De game-industrie is reeds lange tijd ‘big business’ en brengt jaarlijks meer geld in het laatje dan de muziek- en filmsector samen. Zo nu en dan worden we dan ook eens getrakteerd op films die de kijker meesleuren in de digitale (open) wereld van videospelletjes, maar dat levert zelden of nooit boeiende resultaten op. Helaas is dat ook niet zo voor deze Free Guy van Night At The Museum-regisseur Shawn Levy.
Of het nu gaat over een adaptatie van een populaire game naar het witte doek (denk aan miskleunen zoals Hitman, Tomb Raider, Mortal Kombat of Sonic:The Hedgehog) of simpelweg een verhaal opgehangen aan het fenomeen gamen (Ready Player One, Wreck-It Ralph), het wil maar niet lukken om daar werkelijk iets interessants mee aan te vangen. Nochtans zijn het twee media die anno 2021 enorm veel raakvlakken vertonen. Gameontwikkelaars mikken steeds vaker op een filmische ervaring, waarbij spelers zich dankzij realistische graphics, verhaalondersteunde cut-scènes en sterk ontwikkelde personages zichzelf hoofdrolspeler kunnen wanen in het avontuur waarvan ze zelf de uitkomst kunnen bepalen.
Ryan Reynolds speelt hier Guy, een non-playable character (kortweg NPC) in het fictieve Free City, een sandbox-game dat lijkt op een mix tussen Grand Theft Auto, Just Cause en Crackdown. Voor de game-leken onder ons: dat is een open wereld waarin de speler vrij kan rondlopen, missies hoort te volbrengen en gaandeweg gestimuleerd wordt om flink wat chaos te veroorzaken. Guy is als NPC louter opvulling van deze digitaal geconstrueerde wereld, iemand die elke dag hetzelfde voorgeprogrammeerde traject bewandeld tussen zijn bed en zijn werkplek: een bankloket. Dat hij daarbij dagelijks beschoten wordt door PC’s (playable characters) die bestuurd worden door spelers uit alle hoeken van de wereld roept aanvankelijk weinig vragen bij hem op. Hoe kan je immers weten dat de wereld waarin je woont opgebouwd is uit ééntjes en nullen als je nooit iets anders gezien hebt? Als hij echter op een dag verliefd wordt op een PC met de naam Molotov Girl (Jodie Comer), die in het echte leven de game Free City mee hielp ontwikkelen, zet dat een existentiële crisis in gang die de vraag opwerpt in hoeverre artificiële intelligentie zich bewust zou kunnen worden van zijn bestaan en zich daaruit wil bevrijden.
Het is een vraagstuk dat de Elon Musks van deze wereld waarschijnlijk mateloos fascineert, en mits een goed scenario ook een interessante prent had kunnen opleveren, maar de makers van Free Guy teren zodanig hard op de charme en fun-factor van Reynolds (die evenals Jodie Comer wel zijn best doet) dat het verhaal bijna ondergeschikt lijkt aan de visuele en verbale grappen die de film rijk is. Dat veel van die humor voort moet komen uit de mate waarin de kijker eigen is aan dit soort games zorgt er tevens voor dat de grote massa niet zal snappen wat er op de voor- en achtergrond van het scherm gebeurt, en dat is héél wat. Een bug die ervoor zorgt dat een personage ter plaatse blijft trappelen tegen een muur, spelers die op de achtergrond – hetzij ter afwisseling van schieten, hetzij uit verveling – zich wagen aan een potje parkour, personages die elkaar voor de lol ‘teabaggen’, dat is allemaal heel herkenbaar en grappig voor die-hard gamers, maar iemand die nog nooit een Xbox- of Playstation-controller ter hand heeft genomen moet zich zien op te trekken aan het met-clichés-doordrenkte liefdesverhaaltje dat tussen alle kleurrijke bombast verweven zit.
Free Guy doet natuurlijk sterk denken aan Peter Weirs’ The Truman Show. Ook daarin werd een acteur die tot dan steevast voor komische rollen gecast werd (Jim Carrey) ingezet om, tegen het verwachtingspatroon van de kijker in, een verassend emotioneel gelaagde rol neer te zetten van zodra hij de werkelijke toedracht van zijn bestaan begint te doorgronden (hij was het hoofdpersonage in een eindeloos lopende ‘reality show’). Het is duidelijk dat Reynolds hetzelfde probeert te doen maar je kan in een scenario dat duidelijk op humor en een jong publiek mikt maar zoveel doen natuurlijk.
Blijft veel actie over, waaronder de baas van de ontwikkelaar achter Free City (Taika Watiti), die probeert Guy en zijn wereld nog te vernietigen door het spel van de server te halen. Het is een vergeefse poging om ons massaal te doen duimen voor het lot van Guy, want Watitis’ acteerprestatie is zodanig irritant dat het nauwelijks nog uitmaakt hoeveel pixels er finaal gered of gewist worden.
