menselijke lichaam wanneer iemand zichzelf wast, was van een puurheid die Hockney zijn hele leven bleef fascineren.
Andere favoriete onderwerpen zijn de natuur die hij, via zijn zoektocht naar de juiste kleuren, zo nauwkeurig mogelijk probeert weer te geven, zijn familie en andere nauwe contacten. Hij nam even een stapje in de richting van meer abstractie, door het kleurgebruik uit te testen tot in zijn extremen in een kubistisch geïnspireerde periode.
Wanneer Hockney tachtig jaar werd, ruilde hij het razendsnelle leven in Amerika in voor de rust op het Normandische platteland. De lockdown die in de lente van 2020 iedereen even binnenhield als maatregel tegen het snel oprukkende coronavirus leverde Hockney het summum van de rust op waarnaar hij op zoek was.
De ruimte die daarbij vrijkwam, vulde hij op met experimenten met een iPad. Via een speciaal voor en met hem ontworpen app omarmde hij het technologische medium om, à la Monet, het uitzicht vanuit zijn Normandisch atelier tijdens verschillende seizoenen gedetailleerd weer te geven.
In het tweede deel van de tentoonstelling zijn de maar liefst 166 digitaal geproduceerde schilderijen zichtbaar. De iPad leende zich uitstekend om op zoek te gaan naar de juiste kleuren – een conceptuele rode draad doorheen zijn oeuvre – wat resulteert in felle kleuren en vrolijke schilderijen, technisch bedekt onder een laagje artifice.
Het experiment niet schuwend, blijft meester David Hockney zichzelf en de kijker uitdagen om nieuwe dingen te zien, zowel in zijn kunst als in het dagelijkse leven. Zijn werken openen een nieuw perspectief op wat normaal is, ze werken als metafoor voor de frisse blik die ons nieuwe inzichten geeft.
De dubbeltentoonstelling David Hockney loopt nog tot en met 23 januari 2022 in BOZAR, Brussel.
