Michael Bay … de architect van de destructie van het filmbeeld, de heraut van de absolute vernietiging van elke vorm van klassieke filmgrammatica. Let op, ooit – aan het begin van zijn loopbaan als leverancier van bombastische spektakels die met alle subtiliteit van een op hol geslagen tank de kijker murw slaan – leverde de man met The Rock een enigszins genietbare extreme variant af op het ‘intensified continuity model’ – het idee dat films sinds de late jaren zeventig alle kenmerken van de klassieke beeldtaal opgevoerd en geïntensifieerd hebben – sneller, beweeglijker en sensationeler. In de loop der jaren echter, verwerden de films van Bay – Transformers tot de zoveelste macht, Bad Boys of Pearl Harbor – tot sadistische digitale puzzels die enkel nog bestonden bij bate van een sensorieel bombardement dat met alle plezier de toeschouwer tot pulp vermaalt. Terwijl Netflix The Irishman en Marriage Story ook in de zalen uitbrengt met het oog op het winnen van prijzen, is die strategie uiteraard niet aan de orde bij Bay en hoeft u niet naar de bioscoop om dit onding te ondergaan.
Van bij de opening bestaat er geen twijfel over dat dit een Michael Bay – film is: Ryan Reynolds met een Red Bull – helm op (Bay is de kampioen van het ‘product placement’) die zijn eigen dood ensceneert in een sportvliegtuigje, uiteraard gemonteerd over een volkomen overbodige, beukende rocksong. De piloot is een ‘selfmade’ miljonair die clandestiene operaties sponsort – en uitvoert – waarbij een team van onzichtbare ‘geesten’ de zelf gekozen doelwitten uitschakelt waarvan Reynolds in al zijn wijsheid vindt dat ze een betere wereld in de weg staan.
6 Underground opent midden in een van de missies, een eindeloze achtervolging in Firenze waarin we de teamleden – enkel nummers – leren kennen. Al het slechte wat maar te bedenken valt over de hedendaagse actiefilm zit in die ouverture vervat: nodeloze slow-motion, volkomen kapot gemonteerde actie – de ASL (gemiddelde shot-lengte) ligt in de buurt van een halve seconde – een hopeloos irriterende opeenstapeling van lawaai en doelloze ‘insert-shots’ en dat alles geregisseerd zonder het minste gevoel of respect voor ruimte en causaliteit – dit is geen actiescène, het is een verzameling van trailers voor het vage concept van een actiescène. De luie en arrogante regie van Bay is immers niet geïnteresseerd in echte actie, enkel in de makkelijke representatie van actie: het volstaat de meest subliminale vorm van iets te bieden om die te laten instaan voor het echte ‘ding an sich’. Op dezelfde manier gaat de film om met seks: zelfs geen echte lichamelijke daad is er te zien, enkel de suggestie en het idee van seks – 6 Underground is Baudrillards ergste nachtmerrie: memes en eindeloos herkauwbare ‘clips’ die zelfs het concept van de artificiële constructie die cinema is, hebben vervangen. Het idee van naar een actiefilm te kijken wordt gevat in een aaneenschakeling van momenten die de zintuiglijke bevrediging verzadigd houden en die zelfs niet langer het concept van een echte actiefilm vereisen.
Het wraakroepende aan dit alles is dat het ook nog eens vervat zit in een van de meest misselijkmakende odes aan de veronderstelde Amerikaanse superioriteit, die ooit op het publiek werden losgelaten. Wie een politieke metafoor wil zien in het idee van een blanke miljonair die de wereld ‘opkuist’ door de middelvinger op te steken naar elke vorm van wereldpolitiek (‘Wij worden niet gehinderd door enige vorm van handelsrelaties of verdragen’ zegt Reynolds personage bij de start) raakt meteen aan de kern van de film. Het is opvallend hoe alles en iedereen die ook maar een beetje ‘anders’ is (ras, afkomst, overtuiging, cultuur …) in 6 Underground enkel dient om op de meest brutale manier te worden afgemaakt. ‘Wij herstellen de democratie en maken van de wereld een betere plaats’ pretenderen de huurlingen en vervolgens recycleert de prent Syrië en elke andere vuile oorlog van de laatste twee decennia als triomfen voor de Amerikaanse heerschappij in de wereld, die vooral niet mag worden overgelaten aan politiek of rede. ‘I will never stop you from pulling that trigger’ is de echte drijfveer en die wordt netjes ingekapseld in versuikerd patriottisme en de illusie dat de wereldbevolking er wel zal bij varen.
Voor de slechte verstaander : 6 Underground moet zowat het vreselijkste zijn dat de Amerikaanse commerciële cinema kan voortbrengen: schier onbekijkbaar, ontdaan van elke vorm van filmisch vakmanschap en een complete capitulatie inzake beeldtaal en dat alles geserveerd als een ronduit stuitende verheerlijking van het jingoïsme dat de hedendaagse Amerikaanse buitenlandpolitiek tekent.
