Kreeg het Summer Bummer Festival van 2019 vorig jaar al een staartje via de release van Front To Front van Fred Van Hove en Peter Brötzmann, dan wordt er nu een kloek vervolg aan gebreid met M.A.N. – B.A.N., dat de uit hun voegen barstende slotconcerten van die twee avonden bij elkaar brengt.
Het zaadje voor deze 2lp werd trouwens op datzelfde festival geplant, maar dan een paar jaar eerder. Het mooie van een evenement dat inzet op generatie-overstijgende kruisbestuivingen is immers dat er voortdurend nieuwe banden ontstaan en/of plannen gesmeed worden. De jonge Belgische bassiste Farida Amadou leerde er zo de Britse drummer Steve Noble kennen. Het duo – laten we ze A.N. noemen – had een klik en hop, het de was de start van een vruchtbare samenwerking. Daar wordt nu dit materiaal aan toegevoegd met twee collega-improvisatoren die ook present waren op het festival, en het waren niet de minsten: Thurston Moore, die M.A.N. vervolledigt, en Peter Brötzmann, het sluitstuk van B.A.N.
Zonder de muzikanten over een kam te willen scheren, kan je natuurlijk wel al een paar voorspellingen doen. Zo zal het niemand verbazen dat de volumes en densiteit regelmatig in het rood gaan. Amadou en Noble hebben een zwak voor texturen en dynamiek, maar zullen die ook ten volle uitspelen tijdens daverende stormen van geluid waaruit soms eigenlijk moeilijk op te maken valt waar de instrumenten elkaar raken. Hun partners hebben er ook al een parcours via beproevende omwegen op zitten. M.A.N. – B.A.N. is dan ook uitermate geschikt om loeihard door de ruimte te knallen. Het heeft een intense lijfelijkheid, een vitale Sturm & Drang die pas echt tot z’n recht komt als je het voelt ter hoogte van de onderbuik.
Het concert van M.A.N. (dat op het festival eigenlijk de dag na B.A.N. kwam) start met gefrunnik en accenten die snel aan het sudderen geraken. Het is een verkrampende ondergrond van woelig geluid, een jungle van dichte klanken die via het cimbaalgehamer van Noble opbouwt naar een massieve trance. Moore krijgt eigenlijk een vrije rol toegediend, die hij niet zozeer aanwendt om te gaan domineren, maar om de sound open te trekken én compact te houden: er is regelmatig een koptelefoon voor nodig om de overgangszones tussen de artiesten te detecteren. De storm gaat nu en dan wel eens liggen en de overgang van A- naar B-kant wordt gebruikt voor wat welgekomen zuurstoftoevoer, maar het maximalisme spant de kroon. Noble regeert over de volledige kit, Amadou beweegt van grillige effecten naar rauwe betonmolenfurie en Moore reageert met een abstracte onstuimigheid die de ritualistisch aanvoelende massa enkel nog meer gewicht geeft. Een performance die de luisteraar bedekt met een vette gulp sonische ongedurigheid.
B.A.N. laat meteen een heel ander geluid horen. Niet enkel omdat de elektrische gitaar vervangen wordt door dat akoestische wapen, de tenorsax, maar ook omdat je te maken krijgt met een muzikant die er vanaf de eerste seconde geen twijfel over laat bestaan wie hij is. Op 78-jarige leeftijd blaast Brötzmann nog altijd die lange, scheurende lijnen met wortels in de jazztraditie die vervolgens de boel binnenstebuiten keren. Het is ook een improvisator die een ritmesectie totale vrijheid gunt zonder het overzicht te verliezen. Het is onvermijdelijk dat gedachten nu en dan uitgaan naar eerdere ritmesecties – Pliakas/Wertmüller bij Full Blast, Pupillo/Nilssen-Love in Hairy Bones, Laswell/Jackson bij het legendarische Last Exit – maar toch heeft dit trio een heel eigen, struikelende kracht. Brötzmann jeremieert woest op een brommende, voortdurend transformerende ondergrond, maar zet ook regelmatig een stap terug. En net als je denkt dat het samenspel monochroom dreigt te worden, krijg je weer een wending voor de kiezen die je eraan herinnert dat dit beestjes zijn met een killer instinct.
Het maakt van M.A.N. – B.A.N. een stevige kluif. Dit zijn performances die geen concessies doen, maar even evenmin teren op routine of voorspelbare trajecten. Sterke persoonlijkheden, die zet je niet zomaar opzij, dus ergens klinkt het zoals verwacht, en toch is het weer helemaal anders. Het sluit mooi aan bij de geest van het festival, waar altijd weer verrassingen te rapen vallen en ontmoetingen verstrekkende gevolgen kunnen hebben.
Het album verscheen in een beperkte oplage en kan besteld worden via Dropa Disc.
